روز گذشته با اعلام وزارت نفت ۱۰۰ لیتر از سهمیه بنزین ۳۰۰۰ تومانی کارت‌های سوخت کاهش پیدا کرد و سهمیه بنزین آزاد از ۲۵۰ لیتر به ۱۵۰ لیتر رسید. امروز نیز اخباری مبنی بر محدودیت مصرف بنزین سهمیه‌ای و جمع‌آوری کارت‌های سوخت از برخی جایگاه‌ها منتشر شد. اما آیا این مقدمه‌ای برای افزایش قیمت بنزین است؟
روز سه‌شنبه سهمیه آزاد کارت‌های سوخت ۱۰۰ لیتر کاهش پیدا کرد. بدین ترتیب این سهمیه از ۲۵۰ لیتر به ۱۵۰ لیتر در ماه رسید. پیش از این نیر مسئولان وزارت نفت از افزایش مصرف بنزین تا ۱۱۰ میلیون لیتر در روز خبر دادند. در این بین صحبت‌هایی از واردات بنزین هم به گوش می‌رسد.
گرچه دولتمردان بارها احتمال افزایش قیمت بنزین را قویاً رد کرده‌اند، اما این اتفاقات دست به دست هم داده‌اند تا شائبه تغییر قیمت بنزین به وجود آید. به‌ویژه آنکه شنیده می‌شود در برخی از استان‌های کشور جایگاههای سوخت هم از ارائه کارت برداشت بنزین اجتناب می‌کنند.
در همین زمینه همایون صالحی، رئیس کانون انجمن‌های صنفی جایگاه‌داران سراسر کشور، در گفتگو با تجارت‌نیوز گفت: علت کاهش سهمیه بنزین به ناترازی موجود در مصرف و تولید بازمی‌گردد. بدین معنا که میزان مصرف از تولید پیشی گرفت.
او ادامه داد: سهمیه آزاد در کارت‌ها از ۲۵۰ لیتر به ۱۵۰ لیتر تقلیل پیدا کرد. در جایگاههای سوخت برخی از شهرستان‌ها مانند کرمانشاه، اردبیل، سیستان و بلوچستان و کردستان با محدودیت ارائه کارت توسط جایگاههای بنزین مواجه هستند. به این صورت که به هر پمپ بنزین حداکثر یک الی دو کارت تعلق می‌گیرد. فقط خودروهای خاصی می‌توانند از این سهمیه استفاده کنند.
وی افزود: این خودروها شامل نیروهای انتظامی، امنیتی، خدماتی و آمبولانس‌ها هستند. همچنین در استان‌های مذکور برای جلوگیری از قاچاق محدودیت سوخت‌رسانی وجود دارد. چراکه این استان‌ها در نزدیکی مرز قرار گرفته‌اند.
محدودیت در مصرف بنزین سهمیه‌ای
صالحی چنین شیوه‌ای را ناعادلانه خواند، با این استدلال که وقتی دو استان با یکدیگر همجوار باشند و فقط محدودیت سوخت در یکی از آن‌ها اعمال شود مصرف سوخت استانی که محدودیت دارد به استان همجوار می‌رسد. بنابراین این تصمیم نمی‌تواند درست باشد.
وی تشریح کرد: حتی برای استفاده از سهمیه بنزین نیز در این استان‌ها محدودیت وجود دارد و روزانه ۳۰ لیتر قابل مصرف خواهد بود. همه این محدودیت‌ها برای ممانعت از قاچاق است. در حالی که قاچاق سوخت به این سادگی انجام نمی‌گیرد و چنین راه‌حل‌هایی نیز پاسخگو نخواهد بود.
او اضافه کرد: شبکه‌های پیچیده‌تری در این ماجرا دست دارند. به عنوان مثال وقتی فرمانده مرزبانی کشور از کشف ۱۱میلیون لیتر سوخت و فرآورده خبر می‌دهد می‌توان حدس زد حجم قاچاق چقدر بالاست. چراکه مرزبانی تنها یکی از دستگاه‌های نظارتی و امنیتی در این باره است. چندین دستگاه برای کشف این محصولات وجود دارد که اعلام آمار نمی‌کنند.
کاهش سهمیه بنزین به معنای تغییر قیمت است؟
صالحی درباره کمبود سهمیه بنزین یادآور شد: به گفته مسئولان در حال حاضر از ذخایر استراتژیک برای تامین سهمیه بنزین استفاده می‌کنیم و مشکلی برای میزان تامین بنزین نداریم؛ اما طولی نمی‌کشد که مجبور به واردات شویم. مصرف بنزین در ایران حدود هفت برابر بیشتر از نُرم جهانی است. نتیجه این آمار می‌شود ناترازی و پیشی گرفتن مصرف از تولید که مردم هیچ نقشی در آن ندارند. بلکه خودروهای بی‌کیفیت با مصرف بالا و حمل و نقل فرسوده عامل این اتفاق است.
او بیان کرد: تنها با اصلاح روند فرسودگی وسایل حمل و نقل عمومی می‌توانیم ۲۰ درصد در روند مصرف سوخت صرفه‌جویی کنیم.
صالحی درباره افزایش قیمت بنزین با توجه به شرایط فعلی نیز تأکید کرد: فعلا قیمت بنزین افزایش پیدا نمی‌کند. برای سال‌های آینده هم از حالا نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی داشت. اکنون قیمت بنزین در ایران بالا نیست؛ چراکه قیمت یک لیتر بنزین معادل قیمت یک بطری ۴۰۰ میلی لیتری آب معدنی است. اما مشکل این است که افزایش نرخ بنزین با توجه به قیمت دلار قیمت‌گذاری می‌شود، در حالی که درآمدها بر حسب واحد ریال است.
