رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با بیان اینکه کانونهای گرد و غبار نسبت به سال گذشته افزایش یافتهاند، اظهار کرد: سال گذشته خشک و کم بارش بود و هم امسال سال دومی است که در این شرایط کم بارشی قرار داریم، در نتیجه فرکانس گرد و خاک، گستره و تعداد روزهای آن نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
احد وظیفه درباره کانونهای گرد و غبار و تعداد آنها اظهار کرد: کانونهای گرد و غبار قابل شمارش دقیق نیستند اما جایگاهشان مشخص است، مطالعه و در نقشهها تطبیق داده شده و کاملا مشخص است که چه میزان کانون گرد و غبار وجود دارد اما نکته این است که میزان کانونها ثابت نیست چرا که تعداد آنها بر اساس بارش سالانه تغییر میکند و شدت خشکسالی نیز با میزان بارش سالانه مرتبط است. به طور مثال در صورت بارش باران کافی در تالاب گاوخونی در جنوب اصفهان و مرطوب شدن سطح دریاچه و رشد گیاهان در تالاب دیگر به آن نمیتوان به عنوان کانون گرد و غبار نگاه کرد ولی در صورت تداوم کاهش بارش، تالاب گاوخونی تقریبا خشک میشود و مساحت آبی آن کاهش مییابد بنابراین میتوان از این محل به عنوان کانون گرد و غبار یاد کرد.
کاهش بارش باران وسطح آب تالابها علت ایجاد کانونهای گرد و غبار
وی افزود: کاهش سطح آب سدها و دریاچهها به این معنا است که آب در دسترس انسان کاهش یافته و به مساحتی که میتواند به کانون گرد و غبار تبدیل شود نیز افزوده شده است.
به گفته رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کانونهای گرد و غبار فقط در ایران قرار ندارند و بخش عمدهای از این کانونها در غرب ایران در کشورهای عراق، سوریه، اردن و جنوب ایران در عربستان و کویت قرار دارند، در نتیجه با افزایش شدت باد و جهت باد که عمدتا در عراق و شرق سوریه و گاهی در اردن و عربستان است، کانونهای گرد و غبار تشکیل میشوند اما نکته قابل توجه این است که عمده گرد و خاک ورودی به کشور از سوی عراق و سوریه و اردن و گاهی هم عربستان است و گاهی اوقات هم که کمتر اتفاق افتاده است،از شمال آفریقا گرد و خاک برمیخیزد و توسط جریانهای تراز میانی وارد ایران میشوند که در تصاویر ماهوارهای به خوبی قابل مشاهده است.
بسیاری از کانونهای گرد و خاک درون مرزهای کشور قرار دارند
وی با بیان اینکه بسیاری از کانونهای گرد و غبار داخلی نیز وجود دارند، اظهار کرد: به طور مثال در جنوب شهر البرزو جنوب قزوین قبلا آبگیرهایی وجود داشته است ولی امروزه به مناطق خشک و بیابانی و کانونهای گرد و غبار تبدیل شدهاند. کانونهای گرد و غبار در ایران کم نیستند. بخشهایی همچون جنوب شرق تهران و جنوب استان سمنان حتی در فصل تابستان هم جریانهای گرد و خاک را به تهران منتقل میکنند. خشک شدن تالاب گاوخونی نیز میتواند کانونهای گرد و غبار را تشکیل دهد.
رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با بیان اینکه در حوزه شمال غرب کشور با خشک شدن دریاچه ارومیه کانونهای گرد و غبار بهصورت ذرات نمک پراکنده میشود،ادامه داد: در شرق کشور و در بستر دریاچه هامون که که هماکنون خشک شده است به دلیل گستردگی بالا، با وزش چند باد شدید طی سال جاری تا بخشهای شمال غربی هند و شبه قاره هند همچنین بخشهای شمالی اقیانوس هند، پاکستان وجنوب شرق ایران و شمال غرب ایران گرد و خاک پراکنده شد چراکه وقتی این گرد و خاک بر اثر وزش باد از زمین بلند میشود و به ارتفاع میرود، هم در راستای قائم و هم در راستای افق پراکنده میشود و نقاط بسیار وسیعی را پوشش میدهد.
وظیفه در پایان تصریح کرد:به این دلیل که هم سال گذشته سال خشک و کم بارشی بود و هم امسال سال دومی است که در این شرایط کم بارشی قرار داریم،در نتیجه فرکانس گرد و خاک،گستره و تعداد روزهای آن نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.