وزیر صمت فاصله زیاد بین تقاضا و عرضه خودرو، افزایش قیمت ارز و به دنبال آن تلاش عده‌ای برای خرید خودرو بابت حفظ ارزش دارایی و ایجاد تقاضای کاذب را از عوامل افزایش قیمت در بازار عنوان کرد.
سید رضا فاطمی امین در یک برنامه تلویزیونی اظهار داشت: در حال حاضر با سه نوع قیمت در مورد خودرو مواجه هستیم، یکی قیمت تمام شده، یکی قیمت کارخانه‌ای و دیگری هم قیمت بازار خودرو است.
وی افزود: سال گذشته قیمت کارخانه پایین‌تر از قیمت تمام شده بود که این بدان معناست که خودروساز زیان می‌دهد که البته بخشی از این زیان مربوط به ناکارآمدی خودروساز و زنجیره قبل از آن یعنی قطعه ساز است، پس از آن قیمت بازار خودرو نیز بالاتر از این دو قیمت قرار می‌گرفت، یعنی کف قیمت، نرخ کارخانه‌ای بود بعد از آن نیز قیمت تمام شده و سپس قیمت بازار بود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار داشت: اگر نمودار مرکز آمار ایران بررسی شود، مشخص می‌شود که از اردیبهشت سال ۱۴۰۱، تورم نقطه به نقطه خودرو رو به کاهش است و بیشتر از شیب کاهش تورم کل اقتصاد است، اما به یکباره تورم نقطه به نقطه خودرو در آذر ۱۴۰۱ فزاینده می‌شود که این مساله ناشی از اثر حفظ ارزش دارایی است.
وی بیان داشت: قیمت ارز از ۶ مسیر بر اقتصاد ایران تأثیر می‌گذارد که یکی از این مسیرها افزایش قیمت مواد اولیه است، یک دستگاه خودرو ممکن است هزار تا دو هزار دلار ارزبری داشته باشد، بنابراین افزایشی قیمتی که سال قبل در موضوع خودرو داشتیم به‌خصوص در نیمه دوم سال، به خاطر افزایش نرخ ارز نبود زیرا آن بر روی قیمت تمام شده و یا قیمت کارخانه تأثیرگذار است. اما نکته آن است که وقتی قیمت ارز افزایش می‌یابد عده‌ای برای حفظ ارزش دارایی به سمت خرید کالایی می‌روند که بتواند ارزش پول آنها را حفظ کند.
فاطمی امین اظهار داشت: این افزایش قیمت در مورد کالاهایی خود را نشان می‌دهد که کسری در عرضه و تقاضا وجود دارد و در مورد خودرو نیز صادق است بنابراین افزایش قیمت خودرو اتفاق افتاد.
از صحبت‌هایم سوءبرداشت شد
وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود این مساله، شما وعده کاهش قیمت خودرو دادید؟ گفت: وعده‌ای دادم که اشتباه فهمیده شد، من گفته بودم که قیمت تمام شده خودرو با قیمت‌های ثابت کاهش می‌یابد، قیمت تمام شده متفاوت از قیمت بازار است، شاید نباید این عبارت را به کار می‌بردم زیرا عبارت بیان شده، خیلی فنی بود، عبارتی که در مورد قیمت تمام شده به کار برده شد، سو برداشت شد.
وزیر صنعت، معدن و تجارت با طرح این سوال که چه اتفاقی باید رخ دهد تا قیمت بازار و کارخانه به یکدیگر نزدیک شود؟ گفت: وقتی خودرویی ثبت‌نام می‌شود و دو الی سه ماه بعد، تحویل متقاضی می‌شود، اگر اختلاف قیمت بین کارخانه تا بازار ۲۰ درصد باشد شاید قابل قبول باشد، اما قطعاً ۱۰۰ درصد اختلاف قیمت قابل قبول نیست؛ ما باید چه می‌کردیم که قیمت بازار و کارخانه بهم نزدیک شود؟ اولین اقدام عرضه است، یعنی باید تولید یا واردات به حدی باشد که تقاضا به ویژه تقاضای انباشته شده از قبل را پوشش بدهد، اما چه اتفاقی افتاد؟ سال گذشته تولید خودرو ۳۹ درصد رشد داشت و در پایان سال فقط یک‌هزار دستگاه خودروی ناقص در پارکینگ خودروسازان بود در حالی که چهار سال تولید خودرو ما کمتر از یک میلیون دستگاه بود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار داشت: پس اولین کار این بود که باید زنجیره تأمین خودرو را مدیریت می‌کردیم تا قطعه سازان و خودروسازان بتوانند بیشتر تولید کنند و لذا با اقدامات انجام شده ۳۹ درصد افزایش تولید داشتیم بدون تولید خودروی ناقص؛ اگر اجازه می‌دادیم خودروساز خودروی ناقص تولید کند، قطعاً افزایش تولید بیش از این رقم بود.
وزیر صمت اظهار داشت: در سال ۱۴۰۱ با اینکه نسبت به سال قبل تورم داشتیم و تولید ۳۹ درصد افزایش یافت، اما سقف اعتباری خودروسازان افزایش نیافت، اقدام دوم ما موضوع واردات خودرو بود برای تنظیم بازار که کارهایی نیز در این راستا صورت گرفت.
مالیات بر عایدی سرمایه تقاضای کاذب خودرو را کاهش می‌دهد
فاطمی امین با اشاره به لزوم کاهش تقاضا که بخشی از آن نیز تقاضای کاذب است، اظهار داشت: مهمترین کار برای کاهش تقاضای کاذب، اجرای مالیات بر عایدی سرمایه است که البته این مساله امیدوارم زودتر در مجلس مصوب شود.
وی اظهار داشت: بنابراین در مجموع در حوزه خودرو باید سه کار انجام دهیم، اول عرضه را از طریق تولید افزایش و دوم اینکه تقاضا را کاهش بدهیم و موضوع سوم نیز انتظام بخشی به بازار است که در هر سه مورد کارهایی را انجام داده‌ایم.
وزیر صنعت، معدن و تجارت بیان داشت: مالیات بر عایدی سرمایه بر این ساز و کار است که تورم را خارج می‌کند زیرا این تورم در اختیار مالک نیست و بنابراین این مالیات باید با قیمت‌های ثابت و بدون تورم لحاظ شود.
صنعت خودرو ما دچار بیماری مزمن مونتاژکاری است
فاطمی امین بیان داشت: صنعت خودرو ما دچار بیماری مزمن است که بخشی از این بیماری مونتاژکاری و سپس داخلی‌سازی است، یعنی اینکه درست است که مونتاژکاری بد است اما داخلی‌سازی مونتاژی‌ها هم خوب نیست، بلکه باید بن سازه‌های ایرانی را توسعه دهیم و تا این کار را نکنیم مساله کیفیت و قیمت خودرو به صورت اصولی حل نمی‌شود.
وزیر صمت اظهار داشت: ما اگر بخواهیم خودروساز شویم برای تحقق این هدف، داخلی سازی ممکن است حرف خوبی باشد اما اصلاً حرف درستی نیست بلکه باید از بن سازه‌ها شروع کنیم و این کار در حال اتفاق است و لذا امیدواریم در سال ۱۴۰۴ به صنعت خودرو افتخار کنیم.
فاطمی امین با بیان اینکه ساختار مدیریت صنعت خودرو دچار مشکل است، گفت: این‌طور نیست که جوانان و مهندسان ما از طراحی و تولید و مدیریت صنعت خودرو ناتوان باشند بلکه قواعد و ساز و کارهایی ایجاد کرده‌ایم که اجازه تحول به آنها نداده‌ایم لذا دست یافتن به این مساله که به صنعت خودروی کشورمان افتخار کنیم کاملاً دست یافتنی است.
وی با بیان اینکه حکمرانی ما اشکال دارد، اظهار داشت: این اشکال اجازه نمی‌دهد که استعدادهای ما رشد کند، اگر حاکمیت صنعت بفهمد که وظیفه آن فقط هدف‌گذاری، تنظیم‌گری، تسهیل گری و نظارت است و فقط این کارها را انجام دهد و این کارها را به خوب انجام شود، صنعت کشور پیشرفت می‌کند.
وزیر صمت اظهار داشت: وزارت صمت نگاه متمایز دارد و نگاه جدید وزارت صمت به کسب و کارها فرصت می‌دهد. ما به دنبال تغییر بینش هستیم که این مساله زمان می‌خواهد.
فاطمی امین بیان داشت: در حوزه معدن، قانون معادن داریم، یک آئین نامه دارد که دولت مصوب کرده است و ۳۲۰ دستورالعمل تا تیر ماه سال گذشته برای آن وجود داشت، ما آمده‌ایم کل ۳۲۰ دستورالعمل و بخشنامه را ادغام کرده‌ایم در ۸ صفحه که هیچ رانتی وجود نداشته باشد و هفته پیش نیز یک سامانه جمع‌سپاری راه اندازی کردیم و این بخشنامه را در معرض دید و بررسی قرار داده‌ایم.
وی افزود: در ۹ ماهه سال ۱۴۰۰ رشد بخش معدن منفی یک درصد بود اما با اقدامات انجام شده رشد بخش معدن به ۲.۹ درصد رسید که این مساله ناشی از نگاه به حکمرانی در بخش معدن است.
وزیر صمت گفت: برای دستیابی به افتخار آفرینی در صنعت خودرو در سال ۱۴۰۴ باید بگویم که ما به اندازه کافی مهندسان و جوانان فعال و با استعداد داریم که بتوانند این کار را انجام دهند و اگر این اتفاق نیفتد به دلیل عدم بسترسازی است.
