تولید محصولات تجاری سبک و سنگین توسط دو خودروساز بزرگ کشور در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ با افت حدود یک‌درصدی روبه‌رو بود.
بررسی اطلاعات منتشر شده توسط وزارت صمت نشان می‌دهد ایران‌خودرو و سایپا سال ۱۴۰۰ در مجموع نزدیک به ۶۸هزار و ۸۰۰ دستگاه انواع خودروی تجاری سبک و سنگین تولید کرده‌اند، این در حالی است که این خودروسازان در سال پیش از آن در مجموع نزدیک به ۶۹هزار و ۶۰۰ دستگاه از محصولات یاد شده را در خطوط تولید خود تکمیل کرده‌اند. ایران‌خودرویی‌ها در سال ۱۴۰۰ در مجموع بیش از ۷هزار دستگاه انواع خودروی تجاری اعم از وانت، ون، مینی‌بوس، میدل‌باس، اتوبوس، کامیونت، کامیون و کشنده را تولید کردند. این تیراژ تولید محصولات تجاری ایران‌خودرو در مقایسه با آمار حدود ۶هزار و ۱۸۰ دستگاهی سال ۹۹ از رشدی حدود ۱۴درصدی حکایت دارد. خودروساز ساکن کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص در سال گذشته به جز تولید وانت، در سایر محصولات تجاری خود رشد تولید را در کارنامه ثبت کرد.
کامیونت، کامیون و کشنده بیشترین سهم را در تولید محصولات تجاری ایران‌خودرو در سال ۱۴۰۰ داشتند. تولید کامیونت، کامیون و کشنده در مجموع بیش از ۷۶درصد از سبد محصولات تجاری تولید شده ایران خودرو در سال گذشته را به خود اختصاص داده است. غول آبی جاده مخصوص در سال ۱۴۰۰ تولید ۵هزار و ۳۶۰ دستگاه انواع کامیونت، کامیون و کشنده را در خطوط تولید خود نهایی کرد. این تیراژ تولید در قیاس با تولید نزدیک به ۲هزار و ۹۰۰ دستگاهی این محصولات در سال ۹۹ از رشدی حدود ۸۵درصد خبر می‌دهد. ایران‌خودرویی‌ها در تولید مینی‌بوس، میدل‌باس و اتوبوس نیز رشدی حدود ۱۱۶درصدی را تجربه کردند. این خودروساز سال ۱۴۰۰ تولید نزدیک به ۶۲۰ دستگاه انواع مینی بوس، میدل باس و اتوبوس را به سرانجام رساند، این در حالی است که در سال پیش از آن ایران خودرویی‌ها توانسته بودند نزدیک به ۲۹۰ دستگاه انواع مینی بوس، میدل‌باس و اتوبوس را در خطوط تولید خود تکمیل کنند. آبی‌های جاده مخصوص سال ۹۹ تولید حدود ۱۰۰ دستگاه ون را در کارنامه خود ثبت کردند اما سال ۱۴۰۰ تولید ون در این شرکت خودروساز با رشد حدود ۲۹۰ دستگاهی مواجه شد. بنابراین این خودروساز در سال ۱۴۰۰ تولید ون را نزدیک به ۳۰۰درصد افزایش داد. اما همان‌طور که اشاره شد ایران خودرویی‌ها در تولید وانت طی بازه زمانی یاد شده با افت تولید روبه‌رو بودند. خودروساز ساکن کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص سال ۹۹ تولید نزدیک به ۲هزار و ۹۰۰ وانت را نهایی کرد. اما تولید وانت در خطوط تولید ایران‌خودرویی‌ها در سال ۱۴۰۰ افتی نزدیک به ۲هزار و ۲۳۰ دستگاهی را به خود دید. بنابراین تولید این محصول تجاری سبک در این شرکت خودروساز در سال گذشته نسبت به سال پیش از آن حدود ۷۷درصد کاهش یافت.
حال به سراغ دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی خودروسازی سایپا می‌رویم.
سایپایی‌ها سال ۱۴۰۰ در مجموع تولید حدود ۶۱هزار و ۷۵۰ دستگاه انواع خودروی تجاری سبک و سنگین را در دستورکار داشتند. اما با توجه به تولید حدود ۶۳هزار و ۴۱۰ دستگاهی محصولات تجاری در سال ۹۹ تولید محصولات تجاری در خطوط تولید این خودروساز با افت حدود ۵/ ۲درصدی مواجه شد. سایپا در تولید محصولات تجاری روی تولید وانت تمرکز داشت. این خودروساز سال گذشته در مجموع حدود ۶۰هزار و ۳۳۰ دستگاه وانت تولید کرد. این تیراژ تولید سهمی حدود ۹۸درصدی را از تولید کل محصولات تجاری این خودروساز شامل می‌شود. اما تولید وانت در خطوط تولید سایپا در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با سال ۹۹ با افتی حدود ۴درصد روبه‌رو بود. نارنجی‌های جاده مخصوص در سال ۹۹ توانسته بودند بیش از ۶۲هزار و ۹۰۰ دستگاه وانت تولید کنند.
غول نارنجی جاده مخصوص در تولید کامیونت، کامیون و کشنده نیز رشدی حدود ۱۱۱درصدی را تجربه کرد. خودروساز ساکن کیلومتر ۱۵ جاده مخصوص سال ۱۴۰۰ تولید بیش از هزار و ۶۰ دستگاه انواع کامیونت، کامیون و کشنده را به سرانجام رساند، این در حالی است که سایپایی‌ها سال ۹۹ تولید حدود ۵۰۰ دستگاه از خودروهای تجاری را در کارنامه خود ثبت کردند. غول نارنجی جاده مخصوص سال ۱۴۰۰ تولید حدود ۳۶۰ دستگاه ون را نیز تجربه کرد. این خودروساز سال پیش از آن تنها یک دستگاه ون تولید کرده بود. نارنجی‌های جاده مخصوص مانند سال ۹۹ در سال ۱۴۰۰ تولید مینی بوس، اتوبوس و کشنده را در برنامه خود نداشتند.
حسن کریمی سنجری کارشناس خودرو در ارتباط با دلایل ثبات تولید خودروهای تجاری در سال ۱۴۰۰ می‌گوید با توجه به اینکه محصولات تجاری شرکت‌های خودروساز مشمول قیمت‌گذاری دستوری نمی‌شوند و همچنین تقاضا در بخش محصولات تجاری سنگین در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ بهبود نسبی داشته به نظر می‌رسد دلیل رشد نکردن تولید محصولات تجاری را باید در ضعف مدیریت شرکت‌های خودروساز برای استفاده از فضای موجود و همچنین افت تولید وانت در سال گذشته نسبت به سال پیش از آن جست‌وجو کرد.
