همکاری استراتژیک دو خودروساز بزرگ کشور در حالی با تشکیل کمیته کارگروه تخصصی کیفیت، وارد فاز جدیدی شده که گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره دلایل شکل‌گیری این اتحاد مطرح می‌شود.

طبق آنچه از اظهارات مسوولان ایران‌خودرو و سایپا برمی‌آید، اتحاد این دو خودروساز در راستای تغییر و تحول ریشه‌‌‌ای در حوزه کیفیت و ارتقای رضایتمندی مشتریان شکل گرفته است. این در شرایطی است که سناریوهایی دیگر نیز درباره علل شکل‌گیری اتحاد استراتژیک غول‌های جاده مخصوص مطرح می‌شود و اصلی‌ترین آن، کاهش هزینه‌هاست. ایران‌خودرو و سایپا به دلیل قیمت‌گذاری دستوری و آن‌طور که خود ادعا می‌کنند، با زیان در تولید مواجه‌اند و کمبود نقدینگی دارند. این موضوع اجازه نمی‌دهد آن‌ها سرمایه‌گذاری چندانی در حوزه طراحی انجام دهند. از همین رو گفته می‌شود یکی از دلایل شکل‌گیری اتحاد میان این دو خودروساز، استفاده از امکانات فنی و سخت‌افزاری یکدیگر است. به عنوان مثال، ایران‌خودرو چندی پیش اعلام کرد یکی از موتورهایش را در اختیار سایپا قرار می‌دهد تا روی خودروی شاهین نصب کند. طبعا با وجود این موتور، سایپا دیگر به سمت سرمایه‌گذاری برای طراحی و تولید یا تامین موتور موردنیاز خود از خارج نمی‌رود و عملا صرفه‌جویی می‌کند.

این اتحاد هرچند احتمالا کمک‌حال ایران‌خودرو و سایپا خواهد بود، با این حال نمی‌تواند جایگزین مشارکت‌های خارجی شود، زیرا هر دوی آنها با مشکلات و چالش‌هایی بزرگ در حوزه تکنولوژی و فناوری مواجه‌اند. خودروسازی ایران فعلا در تحریم قرار دارد و امکان همکاری با شرکت‌های معتبر خارجی نیست؛ اما اگر روزی روزگاری تحریم لغو شود، ایران‌خودرو و سایپا می‌توانند بار دیگر وارد مشارکت با خارجی‌ها شوند. اما موضوع دیگری که در مورد اتحاد استراتژیک ایران‌خودرو و سایپا مطرح است، به ادغام مربوط می‌شود. برخی گمانه‌زنی‌ها به این موضوع اشاره می‌کند که اتحاد استراتژیک دو خودروساز بزرگ کشور، می‌تواند مقدمه ادغام آن‌ها در آینده باشد. پیشنهاد ادغام ایران‌خودرو و سایپا سال‌ها پیش مطرح شد، اما به دلیل مخالفت‌های زیاد، پرونده‌اش به بایگانی رفت. برخی معتقدند بهتر است ایران‌خودرو و سایپا با یکدیگر ادغام شوند و در قالب یک ائتلاف مشترک فعالیت کنند تا ضمن کاهش هزینه‌ها، ارتقای کیفیت نیز صورت بگیرد.

اما موضوع دیگری نیز در مورد اتحاد استراتژیک ایران‌خودرو و سایپا مطرح می‌شود که با اوج‌گیری انتقادات از خودروسازان در ارتباط است. خودروسازان بزرگ کشور محبوبیتی نزد افکار عمومی ندارند و هر چند وقت یک‌بار با موجی از انتقاد از سوی افکار عمومی، پلیس، نهادهای نظارتی و… بابت مسائل مختلف به‌خصوص ضعف کیفی و قیمت بالا مواجه می‌شوند. حالا ممکن است اتحاد استراتژیک آنها در راستای این موضوع که قدرت دفاعی خود را در برابر انتقادها بالا ببرند نیز شکل گرفته باشد. در واقع ممکن است ایران‌خودرو و سایپا در کنار استفاده از امکانات و ظرفیت‌های یکدیگر، به دنبال این نیز باشند که به یک ادبیات مشترک در برابر منتقدان برسند.