با آغاز فصل برداشت گندم در استان های جنوبی کشور، قطع سوخت ماشین‌های کشاورزی پلاک نشده در دستور کار قرار گرفت در حالی که این اقدام در این شرایط، تهدیدی برای امنیت غذایی کشور است.
به تازگی خبری شنیده شد مبنی بر اینکه ۲۰۰۰ هزار دستگاه کمباین در استان فارس، هنگام برداشت محصول به دلیل تمام شدن سوخت و عدم ارائه سوخت به آنها، متوقف شده‌اند و دیگر نمی‌توانند در مزارع فعالیت کنند و برداشت گندم داشته باشند.
کارگروه ماده چهار وزارت نفت گفته است این کمباینها پلاک ندارند و به همین دلیل سهمیه سوخت برای آنها تعلق نمی‌گیرد.
به عقیده برخی کارشناسان، وزارت نفت شرایط را برای فشار آوردن به وزارت جهاد کشاورزی برای پلاک کردن ماشین‌های کشاورزی مناسب دیده است زیرا فصل برداشت است و همه کمباینها و ماشین‌های کشاورزی نیاز به سوخت دارند و اگر امروز آنها را مجبور نکند فردا دیر خواهد شد.
اما سخن این است که امروز وقت مناسبی برای این کار نیست، آیا نمی شد که چند ماه قبل و یا بعد از فصل برداشت، این کار انجام شود؟ آیا برداشت دانه‌های گندمی که با هزینه بسیار و تلاش نیروی انسانی امروز به فصل برداشت رسیده است، ضروری نیست؟
کشور برای واردات هر تن گندم ۵۵۰ دلار ارز پرداخت می‌کند، سال گذشته ۷.۵ میلیون تن گندم وارد شده است. امسال هم پیش بینی تولید گندم از سوی خود مسئولان بیش از ۹.۵ میلیون تن نیست که شاید حدود ۵ میلیون تن آن به مراکز دولتی فروخته شود یعنی باز هم بخش زیادی شاید حدود ۵ میلیون تن دیگر باید وارد کنیم. در چنین شرایطی آیا رواست که متولیان سوخت کشور سر بزنگاه فشار را بر کشاورز، کمباین دار و به بیان دقیق تر سفره مردم بیاورند؟
توقف ۲ هزار دستگاه کمباین در مزارع گندم
مدیر اتحادیه کمباین داران فارس روز گذشته اعلام کرد: ۲ هزار دستگاه کمباین استان فارس هنگام برداشت محصول در جنوب کشور، متوقف شده است؛ این کمباینها در مزارع گندم، جو و کلزا مشغول برداشت بودند که به علت قطع سهمیه سوخت خاموش شده‌اند و برداشت محصولات زراعی استان‌های جنوبی کشور متوقف شد، وزارت نفت پلاک نشدن کمباینها را دلیل شارژ نشدن کارت سوختشان اعلام کرده است.
حبیب زارعی گفته است: ۷۰ درصد محصولات زراعی کشور توسط ۴ هزار دستگاه کمباین استان فارس برداشت می‌شود که با خاموش شدن ۲ هزار دستگاه کمباین، برداشت این سه محصول با مشکل روبه رو شده است.
بنابراین گزارش اینکه ماشین آلات کشاورزی و کمباین باید پلاک‌گذاری شود قانون است اما این جای سوال است که چرا با وجود تصریح قانون، این ادوات پلاک گذاری نشده اند و یا روند شماره گذاری کمباینها کند پیش می‌رود و با وجود پیگیری‌های زیاد، به نتیجه نرسید؟
مشکل پلاک گذاری ماشین آلات کشاورزی
رییس پلیس راهور فارس درباره مشکلات تاخیر در پلاک‌گذاری کمباینها اینگونه توضیح می دهد: کمباینها وارداتی هستند و معمولا مشکل اسناد گمرکی و برگ سبز دارند که استعلام اسناد و مدارک آنها از گمرک زمان‌بر می‌شود.
سرهنگ سلیمی به مشکل دیگر هم اشاره کرد و گفته است: نبود صاحب کمباین از دیگر مشکلات است؛ اما به هر حال کارشناسان پلیس راهور کمباینها را بازدید می‌کنند و در صورت کامل بودن مدارک، کمتر از ۲۴ ساعت کار پلاک گذاری آنها را انجام می‌دهند.
وزارت نفت زمان مناسبی را برای قطع سهمیه سوخت کمباینها انتخاب نکرد
در این میان مسوولان وزارت جهاد کشاورزی معتقدند که وزارت نفت زمان مناسبی را برای قطع سهمیه سوخت انتخاب نکرده است، این اقدام در استان‌هایی انجام شده که اتفاقا امکان قاچاق سوخت بسیار کمتر است و نگرانی مسئولان وزارت نفت بی مورد است.
علیرضا مهاجر، معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس در این‌باره می‌گوید: کشاورزان در این فصل علاوه بر نیاز به برداشت، برای انتقال آب، آماده سازی زمین و غیره نیاز به سوخت بیشتری دارند.
برای بررسی بیشتر موضوع که چرا وزارت نفت دقیقا در فصل برداشت گندم سوخت کمباین داران را قطع کرده است بررسی‌های بیشتری انجام دادیم، وزارت نفتی‌ها می‌گویند ما بر اساس تصمیم کارگروه ماده چهار عمل کرده‌اند.
در ۹ استان باید ماهانه ۲۰ درصد ماشین آلات پلاک‌گذاری می‌شد
بر اساس پیگیری‌های خبرنگار فارس، تصمیم‌گیری درباره سوخت‌رسانی به ماشین‌آلات کشاورزی و نحوه تحویل آن بر عهده کارگروه ماده چهار است. در این کارگروه اعضایی از سازمان‌های مختلف از جمله وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نفت حضور دارند.
در آخرین جلسه این کارگروه که در یک اسفند سال ۱۴۰۰ برگزار شد درباره شیوه تحویل سوخت به ماشین‌آلات کشاورزی بدین صورت تصمیم‌گیری شد:
– در ۲۲ استان که بیش از ۸۰ درصد ماشین‌آلات کشاورزی پلاک‌گذاری شده‌اند، تحویل سوخت خارج از سهمیه صورت نگیرد و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی موظف است فقط به ماشین‌آلات پلاک شده سهمیه گازوئیل در سامانه سدف تحویل دهد.
– برای ۹ استان که درصد ماشین‌آالات پلاک شده کمتر از انتظار بوده است یک فرصت ۵ ماهه در نظر گرفته شود و ماهانه ۲۰ درصد از تحویل سوخت به خودروهای پلاک نشده کم شود تا بدین صورت تا ابتدای شهریورماه و بر مبنای زمان‌بندی انجام شده، عرضه گازوئیل خارج از سهمیه سامانه سدف متوقف شود.
– تحویل سوخت به ماشین‌آلات کمباین فقط از طریق سامانه سدف (سامانه درخواست فرآورده های نفتی) انجام می‌شود که شامل خودروهای پلاک شده است.
بعد از مشکلات به وجود آمده و کُندی در پلاک‌گذاری ماشین‌آلات کمباین، عرضه سوخت به بخشی از این ناوگان طبق مصوبه اسفندماه کارگروه ماده ۴ متوقف شده است، بدین ترتیب مشکلات زیادی در تامین سوخت کمباینها در اوج کار خود در فروردین‌ماه ایجاد شده است.
طبق اعلام وزارت نفتی‌ها، بعد از وقوع این مشکل، وزارت جهاد کشاورزی این موضوع را به وزارت نفت اطلاع‌رسانی کرد و بنابر مصالح کشور در تامین امنیت غذایی، وزارت نفت عرضه سوخت به کمباین‌های پلاک‌گذاری نشده را از ابتدای هفته آغاز کرده است؛ در نتیجه به زودی مشکل سوخت‌رسانی به این ماشین‌آلات برطرف خواهد شد تا مجددا درباره این موضوع در جلسه آتی کارگروه ماده ۴ تصمیم‌گیری شود. همچنین وزارت جهاد کشاورزی نیز برنامه جدید خود را برای پلاک‌گذاری کمباینها به وزارت نفت ارائه کرده است.
سهل‌انگاری ۳ دستگاه در موضوع سهمیه سوخت ادوات کشاورزی
آنطور که مشخص است در این فرایند سهل انگاری برای پلاک‌گذاری از سوی وزارت جهاد کشاورزی و پلیس راهور دیده می شود و انتخاب زمان نامناسب برای اجرای تصمیمات ماده ۴ هم از سوی وزارت نفت دیده می شود.
اما بدیهی است همه این فشارها به امنیت غذایی و سفره مردم است، کشور به تک تک دانه های طلایی گندم روی خوشه ها نیاز دارد، واردات در شرایط فعلی بسیار دشوار شده است، صادر کنندگان دیگر صادر نمی‌کنند، شرایط آینده بازارهای جهانی غلات، سخت پیش‌بینی می شود، انبار کشورها خالی است و تقاضاها فراوان، چین به تنهایی نیمی از گندم صادراتی دنیا را در انبار‌هایش برای روز مبادا ذخیره کرده است و قیمت‌ها هم هر روز افزایش می‌یابد همین امروز قیمت گندم ۲۸ دلار در هر بوشل بالا رفت و در چنین شرایطی باید از داشته هایمان با چنگ و دندان مراقبت کنیم.
