در سال‌های اخیر موفقیت چین در زمینه خودروهای برقی قابل توجه بوده است. سال گذشته خودروهای برقی یک چهارم کل خودروهای سواری فروخته شده در چین را به خود اختصاص دادند. بنابراین آیا می‌توان این کشور را پدرخوانده خودروهای برقی جهان نامید؟
حدود نیمی از تمام خودروهای برقی فروخته شده در سطح جهان را تولیدِ کشور چین هستند. در رقابت برای کاهش انتشار کربن، کشورهایی از آمریکا تا نیوزلند، مشوق‌هایی را برای افزایش فروش خودروهای برقی ایجاد کرده‌اند؛ تاکتیک‌هایی که با مرور آن‌ها می‌توان دریافت، بسیاری از کشورها، برای سهم گرفتن از این بازار همان راهی را می‌روند که چین در یک دهه گذشته رفته است.
موفقیت چین در تولید خودروهای برقی نفس‌گیر و شبیه به رفتار یک پدرخوانده است. سال گذشته خودروهای برقی یک چهارم کل خودروهای سواری فروخته شده در چین را به خود اختصاص دادند این در حالی‌ست که بر اساس آمارها در آمریکا از هر هفت نفر، یک نفر و در اروپا از هر هشت نفر تنها یک نفر خودروی برقی دارند. سرعت رشد خودروهای برقی در حال افزایش است. HSBC انتظار دارد ضریب نفوذ خودروهای برقی در دومین اقتصاد بزرگ جهان تا سال ۲۰۳۰ به ۹۰ درصد برسد.
با احتساب خودروهای هیبریدی پلاگین، فروش خودروهای پاک در چین در سال ۲۰۲۲ به ۵.۶۷ میلیون رسید که بیش از نیمی از کل تحویل‌های جهانی است. وبسایت بلومبرگ پیش‌بینی می‌کند که چین حدود ۶۰ درصد از فروش ۱۴.۱ میلیون خودروی برقی جدید جهان را در سال جاری به خود اختصاص دهد.
بدیهی است که زیرساخت کافی به پذیرش خودرو برقی کمک می‌کند. چین که دارای بزرگترین شبکه شارژ در جهان است، تنها در سال ۲۰۲۲، ۶۴۹۰۰۰ ایستگاه شارژر عمومی اضافه کرد که حداقل ۷۰ درصد از کل نصب‌های انجام شده سراسر جهان در آن سال است.
با تشویق تمام پیشرفت‌های حاصل شده، سازندگان خودروهای برقی چین را با مدل‌های جدید هجوم آورده‌اند و امسال با تلاش شرکت‌ها برای پیشی گرفتن از رقبا، جنگ قیمت‌ها شعله‌ور شد. تحلیلگران انتظار دارند که در چین ادغام این صنعت در پیش باشد.
تشویق چینی در تولید خودروهای برقی
چین برای رسیدن به این هدف سیاست‌های تشویقی گسترده ای داشت.
۱. یارانه مصرف‌کننده
برنامه‌ای که برای یک دهه اجرا شد! دولت ۶۰هزار یوان (۸۳۷۵ دلار) به خریداران خودروهای برقی یارانه داد. اگرچه یارانه‌های دولتی در سال ۲۰۲۲ به پایان رسید، اما دولت‌های محلی در مکان‌هایی مانند شانگهای همچنان به تخفیف ۱۰هزار یوان ادامه می‌دهند.
۲. معافیت‌های مالیاتی
مالیات استاندارد ۱۰ درصدی برای خرید خودروهای تمیز زیر ۳۰۰هزار یوان تا سال ۲۰۲۵ لغو شده است و برای سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ به میزان ۵ درصد باز خواهد گشت. معافیت مالیاتی که از سال ۲۰۱۴ اعمال شده است، پیش‌بینی می‌شود به ۸۳۵ میلیارد یوان تا پایان سال ۲۰۲۷ برسد. در آمریکا، قانون کاهش تورم، که سال گذشته تصویب شد، شامل ۲۷۰ میلیارد دلار مشوق‌های مالیاتی برای خرید خودروهای برقی و تولید پاک و نزدیک به ۱۲ میلیارد دلار وام به پروژه‌های انرژی پاک است.
۳. یارانه‌های تولیدکنندگان
حمایت مستقیم دولت از سازندگان خودروهای برقی به بسیاری از آن‌ها کمک کرد تا کار خود را آغاز کنند. در همین راستا، شرکت‌های نوپا با بیش از ۵۰۰ برند خودروهای برقی در سال ۲۰۱۹ بازار را به دست گرفتند، این تلاش‌ها موفقیت‌هایی مانند شرکت BYD را در پی داشت.
۴. زیرساخت
ایستگاه‌های شارژ با یارانه دولتی با دسترسی گسترده، هزینه‌های رانندگان را کاهش می‌دهند. استانداردهای شارژ به لطف توافق با سازندگان یکسان است، بنابراین همه از دوشاخه‌های یکسان استفاده می‌کنند. چین در ماه می ۶.۳۶ میلیون شارژر خودروی برقی داشت که بیشتر از هر جای دیگری در کره زمین است.
رویکرد تنبیه در تولید خودروهای برقی
دولت چین همچنین سه رویکرد منفی در نظر گرفت تا بتواند اقتصاد این بازار را تامین کند:
۱. موانع سوختی
خرید و داشتن خودروهای بنزینی جذابیت کمتری دارد. شهرهای چینی با محدود کردن تعداد خودروها در جاده‌ها با اقداماتی مانند قرعه‌کشی برای پلاک‌های جدید در پکن و سیستم مزایده در شانگهای با ازدحام مبارزه می‌کنند. پلاک‌ها در حراجی‌های شانگهای در پنج ماه اول سال گذشته به طور متوسط ۹۲۷۸۰ یوان به فروش رسیدند. در همین حال، رانندگان خودروهای برقی می‌توانند به راحتی پلاک سبز رنگ دریافت کنند و مدارک دوستدار محیط‌زیست خود را به نمایش بگذارند.
۲.جریمه‌های تولید
چین در سال ۲۰۱۷ یک سیستم دو اعتباری را برای صنعت خودرو معرفی کرد که برای ساخت خودروهای پاک امتیاز و جریمه‌هایی برای کسانی که مصرف سوخت بالا دارند اعطا می‌کند. خودروهای تولیدکنندگان با امتیاز منفی ممکن است از بازار خارج شوند. برای جلوگیری از مجازات، تولیدکنندگان می‌توانند از رقبای دارای امتیاز مثبت مانند تسلا یا BYD اعتبار بخرند. شرکت خودروسازی چونگ کینگ چانگان، به ازای هر خودرو فروخته شده در سال ۲۰۲۰، ۴۰۰۰ یوان سود از دست داد، زیرا برای جلوگیری از جریمه، اعتبار خریداری کرد.
۳.خریدهای دولتی
برخی از دولت‌های محلی ناوگان حمل‌ونقل عمومی و تاکسی‌های خود را به ۱۰۰درصد برقی تبدیل کردند و آژانس‌های محلی را تشویق کردند تا خودروهای برقی یا پلاگین هیبریدی تهیه کنند. نتیجه کسب و کار ثابتی برای سازندگان خودروهای برقی مانند BYD بود که اتوبوس نیز می‌سازد.
