برای خرید خودروی دست دوم، توصیه می‌شود که از کارشناسی برای تشخیص ایرادات احتمالی خودرو کمک بگیرید. در این مقاله قصد داریم به مهمترین نکات کارشناسی خودرو قبل از معامله بپردازیم.
اگر در خرید خودروی دست دوم دقت به خرج ندهید، ممکن است با خسارت مالی سنگینی مواجه شوید. به همین دلیل لازم است قبل از خرید خودروهای کارکرده، به یک سری نکات مهم در این زمینه توجه داشته باشیم. این موارد تنها به ظاهر خودرو محدود نمی‌شوند، بلکه سلامت فنی ماشین هم باید مورد بررسی قرار بگیرد. ما در این مقاله به نکات کارشناسی خودرو قبل از معامله اشاره می‌کنیم. ضمن اینکه توصیه می‌کنیم در این زمینه حتما از متخصصین و کارشناسان خبره کمک بگیرید. به هر حال اطلاعات اولیه‌ای که در این مقاله به آنها می‌پردازیم، مهمترین نکته های کارشناسی خودرو قبل از خرید به شمار می‌روند.
مدارک مورد نیاز قبل از معامله
برای معامله کردن خودرو باید یک سری مدارک را به همراه داشته باشید. توصیه می‌شود که از همان ابتدا که اقدام به انتخاب خودروی مورد نظر خود می‌کنید، تمام مدارک را کامل و آماده داشته باشید. البته برخی از این مدارک مربوط به خریدار، برخی مربوط به فروشنده و بعضی از آنها هم مربوط به هر دو نفر می‌شوند. در زیر به هفت مورد از مدارک مورد نیاز در این زمینه اشاره می‌کنیم:
۱- کارت خودرو و برگ سبز: این اسناد مشخص می‌کنند که مالک واقعی خودرو چه کسی است. در واقع از نظر قانونی، خودرو به کسی تعلق دارد که نامش داخل کارت خودرو و برگ سبز به ثبت رسیده باشد. توجه داشته باشید که معامله تنها زمانی نهایی می‌شود که برگ سبز به خریدار جدید انتقال یابد.
۲- برگه کمپانی: این برگه در واقع همان فاکتور فروش خودرو است که کمپانی سازنده، به مالک اولیه ارائه می‌دهد. درون این برگه اطلاعاتی مانند تاریخ تحویل، شماره موتور و شاسی، نام خریدار اولیه و قیمت خودرو درج می‌شود.
۳- سند خودرو: علاوه بر کارت خودرو و برگ سبز، یک سند دیگر هم وجود دارد که می‌تواند اثبات کننده مالکیت خودروها باشد. این سند که اصطلاحا به آن سند قطعی می‌گویند، معمولا زمانی صادر می‌شود که مالکیت خودرو از یک فرد به فرد دیگر انتقال یافته باشد. در حقیقت زمانی که یک نفر مستقیما خودرو را از کارخانه خریداری کند، چنین سندی وجود ندارد و فقط از معامله دوم به بعد است که سند صادر می‌شود. البته نیروی انتظامی بارها اعلام کرده که فقط کارت خودرو و برگ سبز را به عنوان مدارک اثبات مالکیت خودرو قبول دارد و سند قطعی را به عنوان مدرک معتبر در این خصوص نمی‌شناسد.
۴- بیمه‌نامه شخص ثالث: بیمه شخص ثالث یکی از حیاتی‌ترین مدارکی است که تمام خودروها باید داشته باشند. بنابراین دقت کنید که در هنگام معامله، خودروی مورد نظر حتما دارای بیمه‌نامه شخص ثالث باشد.
۵- مدارک شناسایی و وکالت: هر دو طرف معامله باید مدارک هویتی خود را به همراه داشته باشند. کارت ملی در این زمینه کفایت می‌کند. اما در صورتی که وکیل هر یک از طرفین به جای او در معامله حضور پیدا کند، مدارک اثبات وکالت نیز ضروری خواهد بود.
۶- مدارک احراز محل سکونت خریدار: برای هر پلاک، لازم است که محل سکونت صاحب آن احراز شود. برای این کار می‌توانید مدارکی مانند سند خانه، اجاره‌نامه، قبوض خدماتی (آب، برق، گاز یا تلفن)، دفترچه بیمه تامین اجتماعی، گواهی اشتغال به تحصیل و … را ارائه نمایید.
۷- برگه عدم خلافی خودرو: معمولا مالک پلاک فعلی خودرو باید تمام جریمه‌های گذشته آن را پرداخت نماید. برای این کار می‌توان به مراکز پلیس + ۱۰ مراجعه و نسبت به دریافت برگه عدم خلافی اقدام کرد. البته توجه داشته باشید که تمام خلافی‌های خودرو به نام پلاک آن ثبت می‌شوند. پس اگر در زمان معامله بخواهید پلاک را تعویض کنید، نگرانی از این بابت نخواهید داشت.
۸- مدرک تسویه حساب عوارض شهرداری: تمام مالکان خودروها به‌صورت سالیانه، مبلغی را به عنوان عوارض به حساب شهرداری واریز می‌کنند. البته کمتر پیش می‌آید که کسی این عوارض را به‌صورت سالیانه واریز کند. به همین دلیل فقط در هنگام نقل و انتقال خودرو آن را می‌پردازند.
نکات اساسی برای کارشناسی خودرو قبل از معامله
موارد کارشناسی ماشین پیش از معامله بسیار زیادند. در واقع باید نکات مختلفی را در ذهن داشته باشید تا هرگز از معامله خود پشیمان نشوید. اما برخی از این نکته های کارشناسی خودرو قبل از خرید، اهمیت بیشتری دارند. قبل از آنکه به سراغ کارشناسی فنی بروید، باید از مدل ماشین و میزان کارکرد آن مطلع شوید. مدل خودرو یا سال تولید آن را می‌توانید در اسناد مربوطه مشاهده کنید، اما توجه داشته باشید که میزان کارکرد خودرو قابل دستکاری است. پس بهتر است به عددی که روی کیلومترشمار نوشته شده اطمینان نکنید و کارکرد دقیق خودرو را از یک کارشناس فنی بپرسید.
یکی از مهمترین نکات کارشناسی بدنه ماشین قبل از خرید، رنگ‌شدگی آن است. خودروهای کارکرده به دلایل مختلفی ممکن است دارای رنگ شدگی باشند. ایده‌آل‌ترین حالت آن است که خودروی کاملا بی‌رنگ را خریداری کنید، چون خیال شما راحت خواهد بود که این خودرو هیچ‌گونه تصادفی نداشته است و طبیعتا قطعات داخلی آن ضربه جدی ندیده‌اند. اما خودروی کارکرده‌ای که رنگ نداشته باشد به ندرت پیدا می‌شود و قیمت آن هم معمولا بالاتر است. پس می‌توانید به سراغ ماشین‌هایی بروید که رنگ کمتری دارند. مثلا وجود یک یا دو لکه کوچک رنگ روی بدنه خودرو، نشان‌دهنده آن است که این خودرو تصادف داشته، اما تصادفش خیلی جدی و شدید نبوده است. ولی وقتی یک طرف خودرو به‌طور کامل رنگ شده یا قطعات بدنه آن (مانند درب‌ها) تعویض شده باشند، حتما این خودرو تصادف سنگینی را از سر گذرانده است. برای تشخیص رنگ خودرو هم باید به کارشناسان این امر مراجعه شود.
از دیگر نکات درباره کارشناسی خودرو قبل از معامله، وضعیت بیمه آن است. باید بپرسید که بیمه شخص ثالث خودرو چقدر اعتبار دارد و تخفیف آن چقدر است. دقت کنید که تخفیف این بیمه به خریدار خودرو منتقل می‌شود و نقش پررنگی در تعیین قیمت خودرو دارد. دلیلش هم آن است که اگر بیمه شخص ثالث تخفیف کاملی داشته باشد، یعنی از این بیمه در طول سال‌های عمر خودرو استفاده‌ای نشده است. در غیر این صورت، اگر از بیمه استفاده کرده باشند، تخفیف آن کامل نیست و یعنی قبلا با این خودرو تصادف کرده‌اند. همین‌طور در مورد بیمه بدنه باید بدانید که تخفیف آن به خریدار منتقل نمی‌شود، اما خود بیمه قابل انتقال است.
یکی دیگر از موارد مهم کارشناسی ماشین دست دو پیش از خرید، بررسی سند آن است. همان‌طور که گفتیم، خودرویی که از کارخانه خریداری شود، فقط یک برگ سبز دارد، اما اگر یک خودرو بین چند مالک دست به دست شده باشد، دارای اسناد محضری یا قولنامه خواهد بود. وضعیت مالکیت خودرویی که خریداری می‌کنید باید کاملا مشخص باشد. مثلا برخی از خودروها هستند که فروشنده فقط یک قولنامه دارد و سند خودرو به نام شخص دیگری است. بهتر است چنین خودرویی را خریداری نکنید. در مجموع توصیه می‌شود که حتی اگر چند سال از عمر خودرو می‌گذرد، بیشتر از دو یا سه مالک را تجربه نکرده باشد. بنابراین بهترین حالت آن است که خودرو دارای سند تک برگ باشد؛ یعنی فقط یک مالک داشته که آن را از کارخانه خریداری کرده است.
در بحث ضروری ترین نکات کارشناسی خودرو دست دوم قبل از معامله، موارد دیگری هم هستند که باید به آنها توجه شود. مثلا باید وضعیت فنی ماشین را چک کنید و به مواردی مانند روغن‌ریزی و روغن‌سوزی توجه داشته باشید. اینها باید توسط یک متخصص مورد بررسی قرار بگیرند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم که قبل از خرید خودرو و نهایی کردن معامله، حتما برای انجام کارشناسی فنی، به مراکز یا افراد باتجربه و متخصص مراجعه نمایید. به‌طور کلی، این موارد در کارشناسی خودرو بررسی می‌شوند:
– بررسی سلامت موتور
– تست سیستم تعلیق خودرو
– بررسی سلامت فنی تمام قطعات داخلی
– بررسی بدنه و رنگ خودرو
– تست لاستیک‌ها و بررسی آج آنها
– تست چراغ‌ها و نور خودرو
– بررسی آپشن‌ها و مطابقت آنها با سند و کارت خودرو
چه زمانی و چگونه قولنامه بنویسیم؟
زمانی که یک خودرو را انتخاب کردید و مشخصات آن مورد تایید شما بود، باید به کارشناس مراجعه کنید تا از نظر فنی، رنگ و … خودرو را مورد بررسی قرار دهد. اگر کارشناس هم ماشین را تایید کرد، اولین کاری که باید انجام شود، نوشتن قولنامه است. قولنامه در واقع یک برگ کاغذ است که روی آن مشخصات فروشنده و خریدار به همراه مشخصات خودرو و شرایط معامله درج می‌گردد. قولنامه در دو نسخه تهیه می‌شود که نسخه اصلی دست خریدار می‌ماند.
در قولنامه باید مشخصات فردی طرفین مثل نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، شماره تماس و آدرس محل سکونت قید شود. همچنین مشخصات خودرو را بر اساس آنچه که روی کارت خودرو درج شده، در قولنامه می‌نویسند. مبلغ معامله هم ذکر می‌گردد. نحوه پرداخت مبلغ هم به این صورت است که در زمان انعقاد قولنامه، مبلغ اندکی به عنوان بیعانه پرداخت می‌شود. الباقی مبلغ باید در زمان تعویض پلاک به‌صورت چک رمزدار یا چک تضمین شده پرداخت شود. تاریخ مراجعه به تعویض پلاک و همچنین سند قطعی نیز در قولنامه ذکر می‌شود. معمولا خریدار مبلغ کمی را پیش خودش نگه می‌دارد تا پس از تنظیم سند قطعی به فروشنده پرداخت کند. همه شرایط پرداخت باید در قولنامه قید شوند.
معمولا پس از تنظیم قولنامه، اگر قصد مراجعه فوری به تعویض پلاک را نداشته باشید، بهتر است خودرو به پارکینگ شبانه‌روزی منتقل شود. دلیل این امر آن است که فروشنده نتواند دستکاری روی خودرو انجام دهد یا اینکه آن را به فرد دیگری بفروشد. در پارکینگ، یک فیش را به دو قسمت پاره می‌کنند و هر قسمت را به یکی از طرفین معامله می‌دهند. با این روش، فقط وقتی هر دو نفر به پارکنیگ مراجعه کنند می‌توانند خودرو را ترخیص نمایند.
تعویض پلاک خودروی دست دوم چگونه است؟
همان‌طور که گفتیم، پس از تنظیم قولنامه و تا زمانی که تعویض پلاک انجام شود، بهتر است خودرو در پارکنیگ باشد. یکی از دلایلش آن است که اگر خودرو به خریدار واگذار شود و او در همین فاصله خلافی انجام دهد، جریمه به حساب پلاک فروشنده (که هنوز تعویض نشده) منظور خواهد شد.
برای تعویض پلاک، خریدار و فروشنده باید به همراه تمام مدارک لازم، به یکی از مراکز تعویض پلاک مراجعه نمایند. همچنین اگر خریدار از طرف فروشنده وکالت داشته باشد، می‌تواند به‌تنهایی برای تعویض پلاک اقدام کند. یعنی فروشنده در همان زمان تنظیم قولنامه، الباقی مبلغ (که قرار بود در زمان تعویض پلاک پرداخت شود) را دریافت می‌کند و در عوض به خریدار وکالت می‌دهد تا به تنهایی بتواند تعویض پلاک را انجام دهد. هزینه این وکالت به عهده فروشنده خواهد بود.
چنانچه خریدار و فروشنده با هم برای تعویض پلاک مراجعه کرده باشند، در لحظه‌ای که فروشنده سند انتقال را امضاء کند، چک تضمین شده به وی تحویل داده خواهد شد. کارت قبلی خودرو و پلاک قدیمی به مرکز تعویض پلاک تحویل داده می‌شوند و پلاک جدید روی خودرو نصب می‌گردد.
انتقال مالکیت و ثبت سند را فراموش نکنید
بهترین کار این است که بین تعویض پلاک و ثبت سند، تاخیری نیفتد. با تمام مدارکی که گفتیم، به یک محضر ثبت اسناد رسمی مراجعه کنید و مالکیت خودرو را به‌طور رسمی انتقال دهید. همان‌طور که گفتیم بهتر است این کار را به تاخیر نیاندازید، چون تنظیم قرار بین طرفین معامله در آینده دشوار خواهد بود. وقتی به دفتر ثبت مراجعه می‌کنید، متصدی مربوطه اقدام به تنظیم سند خودرو می‌کند. در این سند به موارد زیادی اشاره می‌شود که بعضی از آنها اصطلاحات قانونی هستند. حتما با حوصله و بدون عجله، کل برگه سند را مطالعه کنید و اگر اصطلاحی را متوجه نشدید، حتما از محضردار بخواهید که برای‌تان توضیح بدهد. معمولا هزینه ثبت سند به عهده فروشنده است، اما طرفین می‌توانند بین خودشان توافق کنند که این هزینه را چه کسی پرداخت می‌کند.
حالا که نکات مهم درمورد کارشناسی فنی خودرو قبل از معامله را ذکر کردیم، بد نیست به یکی دو نکته دیگر درباره بیمه خودرو هم اشاره داشته باشیم. قبلا گفتیم که بیمه شخص ثالث مربوط به خودرو است و انتقال مالکیت آن، هیچ تاثیری روی این بیمه ندارد. وقتی شما یک خودرو دست دوم را خریداری می‌کنید، لازم نیست برای انتقال بیمه شخص ثالث کار خاصی انجام دهید. اما در مورد بیمه بدنه شرایط فرق می‌کند. بیمه بدنه در واقع مربوط به مالک خودرو می‌شود. برای اینکه شما بتوانید در آینده از بیمه بدنه خودرو استفاده کنید، باید حتما به نام خودتان باشد؛ در غیر این صورت شرکت بیمه از پرداخت هر گونه خسارتی امتناع خواهد ورزید. بنابراین در هنگام خرید خودروی کارکرده، اگر بیمه بدنه داشته باشد، باید به نمایندگی بیمه بروید و پس از پرداخت مابه‌التفاوت تخفیف بیمه، یک الصاقیه ثبت نمایید. با مراجعه به دفاتر بیمه، خودشان راهنمایی لازم را در این زمینه به شما ارائه می‌دهند.
سوالات متداول درباره کارشناسی خودرو
در این مقاله به نکات مهم درباره کارشناسی فنی خودرو قبل از خرید پرداختیم. در ادامه چند تا از متداول‌ترین سوالات کاربران در همین زمینه را مطرح کرده و به آنها پاسخ می‌دهیم.
مراحل کارشناسی خودرو کدامند؟
به‌طور خلاصه، مراحل کارشناسی خودرو به این ترتیب است: تست سلامت موتور، بررسی سیستم تعلیق، تست سلامت قطعات داخلی، بررسی بدنه و رنگ، تست آپشن‌های جانبی خودرو. توضیحات تکمیلی در این رابطه در متن مقاله ارائه شده است.
کارشناسی رنگ خودرو چگونه انجام می‌شود؟
گاهی تفاوت رنگ قسمت‌های رنگ شده به‌صورتی است که با چشم عادی هم می‌توان متوجه آن شد. برخی افراد با دست کشیدن و یا استفاده از آهنربا هم می‌توان رنگ شدن ماشین را تشخیص بدهند. اما مطمئن‌ترین روش آن است که به کارشناس رنگ مراجعه کنید و از دستگاه‌های مخصوص برای تشخیص رنگ استفاده نمایید. در متن مقاله هم مهمترین نکات کارشناسی رنگ خودرو پیش از خرید را ذکر کرده‌ایم.
هزینه کارشناسی خودرو چقدر است؟
هزینه کارشناسی خودرو با توجه به نوع و مدل ماشین متفاوت است. به‌طور کلی می‌توان گفت که هزینه کارشناسی بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود. طبیعتا هرچه خودرو گران‌قیمت‌تر باشد، قیمت کارشناسی آن نیز بیشتر می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله با مهمترین نکات کارشناسی خودرو قبل از معامله آشنا شدیم. لازم است یک بار دیگر تاکید کنید که اگر خودرو دست دوم خریداری می‌کنید، حتما قبل از نوشتن قولنامه، به مراکز کارشناسی فنی و رنگ مراجعه کنید تا از سلامت بخش‌های مختلف خودرو اطمینان حاصل نمایید. قبل از تعویض پلاک، کل مبلغ خودرو را به فروشنده پرداخت نکنید. اگر هم فروشنده هستید، قبل از تسویه کامل، سند خودرو را به نام خریدار نزنید. در زمان معامله اگر متوجه شدید که فروشنده خودرو، مالک واقعی یا وکیل قانونی وی نیست، از انجام معامله پرهیز کنید. در صورتی که به‌عنوان فروشنده به خریدار خودرو برای تعویض پلاک وکالت می‌دهید، حتما برای این وکالت تاریخ انقضا تعیین کنید. اینها نکاتی بودند که شاید مستقیما به کارشناسی خودرو ارتباطی نداشته باشند، اما برای نقل و انتقال خودرو از یک مالک به مالک دیگر، حتما باید مورد توجه قرار بگیرند. اگر شما هم نکته‌ای در این زمینه می‌دانید که در مقاله به آن اشاره نشده، می‌توانید آن را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
