یک ستارهشناس ناظر بر پروژه تلسکوپ فضایی جیمز وب در روز دوشنبه گفت: این تلسکوپ اواسط ماه ژوئیه(اواخر تیر ماه) اولین تصویر تمام رنگی علمی خود را ثبت خواهد کرد.
به نقل از فیز، همتای هابل پنج ماه اخیر را صرف تراز کردن ابزارهای خود کرده تا برای افشای اسرار جهان آماده شود. این در حالی است که دانشمندان هنوز در مورد اینکه دوربینهای آن چه جهتی را هدف بگیرند، تردید دارند.
“کلاوس پونتوپیدان”(Klaus Pontoppidan)، دانشمند مؤسسه علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور، به خبرنگاران گفت: ما واقعاً دوست داریم که این غافلگیر کننده باشد. وی افزود، دلیل پنهانکاری ما تا حدودی قطعی نشدن اهداف اولیه است.
ناسا و شرکایش در آژانس فضایی اروپا(ESA) و آژانس فضایی کانادا(CSA) کمیتهای برای ایجاد فهرست اولویتبندی شدهای از اجرام برای رصد تشکیل دادهاند و اکنون قصد دارند بر روی آن کار کنند.
محققان “وب” پیش از این مجموعهای از تصاویر از میدان ستارهای منتشر کردند که برای کالیبره کردن تلسکوپ ثبت شده بودند، اما تصاویر جدید از اهداف اخترفیزیکی خواهد بود که کلیدی برای افزایش درک بشریت از جهان هستند.
پیش از این تلسکوپ فضایی “جیمز وب” تصویری از یک ستاره نوری با نام “HD ۸۴۴۰۶” در فاصلهی تقریبی ۲۴۱ سال نوری از زمین ثبت کرده بود تا با استفاده از آن، آینه اصلی ۱۸ بخشی خود را تراز کند. چندی پیش تصویر تراز شدهی این ستاره واحد به صورت رنگی نیز منتشر شد. با این حال تمامی تصاویری که این تلسکوپ تاکنون ثبت کرده است آزمایشی بوده و برای راهاندازی و تراز ابزارهای “وب” مورد استفاده قرار گرفته است. اکنون که بخش عمدهی آمادهسازیها به پایان رسیده انتظار میرود که اوایل تابستان اولین تصاویر اصلی و علمی آن ثبت و منتشر شود.
این تصاویر در نور مادون قرمز ثبت میشوند و سپس برای مشاهده عموم رنگی میشوند.
نور مرئی و فرابنفش ساطع شده از اولین اجرام نورانی جهان در اثر انبساط کیهان کشیده شده است و امروز به شکل نور مادون قرمز به ما میرسد. تلسکوپ “جیمز وب” برای تشخیص این نور با وضوح بیسابقه تجهیز شده است. در نتیجه میتواند نمایی بیسابقه از اولین ستارهها و کهکشانها را رصد کند. اجرامی که ۱۳.۵ میلیارد سال قبل شکل گرفتهاند.
“وب” که به نظر میرسد ساخت آن برای ناسا نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار هزینه به همراه داشته، یکی از گرانترین پلتفرمهای علمی است که تا به حال ساخته شده و میتوان آن را با برخورد دهنده بزرگ هادرونی در سرن و تلسکوپ هابل، مقایسه کرد.
این تلسکوپ فضایی که در روز ۲۵ دسامبر ۲۰۲۱، مصادف با چهارم دی ماه سال ۱۴۰۰ به فضا پرتاب شد و در ماه ژانویه به مدار مورد نظر خود در نقطه لاگرانژ ۲ رسید، اکنون در فاصلهی ۱.۵ میلیون کیلومتری از سیاره ما قرار دارد.
“جیمز وب” که با عنوان “ماشین زمان” نیز توصیف میشود قرار است انسان را به نخستین سالهای تشکیل جهان ببرد.
مأموریت این تلسکوپ فروسرخ شامل مطالعه سیارات دوردست، معروف به سیارات فراخورشیدی، برای تعیین منشاء، تکامل و سکونتپذیری آنها است.
تلسکوپ فضایی “جیمز وب” به تازگی با انتشار تصویری در صفحه اینستاگرام خود به مقایسه وضوح تصاویر ثبت شدهی خود با تلکسوپ فضایی اسپیتزر(Spitzer) پرداخته است.
تصویر ثبت شده توسط تلسکوپ “جیمز وب”(راست)، تصویر ثبت شده توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر (چپ)
“وب” در توضیح عکس فوق نوشت: مقایسه یک هدف یکسان که در تصویری از تلسکوپ فضایی اسپیتزر و تصاویر کالیبره شده “وب” قابل مشاهده است. اسپیتزر که اولین تلسکوپ ناسا در پروژهی تلسکوپهای بزرگ فضایی بود که تصاویری با وضوح بالا در نور مادون قرمز ثبت میکرد، راه را برای “وب” هموار کرد. “وب” با آینه اصلی بزرگتر و آشکارسازهای تقویتشده میتواند آسمان را در نور مادون قرمز با وضوح بهبودیافته رصد و امکان کشفهای بیشتر را فراهم کند.
تصویری که توسط “وب” با ابزار مادون قرمز میانی(MIRI) ثبت شده است جزئیات بینظیری را نشان میدهد. این تصویر نوری که از “هیدروکربن آروماتیک چندحلقهای”(PAH) منتشر میشود را نمایش میدهد که به درک بهتر ما از گازهای میان ستارهای کمک میکند.