گیتار کلاسیک مانوئل رودریگز مدل E Rio Exotic

مهم‌ترین قسمت بدنه‌ی گیتار رویه‌ی(Top) آن است، استفاده از چوب‌های مرغوب در این منطقه بسیار متداول است. یکی از بیشترین چوب‌هایی که به‌طور سنتی سالیان سال  در ساخت گیتار مورداستفاده قرار می‌گیرد، سدر قرمز یکپارچه است. پشت و کنار‌ها معمولاً به‌طور سنتی از چوب روزوود ساخته می‌شوند; همچنین دسته از سدر یا ماهون و صفحه انگشت گذاری از آبنوس است. ترکیبی از این چوب‌ها قرن‌هاست به ساخت باکیفیت‌ترین و ارزنده‌ترین گیتار‌ها در طول تاریخ ‌انجامیده است. استفاده از چوب‌های ذکرشده  برای ساخت یک گیتار کلاسیک مناسب است، برای ساخت یک گیتار فلامنکو به ترکیبات دیگری از چوب نیاز داریم که بتواند صدا، احساس و تاچ یک موسیقی فلامنکو را تداعی کند. تمایز دو گیتار کلاسیک و فلامنکو ، در خصوصیات طنین و رنگ صدا است. گیتار فلامنکو دارای ضرب‌های قوی، خشن، و صدایی زبر است. از طرف دیگر گیتار کلاسیک دارای صدای نرم ، لطیف ، دلپذیر و نسبتاً بم است. چوب‌های استفاده‌شده در یک گیتار فلامنکو بسیار روشن‌تر از یک گیتار کلاسیک است. در ساخته بدنه گیتار فلامنکو معمولاً از چوب صنوبر آلمانی استفاده می‌کنند که معمولاً به رنگ زرد کم‌رنگ هستند. در پشت و کنار بدنه به‌طور سنتی معمولاً از چوب سرو یکپارچه و دسته از ماهون و صفحه انگشت گذاری روزوود انتخاب می‌شود.

رویه بدنه (Body Top)

صنوبر(Spruce)

صنوبر پرکاربردترین چوب استفاده‌شده در ساخت گیتار لقب گرفته است. مناسب برای هر سبک و سلیقه‌ای در نوازندگی است. گونه‌های مختلفی از درخت صنوبر در طبیعت یافت می‌شود که رایج‌ترین آن استفاده از صنوبر سیتکا و آدیرنوداک است. تمام چوب‌های صنوبر طیف صدایی پویا، گسترده و درعین‌حال و واضح تولید می‌کنند. انعطاف‌پذیری، عمق صدایی و تولید هارمونیک‌‌های زوج و صحیح، این چوب را سرآمد تمام چوب‌های ساخت گیتار کرده است.

سدر (Cedar)

این چوب به‌طور سنتی در سازهای کلاسیک استفاده می‌شود اما به‌طور فزاینده‌ای به محبوبیت این چوب در گیتار‌های دیگر ازجمله گیتار‌های آکوستیک اضافه‌شده است. چوب سدر، رنگی تیره‌تر نسبت به چوب صنوبر دارد. چوب سدر در محدوده طیف رنگی شکلاتی تا دارچینی جای می‌گیرد و گیتار ساخته‌شده از این چوب معمولاً تیره‌تر از چوب‌های دیگر است. این چوب تراکم کمتری نسبت به چوب صنوبر دارد تولید صدایی گرم‌تر و بم با تولید هارمونیک‌های پیچیده‌تر از ویژگی‌های این چوب است. سختی کمتر در این چوب به وزن کمتر آن انجامیده است. سدر فاقد شفافیت در حجم بالاست اما دارای غنای موسیقایی فوق‌العاده و محبوب کلاسیک نوازها است.

ماهون (Mahogany)

چوب ماهون معمولاً در دسته، پشت و اطراف بدنه گیتار استفاده می‌شود. اما می‌تواند در رویه‌ی بدنه نیز از آن استفاده کرد. این چوب دارای صدایی بسیار گرم است. رنگ قرمز قهوه‌ای(رنگ ماهاگونی) این چوب تشخیص آن را بسیار آسان کرده است. این چوب توسط کسانی که بلوز می‌نوازند بسیار تحسین‌شده است.

 افرا (Maple)

مانند چوب ماهون، افرا هم معمولاً برای شکل دادن به پشت و اطراف بدنه گیتار استفاده می‌شود. اما می‌توان از آن  به‌عنوان رویه‌ی اصلی ساز هم استفاده کرد. به علت چگالی بسیار بالا، مستحکم بودن و عدم انعطاف‌پذیری، چوب افرای سخت بیشترین استفاده را در ساخت دسته‌ ساز دارد. رنگ ظاهری این چوب بسیار روشن است. می‌توان گفت رنگ این چوب بیشتر رنگ پوست است و حتی در بعضی از انواع چوب افرا تقریباً سفید و روشن است. صدای روشن، وضوح در فرکانس‌های بالا از ویژگی‌های کارآمد این چوب است.

پشت و اطراف بدنه (Back & Side)

برای شکل  دادن به یک گیتار توخالی علاوه بر چوب رویه بدنه، چوب‌های اطراف و پشت هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چوب‌های استفاده‌شده در کناره‌ها و پشت باید علاوه بر کیفیت از نرمی و انعطاف‌پذیری بالایی نیز برخوردار باشد.

روزوود (Rosewood)

چوب Rosewood یک انتخاب محبوب و ماندگار برای پشت و اطراف بدنه است. چوب روزوود یا بلسان بنفش در دو نوع; چوب بلسان بنفش هندی و چوب بلسان بنفش برزیل در دسترس است. البته چوب روزوود (بلسان) برزیلی بسیار لوکس و درعین‌حال بسیار کمیاب و پرهزینه است و بیشتر از نوع بلسان هندی استفاده می‌شود. رنگ چوب روزوود لوکس، قهوه‌ای تیره با سایه‌های نارنجی است. چوب بلسان برزیلی بسیار لوکس‌تر و با کیفیت‌تر از نوع هندی آن است. ولی ازلحاظ زیست‌محیطی و تجاری استفاده از نوع هندی مقرون‌به‌صرفه است. هر دو نوع چوب بلسان به صدایی درخشان، غنی مشهورند. وضوح عالی در تمامی فرکانس‌ها و طنین ماندگار از مزیت‌های استفاده از این چوب است. استفاده از روزوود به همراه صنوبر و سدر یکی از محبوب‌ترین و پرکاربرد‌ترین ترکیبات در ساخت بدنه گیتار است

ماهون (Mahogany)

چوب ماهون بسیار غنی و از نظر ظاهری بسیار زیبا و جذاب است. تراکم بالای این چوب لحن و گرمی منحصربه‌فردی به آن بخشیده است. این چوب کاربرد فراوانی در موسیقی بلوز و همچنین فلامنکو دارد. ترکیب چوب ماهون و صنوبر در ساخت بدنه گیتار بسیار شایع است. این چوب ازنظر کیفیت، گرما و همچنین نمایش هارمونیک‌های صحیح رتبه‌ای پایین‌تر از چوب روزوود دارد.

سپل (Sapele)

سپل یک چوب آفریقایی بسیار مقرون‌به‌صرفه و ازنظر زیست‌محیطی بسیار کارآمد است. این چوب علاوه بر پایداری بالا، رشد و پرورش سریعی دارد و می‌توان در پروژه‌های تجاری بدون نگرانی از آسیب محیط‌زیست از آن استفاده کرد. ظاهر چوب سپل شبیه به چوب ماهون است اگرچه سپل کمی سبک‌تر است. چوب سپل در فرکانس‌های بالا صدایی گرم‌تر تولید می‌کند. این چوب در بدنه  گیتار‌های چندمنظوره ( سبک‌های مختلف) استفاده می‌شود.

چوب‌های دیگر

علاوه بر چوب‌های مهم و اساسی که در بالا ذکر شد. سازندگان سازها از چوب‌های یکپارچه دیگر ازجمله گردو، صنوبر، لاله‌ی درختی، گیلاس خودروی، زبان‌گنجشک و ده‌ها چوب دیگر استفاده می‌کنند. و هرکدام رنگ  صدایی خاص خود را دارند.

در ساز‌های گران‌قیمت و حرفه‌ای معمولاً از چوب‌های یکپارچه استفاده می‌شود. طنین زیبا، رزونانس درست، تولید هارمونیک‌های صحیح و درمجموع خروجی غنی از مزایای استفاده از چوب‌های یکپارچه است. یکی دیگر از چوب‌هایی که در ساخت گیتار استفاده می‌شود لمینت است. لمینیت,laminate، که اصطلاحاً به آن لمینت می‌گویند از جنس HDF بوده که مخفف (هارد,دانسیته,فایبربرد) است. این نوع چوب از مواد و خاکه‌های چوب اصلی ساخته می‌شود . لمینت ها از هر نظر تفاوت‌های بسیار زیادی با چوب‌های یکپارچه دارند و ازنظر کیفیت و غنای موسیقایی در مراحل پایین‌تری جای می‌گیرند. هدف از تولید گیتار با چوب‌های لمینت بیشتر توجیه اقتصادی دارد. و به نوآموزان و کسانی که پا به دنیای گیتار گذاشته‌اند کمک می‌کند بتوانند به‌راحتی یک ساز برای خود تهیه و مراحل پیشرفت را سپری کنند.

دسته و صفحه انگشت گذاری

بعد از بررسی چوب‌های استفاده‌شده در بدنه‌ساز نوبت به اطلاعات مختصری در مورد دسته گیتار می‌رسد. توجه کنید که دسته‌ی گیتار رابط مستقیم شما با سازتان است و باید از هر لحاظ استاندارد باشد که بتوانید به‌راحتی با آن بنوازید و احساس خستگی و انقباض نکنید.

گیتارهای کلاسیک استاندارد موجود در بازار ازنظر شکل دسته، ضخامت و عرض دسته تا حدود زیادی از استاندارد‌های یکسانی استفاده می‌کنند. معمولاً ساختار دسته گیتار باید با فیزیک و اندازه دست شما مطابقت داشته باشد. شکل دسته یکی از عوامل مهم در راحتی شما در نوازندگی است. گیتار‌های کلاسیک، دسته‌ای به‌اصطلاح C و یا U شکل دارند و همچنین عرض دسته‌ از ۴۸ تا ۵۲ میلی‌متر بسیار متداول است. به‌طورکلی، یک دسته C شکل با عرض ۴۸ تا ۵۰ میلی‌متر برای افراد با دست‌های کوچک‌تر و انگشتان نازک‌تر بهتر است و دسته بزرگ‌تر U شکل با عرض ۵۰ تا ۵۲ میلی‌متر برای افراد با دست بزرگ‌تر و انگشتان ضخیم‌تر بهتر است. چوب‌های متداول در ساخت دسته گیتار ماهون، سدر و افرا است. این چوب‌ها به علت سختی و چگالی بالا همچنین عدم انعطاف‌پذیری راحت برای دسته گیتار بسیار مناسب هستند. یکی دیگر از عواملی که به کیفیت و ثبات دسته گیتار می‌انجامد تقویت دسته به‌وسیله‌ی چوب آبنوس است که معمولاً در گیتار‌های گران‌قیمت استفاده می‌شود. نوار تیره‌رنگ در پشت دسته گیتار نشان می‌دهد که دسته گیتار با آبنوس تقویت‌شده است.

حالا که تا حدودی با چوب استفاده‌شده در گیتار‌های کلاسیک آشنا شدید باید به یک نکته توجه کنید که استفاده از چوب‌های خوب همیشه دال بر خوش‌صدا و خوش‌دست بودن گیتار نیست. انتخاب چوب خوب و باکیفیت تنها یکی از عوامل در تعیین کیفیت گیتار است. بریسینگ ( مشبندی)، بایندینگ)Binding(و فینیش (پرداخت نهایی) از عوامل تایین کننده دیگر در کیفیت و خوش طنین بودن ساز است.

بریسینگ (Bracing)

Bracing یکی از مهمترین تکنیک‌های سازندگان گیتار است. بریسینگ را می‌توان امضای سازنده دانسته، آنقدر مهم است که سالیان سال در مورد چگونگی بستن این تکه چوب‌ها در کنارهم، اساتید سازنده و نوازنده به بحث و گفتگو نشسته اند. بریسینک  تکه چوب‌های است که زیر صفحه رویی و پشتی می‌چسبانند. این تکه چوب‌ها مستقیم روی آکوستیک و طنین صدای خروجی به طور واضح تاثیر می‌گذارد. گیتارهای کلاسیک، فلامنکو و آکوستیک هر کدام تکنیک‌ها و طراحی مشبندی (Bracing) خاص خود را دارند مشبندی را می‌توان فوت کوزه گری در ساخت گیتار دانست.

بایندینگ (Binding)

یکی دیگر از عوامل تایین کننده در یک گیتار کلاسیک خوب و با کیفیت بایندینگ آن است. بایندینگ به نوار‌های چوبی کار شده روی درز و حاشیه‌های بدنه و دسته گفته می‌شود. بایندینگ خوب باعث زیبایی، دوام و مقاومت ساختاری ساز شما و همچنین کمک به ایجاد هارمونیک‌های طبیعی و رزونانس بدنه می‌شود. بایندینگ معمولا از چوب آبنوس و یا فیبر کربن و حتی مواد پلی‌استر و چسبنده شیمیایی است.

خرک و پایه خرک

خرک و پایه خرک را می‌توان یکی از کوچکترین قطعات گیتار با کارکردی بزرگ در نظر گرفت. ارتعاش سیم و انتقال آن به بدنه و همچنین تناسب ارتفاع سیم‌ از کاربرد‌های خرک هستند. خرک از دو قسمت به نام‌های خرک و پایه خرک تشکیل می‌شود. خرک ازاستخوان طبیعی و مصنوعی و یا پلاستیک تهیه می‌شود و روی پایه‌ای از جنس چوب آبنوس یا روزوود قرار می‌گیرد.

فینیش (Finish)

فینیش یا پرداخت نهایی علاوه بر زیبایی بر کیفیت صدای خروجی تاثیر شگفتی دارد. گیتار‌های گران‌قیمت معمولا از پوشش‌های براق و یا مات با درجه‌ی کیفیت بسیار بالا استفاده می‌کنند. بی کیفیت بودن پرداخت نهایی می‌تواند تمام منفذ ساز را بپوشاند و باعث کاهش رزونانس(طنین) ساز شما بشود. در خیلی از موارد سازندگان گیتار بعد از فنیش نهایی به چالش‌های بسیار برخورد کرده اند. همیشه دقت کنید گیتار‌های رنگی (قرمز،آبی، بنفش و…) از کیفیت بسیار پایینی برخوردار هستند; به این دلیل که رنگ باعث می‌شود تمام ارتعاش و طنین بدنه از بین برود و صدای حاصله چیزی جز یک تن به کیفیت نخواهد بود.

نکاتی برای خرید گیتار

دسته گیتار تاب نداشته باشد

یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید هنگام خرید گیتار به آن توجه شود دسته گیتار است. دسته گیتار به‌هیچ‌وجه نباید انحنا یا به‌اصطلاح تاب داشته باشد.

 سیم‌ها گز نزند

اگر ساختمان گیتار را بشناسید می‌دانید گیتار معمولاً دارای ۱۲ قسمت عمودی و ۶ سیم است وکلا تشکیل ۷۲ نت را می‌دهد. تمام این نت‌ها را با درست گرفتن انگشت دست چپ‌روی این ۷۲ خانه، به صدا درآورید. صدای حاصل باید شفاف و بدون صدای نویز گونه باشد یا اصطلاحاً گِز نزند. البته انگشت دست چپ را کاملاً پشت فِرت (خطوط فلزی جداکننده روی دسته گیتار) قرار دهید تا صدای گِز احتمالی از غلط گرفتن انگشت دست چپ شما نباشد. همچنین برای گز نزدن در شروع کار بهتر است اکشن گیتار پایین باشد. اکشن گیتار همان فاصله سیم‌ها تا دسته گیتار است.

 فِرت ها کاملاً موازی باشند

فِرت ها درواقع نقش تقسیم‌بندی سیم‌ها به فواصل زمانی مساوی رادارند. پس خیلی مهم است این خط‌ها کاملاً عمود بر دسته گیتار و درنتیجه موازی با خودشان باشند، تا فواصل زمانی نت‌ها رعایت شود.

 خرک کاملاً صاف باشد و سیم‌ها کاملاً مماس بر صفحه انگشت‌ گذاری باشند

انتهای سیم‌ها به خرک متصل می‌شود باید دقت کنید خرک در جای خود ثابت باشد و همچنین سیم‌ها بر روی صفحه انگشت گذاری نه آن‌قدر بالا باشد که باعث خستگی دست شما و نه آن‌قدر پایین باشد که باعث گز خوردگی سیم شوند.

 پشت دسته گیتار زیاد گرد نباشد

باید دقت کنید دسته گیتار حالتی C شکل یا U شکل داشته باشد. دسته گیتار نباید زیاد گرد باشد. توجه کنید گیتار‌های غیراستاندارد با دسته‌های گرد می‌تواند برای همیشه پوزیسیون دست شمارا خراب کند

گوشی کوک خراب نباشد

یکی از مهم‌ترین قسمت‌هایی که هنگام خرید گیتار باید به آن توجه کرد گوشی‌های کوک گیتار است. گوشی‌های باید از هر لحاظ ثبات و پایداری کوک را برای ما فراهم کند و نباید سیم‌ها در اثر ضربات در کوتاه‌مدت از کوک خارج شوند. باید به این نکته توجه کنید در سیم‌های نو، خارج شدن از کوک به علت کشش طولی سیم و نو بودن آن امری طبیعی است. و نیاز به چند بار کوک‌کردن دارند.