به نقل از پایگاه خبری فیزیک (phys.org)، تازهترین اکتشافات کاوشگر فضایی «گایا» (Gaia) روز دوشنبه منتشر شد. این کاوشگر نزدیک به دو میلیون ستاره را رصد کرده و پرده از راز «اخترلرزههایی» (starquakes) برداشته است که مانند سونامیهای بزرگ در میان این غولهای آتشین (پرشور) با شتاب در حرکتاند.
آژانس فضایی اروپا اعلام کرد: سومین مجموعه از دادههای کاوشگر سازمان فضایی اروپا (ESA) که روز دوشنبه برای ستارهشناسان مشتاق منتشر شد، فهم ما را از کهکشان دستخوش تحولی انقلابی میکند. «یوزف آشباخر» (Josef Aschbacher) مدیر کل آژانس فضایی اروپا در یک کنفرانس خبری گفت که «این روزی خارقالعاده برای ستارهشناسی است» زیرا دادههای جدید دریچههایی برای کسب آگاهی و یافتههای جدید از جهان کیهانی و کهکشان راه شیری را به روی ما میگشاید.
«فرانسوا مینار» (Francois Mignard) یکی از اعضای تیم تحقیقاتی گایا گفت: طبق نقشه این دادهها بیش از ۱۵۶ هزار سیارّک در منظومه شمسی کاتالوگ (فهرست) شده و مدارهای آنها با دقت بالایی محاسبه شده است.
گایا فراتر از منظومه شمسی را هم از نظر دور نداشته است، بطوری که ۲.۹ میلیون کهکشان دیگر و نیز ۱.۹ میلیون اختروش (quasar) – کانونهای نورانی شگفتانگیز کهکشانها که از ابرسیاهچالهها نیرو میگیرند – را رصد و ثبت کرده است. کاوشگر گایا از زمان پرتاب در سال ۲۰۱۳ تا کنون در موقعیت مهم و راهبردی مداری در فاصله ۱.۵ میلیون کیلومتری از زمین مستقر بوده و از آنجا مشغول رصد آسمانها بوده است.
(گایا دقیقترین نقشه از کهکشان راه شیری را تهیه کرده است)
بر اساس اعلام سازمان فضایی اروپا ، رصد اخترلرزهها – لرزشهای عظیمی که شکل و شمایل ستارگان دوردست را دگرگون میسازد – یکی از شگفتانگیزترین و غافلگیرکنندهترین یافتههای ناشی از دادههای جدید ارسالی است. گایا بیش از ۱.۸ میلیارد ستاره را رصد و بررسی کرده است، اما اینها تنها نمایانگر حدود یک درصد از ستارگان در کهکشان راه شیری هستند. این کهکشان فضایی به وسعت ۱۰۰ هزار سال نوری را در بر میگیرد.
این تحقیقات با دو تلسکوپ و یک دوربین با دقت یک میلیارد پیکسل انجام شده است؛ دوربینی که با تصاویر آن میتوان قطر یک تار موی انسان را از فاصله یک هزار کیلومتری اندازهگیری کرد. این کاوشگر همچنین ابزار دیگری دارد که به آن اجازه میدهد نه تنها ستارگان را نقشهبرداری کند، بلکه جابجایی و ترکیبهای شیمیایی آنها را هم بسنجد.
(مدارهای بیش از ۱۵۰ هزار سیارک در منظومه شمسی- نقطه زرد در مرکز تصویر ستاره خورشید است)
آنتونی براون رئیس مرکز پردازش دادهها در آژانس فضایی اروپا گفت: این دادههای بهشدت دقیق به ما اجازه میدهد در حدود ۱۰ میلیارد سال در تاریخ گذشته کهکشان را نگاه کنیم. این یافتهها حاکی از آن است که کهکشان ما نه تنها مطابق یافتههای پیشین، بطور یکنواخت در درون جهان کیهانی در حرکت است، بلکه «ناآرام» و «بیقرار» است. این کهکشان در کنش و واکنش با کهکشانهای دیگر در طول حیات خود حوادث بسیاری را از سر گذارنده و هنوز هم با آنها رو به رو است. کهکشان ما در واقع یک موجودیت زنده است؛ جایی که اجرام متولد میشوند و میمیرند.