با بحران انرژی حاکم بر جهان و در حالی که مذاکرات هسته‌ای هنوز به نتیجه نرسیده است و اروپا برای کاهش تدریجی واردات نفت از روسیه از ماه دسامبر آینده آماده می‌شود؛ تاکنون تلاش‌های اروپا برای یافتن جایگزینی برای منابع انرژی روسیه با موفقیت همراه نبوده است.
به گزارش بی‌بی‌سی، اگرچه باید در نظر داشت که در چند سال اخیر به دلیل برخی مشکلات در بخش تولید گاز طبیعی، ایران با کمبود گاز طبیعی و برق در شبکه سراسری روبرو بوده است و مشخص نیست که تا چه اندازه می‌تواند در این جایگزینی دست کم در کوتاه‌مدت و میان‌مدت نقش‌آفرینی کند.
تداوم کمبود گاز طبیعی در زمستان آینده در ایران
در شهریور سال گذشته جواد اوجی، وزیر نفت ایران، در حاشیه نشست کمیسیون انرژی مجلس این کشور از کمبود گاز در شبکه سراسری خبر داد. به گفته آقای اوجی، در آن زمان شبکه گازرسانی ایران روزانه با کمبود ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی روبرو بود.
هفته گذشته نیز بار دیگر آقای اوجی نسبت به کمبود گاز طبیعی در زمستان آینده و احتمال قطعی برق و گاز طبیعی هشدار داد. در پاییز سال گذشته، جواد اوجی از نیاز ۱۶۰ میلیارد دلاری صنعت نفت و گاز کشور خبر داد. اگر این میزان از سرمایه‌گذاری صورت نگیرد، ایران به واردکننده نفت و گاز تبدیل خواهد شد.
ایران سومین تولیدکننده گاز طبیعی
طبق آمار سازمان اوپک که در ماه ژوئن گذشته منتشر شد، در سال ۲۰۲۱ صادرات گاز طبیعی ایران در حدود۶۰ درصد افزایش داشت و در عین حال نیز تولید گاز طبیعی ایران ۳ درصد افزایش یافت. ایران پس از آمریکا و روسیه سومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان است.
ایران دومین ذخایر بزرگ گازی اثبات شده در جهان را در اختیار دارد و ذخایر گازی کشور در سال ۲۰۲۱ بدون تغییر نسبت به سال قبل در سطح ۳۳/۹۸ تریلیون مترمکعب باقی مانده است. بر این اساس کل تولید گاز در جهان در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال پیشتر ۵/۸ درصد رشد داشته است.
ایران در سال ۲۰۲۰ در مجموع ۲۵۰ میلیارد مترمکعب گاز تولید کرد که معادل ۶ درصد گاز تولیدی در جهان است. از این میزان گاز تولیدی، ۲۳۳ میلیارد مترمکعب آن در کشور مصرف شد. مقایسه آمار تولید و مصرف گاز طبیعی ایران در بین کشورهای منطقه نشان می‌دهد که ایران با وجود تولید ۳۶ درصد از گاز منطقه خاورمیانه، ۴۲ درصد گاز طبیعی در خاورمیانه را نیز مصرف می‌کند.
با توجه به آمار بی‌پی، ایران در سال۲۰۲۱ در مجموع بیش از ۲۵۶ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تولید کرده که این میزان بطور متوسط روزانه در حدود ۷۰۱ میلیون مترمکعب است. البته باید در نظر داشت که همه این میزان به شبکه سراسری تزریق نمی‌شود.
ایران هم زمستان سختی پیش رو خواهد داشت؟
اروپا با توجه به وابستگی بیش از حد به منابع انرژی روسیه به ویژه گاز طبیعی زمستان سختی در پیش‌رو دارد. اما سوال اصلی اینجاست ایران با دارا بودن دومین ذخیره گاز طبیعی و سومین تولیدکننده گاز طبیعی چرا قادر به تامین گاز مورد نیاز برای شبکه داخلی نیست؟ با توجه به این که قرارداد صادرات گاز طبیعی به ترکیه در سال ۲۰۲۶ به اتمام می‌رسد و مذاکرات برای تمدید این قرارداد به نتیجه نرسیده است، با تداوم افزایش مصرف داخلی تکلیف صادرات گاز به ترکیه چه خواهد شد؟
عراق هم مقصد دوم صادرات گاز طبیعی ایران است که بغداد هم در صدد کاهش وابستگی به گاز طبیعی و برق وارداتی از ایران می‌باشد. در این بین اگر توافق اتمی حاصل شود، جمهوری اسلامی باید در کوتاه‌مدت شرایط جذب سرمایه و تکنولوژی خارجی برای افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز طبیعی را فراهم نماید.
در حالی که به نظر می‌رسد اروپا برای یک یا دو سال زمستان سختی پیش‌رو داشته باشد، ایران با تداوم روند مصرف گاز طبیعی و عدم جذب سرمایه و تکنولوژی لازم ممکن است چنین زمستانی را تجربه کند.
