شاید شما هم جزو آن دسته افرادی باشید که با استدلال‌هایی چون کم‌ریسک بودن، داشتن سود ثابت، امنیت سرمایه و… سپرده‌های بانکی را به‌عنوان محل سرمایه‌گذاری خود انتخاب می‌کنید. در واقع بسیاری از مردم برای اینکه جای پولشان امن باشد و بتوانند سودی هم از آن دریافت کنند، پولشان را در قالب حساب‌های سپرده در بانک می‌گذارند و در قبال آن ماهانه سود پولشان را می‌گیرند.
براساس نظریه های اقتصادی یکی از متغیر های مهم در تصمیم گیری برای سرمایه گذاری متغیر نرخ سود بانکی است که با سرمایه گذاری رابطه مستقیم دارد؛ یعنی افزایش نرخ سود بانکی موجب افزایش سرمایه گذاری می شود و کاهش نرخ سود بانکی موجب کاهش سرمایه گذاری و به چرخش درآمد پول بیشتر در چرخه تولید می شود. در این بین نرخ سود بانکی در کشورهای درحال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته بسیار بالاتر است چراکه زیرساخت های تولید مناسبی در این کشورها برای به گردش درآمدن پول در چرخه تولید آن ها وجود ندارد و در نتیجه آن رشد نقدینگی و تورم در این کشورها روز به روز در حال افزایش است.
بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان برای اینکه مردم پول‌هایشان را از چرخه اقتصاد خارج نکنند، نرخ سود بانکی را پایین می‌آورند. در بعضی کشورها مثل آلمان حتی نرخ منفی سود بانکی نیز ثبت شده، درست مثل ژاپن که تورم منفی را تجربه کرده است.کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز از جمله کشورهایی هستند که تلاش می‌کنند نرخ سود سپرده‌های بانکی را پایین نگه دارند. ذکر این نکته ضروری است که سود سپرده بانکی بستگی زیادی به تورم در هر کشور دارد. این دو البته به صورت لزوم علت و معلول یکدیگر نیستند اما به‌طورمعمول نرخ سود سپرده بانکی با توجه به تورم تعیین می‌شود. این یعنی اگر تورم یک کشور بالا باشد سود سپرده هم بالا می‌رود چون اگر بالا نباشد مردم پولشان را در بانک‌ها پس‌انداز نمی‌کنند و نقدینگی بالا می‌رود. وقتی پول نقد دست مردم زیاد باشد تورم ایجاد می‌شود. از آن سو اگر تورم پایین و سود سپرده بالا باشد، برعکس می‌شود و این‌بار همه پول‌ها سر از حساب‌های بانکی درمی‌آورد. اینگونه دیگر خبری از چرخش چرخ‌دنده‌های تولید نخواهد بود زیرا کسی پولی ندارد که خرج تولید کند. بنابراین متناسب بودن سود سپرده بانکی با تورم نکته مهمی است که بانک‌های مرکزی کشورها به آن توجه می‌کنند.
ایران از جمله کشورهایی است که سود سپرده‌های بانکی در آن بالا است. نرخ سود سپرده‌ها در کشور ما به‌صورت رسمی ۱۸ درصد اعلام می‌شود که در میان کشورهای جهان عدد بزرگی است. اما نرخ سود سپرده بانکی و بحث بر سر کاهش آن بهانه خوبی است تا سری به کشورهای همسایگانمان بزنیم و ببینیم این کشورها به سودهای سپرده بانکی چه درصدی سود سالانه می‌دهند.
امارات متحده عربی
امارات متحده عربی با تورم ۲ درصدی به سپرده‌های بانکی ۱.۶۸ درصد سود می‌دهد. جمعیت امارات حدود ۹.۶ میلیون نفر است و این کشور از انگشت‌شمار کشورهای عربی است که توانسته وابستگی اقتصادی خود به نفت را به میزان زیادی کاهش دهد. گردشگری یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی غیرنفتی در امارات و به‌ویژه دبی است.
ترکیه
در ترکیه نرخ تورم اکنون ۱۷ درصد است. اقتصاد این کشور در سال‌های اخیر به بخش خصوصی بها داده و این بخش در حال قدرتمندتر شدن در اقتصاد ترکیه است. بانکداری یکی از بخش‌هایی است که بخش خصوصی ترکیه در آن نقش مهمی ایفا می‌کند. شاید به همین دلیل باشد که رجب طیب اردوغان به‌تازگی به بانک‌های این کشور هشدار داده نرخ نامتعارف سود تسهیلات را در این کشور پایین بیاورند. نرخ سود سپرده در این کشور اکنون ۱۵.۶ درصد است که نسبت به برخی کشورهای همسایه‌اش عدد بزرگی به‌شمار می‌آید. این رقم نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است.
قطر
قطر، کشور کوچک حاشیه خلیج‌فارس که حالا با مسئله تحریم از سوی چند کشور عربی به سرکردگی عربستان سعودی دست و پنجه نرم می‌کند، مثل امارات سود بالایی برای سپرده‌هایش نمی‌دهد. در این کشور نرخ سود سپرده تنها ۲.۵ درصد است. همچنین نرخ تورم در این کشور ۴.۶ درصد ثبت شده است. جمعیت قطر اکنون کمی بیشتر از ۲٬۷ میلیون نفر است.
کویت
کویت دیگر کشور کوچک حاشیه خلیج‌فارس است که تورم ۳.۲ درصدی را تجربه می‌کند. جمعیت این کشور بیش از ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر و سود سپرده در آن تنها ۱.۵ درصد است. اقتصاد کویت نیز مانند بسیاری از عرب‌های حاشیه خلیج‌فارس نفتی است. باوجود نفتی بودن اما اقتصاد این کشور باز است.
عمان
عمان نیز یکی دیگر از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و از اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس است که با جمعیت ۴.۶ میلیون نفری تورم ۳ درصدی دارد. نرخ سود سپرده‌ها در این کشور مانند دیگر همتایان عرب دیگرش کم و تنها ۴.۳ درصد است. در عمان هم مانند سایر کشورهای عربی نفت پایه و اساس اقتصاد است و چرخ اقتصادی این کشور با صادرات نفت می‌چرخد.
پاکستان
تورم در پاکستان که مهم‌ترین مسئله‌اش اکنون کمبود آب و حملات تروریستی است، ۸.۹ درصد است. این کشور بیش از ۲۲۶ میلیون نفر جمعیت دارد و به سپرده‌های بانکی ۱۳.۵ درصد سود پرداخت می‌کند. اقتصاد پاکستان اگرچه در دهه ۹۰ میلادی (دهه ۷۰) با سیاست‌های ناآگاهانه ضربه‌های بدی خورد اما در چند سال گذشته به خوبی پیشرفت کرده است. اکنون چین یکی از کشورهایی است که پاکستان روی سرمایه‌گذاری‌هایش حساب ویژه‌ای باز کرده و قرار است زیرساخت‌های مهمی برای این کشور بسازد.
خبرنگار: محمد زندیه
