در اواخر قرن بیستم بود که تعریف قوانین تست تصادف Euro NCAP ایمنی خودروها را به طور کامل متحول کرد. استاندارد ایمنی ای که براساس برآوردها، تاکنون جان میلیون ها انسان را از مرگ حتمی در تصادفات رانندگی حفظ کرده است.
در طی سال ها فعالیت این موسسه ایمنی شاهد ارتقای ایمنی خودروها بوده ایم و به همین مناسبت نگاهی نیز به مرکز آزمایش «تکم» در کشور انگلستان خواهیم کرد. این یکی از ۷ مرکز برگزار کننده تست های ایمنی Euro NCAP است.
روور مدل ۲۵ سال پیش یکی از اولین خودروهایی بود که توسط سازمان ایمنی خودروهای اتحادیه اروپا NCAP (حروف مخفف به معنی برنامه ارزیابی جدید برای خودروها است) مورد ارزیابی قرار گرفت.
مرکز آزمایش تکم از سال ۲۰۱۲ یکی از معتبرترینها در زمینه تست تصادف لقب گرفته است. با وجود این که Euro NCAP در کشور بلژیک مستقر است.
اما در ابتدا این ابتکار دولت انگلستان و همینطور آزمایشگاه حمل و نقل این کشور بود که پس از آن به سرعت مورد حمایت اتحادیه اروپا نیز قرار گرفت.
در آن زمان این موسسه تنها یک ستاره از ۴ ستاره ممکن را به روور مدل ۱۰۰ داد. امروزه امکان کسب ۵ ستاره وجود دارد.
ایمنترین خودروهای تولید انبوه آن زمان همچون فورد فیستا و فولکس واگن بیشتر از ۳ ستاره ایمنی کسب نکردند و با وجود این که Euro NCAP یک طرح کاملا داوطلبانه بود و البته امروزه نیز به همین شکل است.
اما تنها ۵ ماه بعد از آغاز به کار موسسه ولوو S40 توانست هر ۴ ستاره ایمنی را کسب کند و آغاز رقابت بر سر کسب ایمنترین خودروی جهان را آغاز کرد.
در سال ۲۰۰۰ میلادی Euro NCAP یکی از سختترین آزمایش های خود را برگزار کرد که مربوط به برخورد خودرو از سمت جانب با یک تیر بود.
این تیر همانند یک چاقو خودرو را به دو قسمت مساوی تقسیم میکند. در سال ۲۰۰۱ میلادی رنو لاگونا اولین خودرویی بود که به مدد پایداری بالای شاسی، کمربندهای ایمنی پیش کشنده و کیسه هوای سر توانست ۵ ستاره ایمنی را کسب کند.
در سال ۲۰۰۷ میلادی Euro NCAP آزمایش ضربه شلاقی خودرو قرار گرفته بر روی یک غلتک را آزمایش کرد. پیش از این ولوو در سال ۱۹۹۹ میلادی و معرفی مدل S80 این آزمایش را انجام داده بود.
تا سال ۲۰۰۹ میلادی Euro NCAP ادعا کرد که افرادی که با خودروهای ۵ ستاره ایمنی تصادف میکنند در حدود ۶۵ درصد کاهش مصدومیت به نسبت دیگر خودروهای تولیدی وجود دارد.
از سال ۲۰۰۹ کسب ۴ یا ۵ ستاره ایمنی تبدیل به استاندارد صنعت خودروسای شده است.
با این وجود مدلهایی هم بودهاند که نتوانستهاند نمره قابل قبولی کسب کنند.
به طور مثال رنو زوئی فیس لیفت شده صفر ستاره ایمنی را از این موسسه دریافت کرد. دلیل آن هم حفاظت شاسی و بدنه بسیار ضعیف و عدم استفاده از فناوری های جدید در آن است.
گرچه Euro NCAP به علت محدودیت آزمایش (تنها ۳۵ دستگاه خودرو در هر سال) نمیتواند بار دیگر مدل فیس لیفت رنو زوئی را در برنامه کاری خود قرار دهد.
زیرا پروتکلهای این موسسه هر ۲ سال یک بار تغییر میکند و هر ۵ سال نیز به طور کامل بروزرسانی میشود. بروزرسانی بزرگ بعدی سال ۲۰۲۵ میلادی از راه خواهد رسید.
تا سال ۲۰۱۹ این موسسه برخورد از جلو با مانع تغییر شکل پذیر ثابت آزمایش میکرد. اما پس از آن مدل متحرک جایگزین شد.
به طور ساده میتوان اینطور توضیح داد که پس از برخورد خودرو با مانع و در صورت تغییر شکل زیاد مانع نشان دهنده سفتی بیش از حد خودرو است. در نتیجه انرژی زیادی به باقی بخشهای خودرو منتقل میشود.
از طرف دیگر اگر مانع چندان تغییر شکل پیدا نکند نشان دهنده جذب بالای انرژی برخورد است.
موسسه Euro NCAP خودروسازان را تشویق میکند تا خودروهای با ابعاد بزرگ از جمله شاسی بلندها و…را با سفتی کمتر تولید کنند.
تا سال ۲۰۱۵ برخورد کامل از جلو با مانع آزمایش میشد اما این آزمایش تنها با هدف بررسی وضعیت سرنشینان صورت میگیرد.
با مقایسه تست تصادف روور ۱۰۰ و هوندا Jazz مدل ۲۰۱۷ میتوان پیشرفت ایمنی خودروها را به خوبی لمس کند.
روور دچار کمانش کامل شده که یکی از بدترین شرایط مقاومت است.
در صورتی که هوندا با جذب انرژی حتی شیشه جلویی خودرو کمترین آسیب ممکن را دیده، کیسههای هوای خودرو باز شده و حتی زاویه فرمان نیز بدون تغییر است.
در نتیجه بخش اعظم انرژی تصادف توسط قسمت جلویی خودرو جذب شده است.
جدیدترین بروزرسانی مربوط به سال ۲۰۲۰ است.
این موسسه با بررسی عمیقتر تصادفات جادهای به این نتیجه رسیده بسیاری از افراد بدون برخورد با هیچ خودروی دیگری کشته یا مجروح میشوند.
اغلب به علت نحوه تعامل سرنشینان با راننده بوده است. در نتیجه نصب کیسه هوای مرکزی نیز اجباری شده است.
علم و دانش دائما در حال رشد است و میدانیم که خودروسازان تواناییهای گستردهای دارند. در سال ۲۰۲۵ احتمالا ارزیابی مستقل سیستم رانندگی خودکار نیز توسط Euro NCAP معرفی خواهد شد.
تمام خودروهای مورد بررسی در این موسسه به دفتر مرکزی در بروکسل بلژیک انتقال پیدا میکنند. تا خودروسازان بتوانند ارزیابی دقیق تری داشته باشند.
زیرا ما قصد داریم یک استاندارد برای تمامی خودروهای موجود داشته باشیم. گرچه پس از انجام تست تصادف برخی از قطعات برای بررسی بیشتر به خودروسازان بازگردانده میشود.
در نتیجه هرگز خودروهای حاضر در تست به جاده باز نمیگردند و تمامی خودروها بازیافت میشوند.
اما اگر بخواهیم کمی از دیگر تستهای تصادف بگویم باید عنوان کرد که Euro NCAP به طور کلی در چهار حوزه کلیدی ایمنی را بررسی میکند.
حفاظت از سرنشینان بزرگسال، حفاظت از سرنشینان کودک، حفاظت از عابرین پیاده و سیستمهای کمک ایمنی از این چهار حوزه هستند.
برخورد از جلو: Euro NCAP از تحقیقات صورت گرفته از دهه ۶۰ تا الان متوجه شده که اکثر تصادفات از جلو به جای عرض کامل خودرو تنها بخش جزئی را هدف قرار میدهد.
در نتیجه در این تست تنها یک طرف خودرو به مانع برخورد میکند و وظیفه جذب تمام انرژی را دارد.
Hyper G: به حرکت درآوردن خودرو با سرعت ۶۴ کیلومتر بر ساعت بر روی غلتک به سمت مانع تصادف که در یک فاصله بسیار کوتاه قرار گرفته است.
یک رام نیوماتیکی با فشار کاری ۱۲۰ بار و طول ۱.۲ متر در این تست استفاده میشود. مجموع ترمزها و رام توسط مهندسین کنترل میشود.
تست ایمنی فعال: سیستمهای ایمنی واکنش پذیر (کمک ایمنی) نیز یکی از دیگر مواردی است که توسط این موسسه مورد ارزیابی قرار میگیرد.
پروتکل آزمایش ترمز اضطراری و برخورد با عابر پیاده و دوچرخه سواران از دیگر آزمایش های این بخش است.
نسل بعدی آزمایشها با کنترل منافذ چشم راننده به دنبال علائم حواس پرتی راننده خواهد بود.
نکته جالب توجه اما مسئله ایمنی خودروهای تولید داخل است که خودروسازان رانندگان را تشویق به برخورد با زاویه درست برای فعال سازی ایربگ می کنند.
در سال های اخیر کیفیت مواد به کار رفته در خودروها به شکل محسوسی کاهش پیدا کرده است و این در حالی است که تمامی این محصولات به طور کامل از نظر ایمنی منسوخ شده هستند.
در دنیایی که صحبت از برگزاری تست تصادف سیستم رانندگی خودکار در میان است. خودروساز ایرانی صحبت از برخورد با زاویه درست میکند.