ستارهشناسان با استفاده از دادههای «ALMA» به مطالعهی شکلگیری سیارهها پرداختهاند و برای اولین بار توانستهاند در یک دیسک دورسیارهای، گاز شناسایی کنند. شناسایی گاز نشان از وجود یک سیارهی بسیار جوان دارد. نتایج این تحقیقات در مجلهی The Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.
دیسکهای دورسیارهای تجمع گاز، گردوغبار و آشغالهای حول سیارههای جوان هستند. این دیسکها در واقع حاوی موادی هستند که میتوانند سازندهی قمرها و دیگر اجرام سنگی کوچک حول سیاره باشند و در عین حال کنترلکنندهی رشد سیارههای بزرگ و جوان محسوب میشوند. آنالیز این دیسکها در مراحل اولیهی شکلگیری کمک میکند بتوانیم دید بهتری از شکلگیری منظومهی شمسی داشته باشیم. دانشمندان اعتقاد دارند که قمر گالیله متعلق به سیارهی مشتری، حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش در دیسک دورسیارهای مشتری شکل گرفته است.
ستارهشناسان حین مطالعهی ستارهی «AS 209» که یک ستارهی جوان در فاصلهی ۳۹۵ سال نوری از زمین در صورت فلکی مارگیر است، توانستهاند نور متمرکزی را در یک فضای خالی درون گاز اطراف ستاره مشاهده کنند. این نور منجر به شناسایی دیسک دورسیارهای حول یک سیاره به اندازهی مشتری شده است.
محققین در حال رصد این سیستم از نزدیک هستند، زیرا از طرفی فاصلهی آن از زمین کم است و از طرف دیگر سن ستارهی مرکزی آن پایین است. سیارهی کشف شده ۲۰۰ برابر فاصلهی خورشید از زمین با ستارهی میزبان خود فاصله دارد. این فاصلهی زیاد در حقیقت تئوریهای کنونی در مورد شکلگیری سیارهها را با چالش مواجه میکند. اگر سن تخمینی ۱.۶ میلیارد سال برای ستارهی میزبان این منظومه درست باشد، در حقیقت محققین توانستهاند جوانترین سیاره در کهکشان راهشیری را شناسایی کنند. باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود و محققین امیدوار هستند رصدهای آینده به کمک تلسکوپ «جیمز وب» به آنها کمک کند.
بهترین راه برای مطالعهی شکلگیری سیارهها، رصد آنها حین شکلگیری است. به لطف وجود تلسکوپهای قدرتمندی مانند ALMA و جیمز وب، این مهم در سالهای آینده امکانپذیر است.