«پراید» از آن دسته خودروهایی است که یار دیرین و رفیق صنعت خودروسازی کشورمان محسوب می‌شود. خودروسازی سایپا پس از گذشت چند سال از تولید و مونتاژ نمونه‌های سدان و هاچ‌بک این خودرو، تصمیم گرفت در محصولات خود تغییر و تحولی ایجاد کند؛ ازاینرو علاوه‌بر رعایت استانداردهای چندگانه‌ی لازم، پروژه‌ی ارتقای استاندارد و ایمنی خانواده‌ی ایکس۱۰۰ را با توجه به فروش و تقاضای بالای آن، به‌عنوان یکی از پرفروش‌ترین محصولات داخلی آغاز کرد. از دیگر اقدامات انجام‌شده در این خصوص می‌توان به «توسعه‌ی تامین‌کنندگان ایربگ» و «کمربندهای ایمنی صندلی‌های عقب» اشاره کرد. خانواده‌ی ایکس۱۰۰ شامل مدل‌های سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۳۲، سایپا ۱۴۱ و سایپا ۱۳۱ بوده که به‌تازگی وانت ۱۵۱ نیز به آن اضافه شده است. پروژه‌ی ارتقای ایمنی محصولات این خانواده از ابتدای سال ۱۳۸۷ آغاز شد. این پروژه برای ارتقای استاندارد خودروست. تمامی محصولات این خانواده تقریبا از سطح تجهیزات رفاهی و ایمنی یکسانی بهره می‌برند و تفاوت‌های بسیار جزئی دارند. به‌هرحال نمی‌توان انکار کرد که خانواده‌ی ایکس۱۰۰ در‌حال‌حاضر پرفروش‌ترین محصول بازار داخل محسوب می‌شوند. سایپا ۱۳۱ محصول سدان این خانواده است که جای خالی پراید صندوق‌دار (صبا) را پر کرده است. این محصول شباهت ظاهری بسیار زیادی به همان پراید صندوق‌دار اوایل دهه‌ی ۸۰ دارد. ۱۳۱ دارای پیشرانه‌ی ۱۳۲۳ سی‌سی است که در دور ۵۵۰۰ ۶۹ اسب‌بخار قدرت را تولید می‌کند. میزان حداکثر گشتاور این موتور در دور ۲۷۵۰ به رقم ۱۰۶ نیوتن‌متر می‌رسد که با توجه به جثه‌ی ۹۱۵کیلوگرمی آن کافی به نظر می‌آید. در زمینه‌ی تجهیزات ایمنی نیز اضافه‌شدن سیستم ترمز ضدقفل ABS و دو کیسه هوای راننده و سرنشین، ایمنی این محصول را بیش از پیش کرده است؛ اگرچه هنوز هم این تجهیزات ابتدایی به‌شمار می‌آیند. تجهیزات رفاهی این مدل شامل شیشه‌بالابرهای برقی درهای جلو، سیستم تهویه‌ی مطبوع با قابیلت تنظیم دستی، فرمان هیدرولیک، چراغ مه‌شکن و صندلی‌های تنظیم‌شونده‌ی دستی است.
- مصرف سوخت پایین
- کیفیت ساخت پایین
- ایمنی پایین
کمتر کسی تصور می‌کرد که خودروی کوچکی مثل پراید بتواند با بیش از دو دهه تولید، به پرفروش‌ترین خودروی بازار داخلی ایران تبدیل شود. همه‌چیز از فورد فستیوا «Festiva» شروع شد؛ خودروی فوق‌فشرده‌ای که به درخواست کمپانی فورد توسط شرکت مزدا در سال ۱۹۸۶ به تولید رسید. یک سال بعد از آن در سال ۱۹۸۷، کمپانی کره‌ای کیاموتورز تحت لیسانس فورد به مونتاژ این خودرو با نام «کیا پراید» پرداخت و پای این خودرو را بعد از آن در سال ۱۳۷۷ به بازار ایران باز کرد. شرکت خودروسازی سایپا در آن زمان، تحت لیسانس شرکت کیاموتورز تولید خودروی «سایپا پراید» را در داخل کشور کلید زد. عرضه‌ی این محصول در ایران هم‌زمان با تولید نسل دوم آن با نام فورد اسپایر «Aspire» در آمریکای شمالی و کیا آولا «Avella» در کره‌ی جنوبی بود. در نهایت تولید این نسل در سال ۲۰۰۰ متوقف شد؛ ولی عرضه‌ی آن در ایران تا به امروز ادامه دارد.
مقدمه
شرکت خودروسازی سایپا در زمستان سال ۱۳۸۹ تولید محصولات خود را بر پایه‌ی پلتفرم پراید متوقف کرد و پلتفرم X100 را مبنای طراحی مدل‌های جدید خود قرار داد. نتیجه‌ی این تغییر، تولید محصولاتی از جمله سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۳۲ و سایپا ۱۴۱ بود که البته در بین این مدل‌ها، تولید سایپا ۱۴۱ متوقف شده است. خودروی صبا هم که همان مدل سدان معروف پراید بود، جای خود را به سایپا ۱۳۱ داد و تولید آن متوقف شد. اگرچه سایپا ۱۳۱ به‌خصوص در بخش ظاهری، تفاوت‌های چندانی با مدل صبا ندارد. البته در بخش عملکرد، پیشرانه‌ی تازه‌ای از سال ۱۳۹۲ روی این مدل مورد استفاده گرفت که مصرف سوخت آن بهینه‌تر و توان و گشتاورش بیشتر از مدل‌های قبلی بود.
طراحی ظاهری
خودروی پراید بهجرئت یکی از ثابت‌ترین پلتفرم‌ها را در بین خودروهای داخلی دارد. این خودرو چه در نمای جلو، چه در نمای جانبی و چه در قسمت عقب، با تغییرات بسیار کوچک و ناچیزی در طی سال‌های عرضه‌ی خود همراه بوده؛ از جمله کریستالی‌شدن چراغ‌های جلو و عقب و جلوپنجره‌ی تازه‌ای که به این مدل اضافه شده است. شرکت سایپا در نهایت با عرضه‌ی محصولات فیس‌لیفتی این مدل از جمله سایپا ۱۳۲ و سایپا ۱۴۱ سعی در ایجاد تنوع میان خودروهای پراید کرد؛ اما باز هم مدل سایپا ۱۳۱ را با ظاهر همیشگی و تاحدودی محبوب خود حفظ کرد تا ریسک کاهش فروش این خودرو را به سبب تغییرات ظاهری کم کند.
طراحی داخلی
اما سایپا ۱۳۱ در داخل برخلاف ظاهرش، تغییرات بیشتری را به خود دیده و مشابه سایپا ۱۳۲ شده است. از جمله این تغییرات می‌توان به داشبورد تازه، دریچه‌های کولر جدید و تغییر بعضی از کلیدها و دکمه‌های روی داشبورد اشاره کرد. کیفیت مواد و پوشش‌های داخلی چنگی به دل نمی‌زنند و قسمت‌های پلاستیکی بی‌کیفیت به‌شدت در داخل کابین استفاده شده‌اند و تاحدودی آزاردهنده هستند. وقتی از دستگیره‌های در خودرو استفاده می‌کنید، هر لحظه احساس این را دارید که ممکن است بشکنند یا جدا شوند!
از جمله امکانات و تجهیزات داخل کابین می‌توانیم به سیستم تهویه‌ی مطبوع (کولر)، آینه‌های جانبی برقی با قابلیت تنظیم در داخل، ساعت دیجیتال، فرمان با قابلیت تنظیم ارتفاع، جالیوانی روی کنسول و سیستم صوتی با قابلیت پخش MP3، رادیو و CD اشاره کرد.
عملکرد و پیشرانه‌ی خودرو
از سال ۱۳۹۲ به بعد، تمامی خودروهای پراید پیشرانه‌ی جدیدی را با نام M13GS در دل خود جای دادند. پیرو وضع قوانین داخلی جدید، استاندارد آلایندگی تمامی خودروها می‌بایست از اول سال ۱۳۹۲ به استاندارد یورو ۴ یا بالاتر از آن برسند و اجازه‌ی تولید خودروهایی با استاندارد ضعیف‌تر داده نخواهد شد. این مسئله تقریبا کار شرکت سایپا را دچار مشکل کرد؛ چراکه بنا بر ادعای خود این شرکت، پیشرانه‌ی قبلی حتی با اعمال تغییرات مختلف در نهایت به استانداردی بالاتر از یورو ۲ دست پیدا نمی‌کرد. پیرو این تصمیم‌گیری در بخش کلان صنعت خودروسازی، شرکت سایپا از ابتدای سال ۱۳۹۰ به فکر ایجاد تغییراتی اساسی در پیشرانه‌های مربوط به خودروهای پراید افتاد تا علاوه‌بر کاهش آلایندگی این پیشرانه، مصرف سوخت آن را هم نسبت به قبل بهینه‌تر کند؛ ازاینرو، تولید یک پیشرانه‌ی جدید کلید خورد و طراحی قسمت‌ها و اجزایی که به تکنولوژی بالایی نیاز داشتند، توسط یک شرکت کره‌ای صورت گرفت و سایر بخش‌ها در داخل کشور و توسط شرکت پیشروی مگاموتور انجام شد. سرسیلندر، پیستون، منیفولد دود، سپر حرارتی و… از قطعاتی هستند که در پیشرانه‌ی جدید به کلی بازطراحی شده‌اند.
حرف «M» در نام پیشرانه‌ی جدید به شرکت مگاموتور و عدد ۱۳ به حجم (جابه‌جایی) ۱.۳ لیتری (۱۳۲۳ سی‌سی) پیشرانه اشاره دارند؛ همچنین، حرف «G» از کلمه‌ی «Gasoline» به معنای بنزین‌سوز و حرف «S» از ابتدای واژه‌ی «Single» به معنای تک میل‌بادامک گرفته شده است. پیشرانه‌ی جدید پراید می‌تواند حداکثر توانی معادل ۷۱ اسب‌بخار را در دور موتور ۵۲۵۰ دور بر دقیقه تولید کند که نسبت به گذشته ۱۲درصد افزایش یافته و حداکثر گشتاور تولیدی هم ۱۰۸ نیوتن‌متر در دور موتور ۲۷۵۰ دور بر دقیقه بوده که در مقایسه با پیشرانه‌ی گذشته، ۶درصد افزایش را به خود دیده است. مصرف سوخت خودرو هم با کاهشی ۲ الی ۳درصدی به ۶.۴۴ لیتر به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر رانندگی رسیده است.
شاید یکی از ضعف‌های پیشرانه‌ی تازه را بتوان در نگاهی سطحی، افزایش وزن ۲ الی ۳کیلوگرمی آن در مقایسه با گذشته به حساب آورد؛ اما درست در نقطه‌ی مقابل، این مسئله به عملکرد بهتر پیشرانه کمک کرده است! در موتور جدید پراید، کاتالیست به‌عنوان بخش جدیدی در کنار پیشرانه قرار گرفته؛ در حالی که کاتالیست در مدل قبلی که وزن آن تقریبا ۶ کیلوگرم است، جزئی از پیشرانه نبود و با فاصله‌ای ۷۰ الی ۸۰سانتی‌متری نسبت به پیشرانه و زیر بدنه‌ی خودرو نصب می‌شد. درحالی‌که می‌دانیم کاتالیست برای عملکرد خود که تبدیل آلاینده‌های سمی ناشی از احتراق ناقص سوخت است، باید گرم باشد و لذا هر چه فاصله‌ی این بخش با موتور خودرو کمتر باشد، راندمان کاتالیست بهتر خواهد بود. بنا بر ادعای مهندسان سازنده، اگر وزن کاتالیست را از پیشرانه‌ی پراید کم کنیم، وزن کلی موتور به ۱۰۰ کیلوگرم می‌رسد که در مقایسه با موتور قبلی ۳ کیلوگرم کمتر است.
ایمنی خودرو
چندان دور از ذهن نیست که بگوییم یکی از دلایل شهرت خودروهای پراید به واسطه‌ی سطح ایمنی فوق‌العاده ضعیف آن‌هاست! شاید یکی از دلایلی که این مسئله را بیش از قبل به موضوعی جدی و اضطراری تبدیل می‌کند، خرید بالای این خودرو و محبوبیت آن به سبب قیمت پایینش باشد که باعث شده تمام خیابان‌های کشور مملو از این خودروی ناایمن باشد که نه‌تنها برای سرنشینان خود که برای سایر خودروها و عابران هم خطرساز است. نگاهی به آمارهای مربوط به آسیب‌دیدگان تصادفات مربوط به خودروهای پراید خود گویای همه‌چیز است.
شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران که به ارزیابی سطح کیفی خودروهای داخلی می‌پردازد، در آخرین گزارش خود که اسفندماه سال ۱۳۹۵ منتشر شد، سایپا ۱۳۱ را در کلاس قیمتی پایین‌تر از ۲۵۰ میلیون ریال با یک ستاره‌ی کیفی در رده‌ی دوم از بین پنج خودروی حاضر در ارزیابی قرار داده است؛ البته این مسئله اصلا به معنای عملکرد خوب این خودرو نیست؛ بلکه به این موضوع اشاره دارد که سطح ایمنی تمامی خودروهای این کلاس به‌شدت پایین است. قرارگرفتن مدل فیس‌لیف سایپا ۱۳۱، یعنی سایپا ۱۳۲ در ردیف سوم همین ارزیابی را می‌توان از سایر نکات قابل‌توجه این گزارش دانست.
امکانات و تجهیزات ایمنی تمامی خودروهای پراید مشابه بوده و شامل سیستم ترمز ضدقفل (ABS) و دو عدد کیسه‌ی هوای ایمنی برای راننده و سرنشین جلوست.
جمع‌بندی
باید بپذیریم که پراید با تمام مشکلات و معضلات خود و گلایه‌ها و انتقادهایی که از آن می‌شود، همچنان یکی از پرفروش‌ترین مدل‌های داخلی است. هجوم خودروهای چینی به بازار داخلی با قیمت‌های رقابتی ممکن است آینده‌ی فروش این خودرو را با تردید همراه کند؛ اما اگر منصفانه قضاوت کنیم، محصول پراید حتی در مقایسه با بعضی از چینی‌های وارداتی، از کیفیت بهتری برخوردار است. در مجموع، می‌توان مصرف سوخت پایین و ابعاد کوچک را ویژگی‌های مناسبی برای یک خودروی شهری دانست. این مدل درواقع از نظر عملکردی، تفاوت‌های اندکی با سایپا ۱۳۲ دارد و بخش اصلی متمایزکننده‌ی این دو خودرو ظاهر آن‌هاست که نمی‌توان یکی را برتر از دیگری دانست و این انتخاب تا حدودی وابسته به سلیقه‌ی خریداران است. روی‌هم‌رفته اگر به دنبال خودرویی کوچک با قیمت پایین هستید که بتوانید در ترافیک شهری امروزی از آن استفاده کنید، سایپا ۱۳۱ می‌تواند یکی از گزینه‌های شما باشد.
مشخصات کلی
-
طول
۳۹۳۵ میلی‌متر
-
عرض
۱۶۰۵ میلی‌متر
-
ارتفاع
۱۴۵۵ میلی‌متر
-
وزن
۹۱۵ کیلوگرم
-
فاصله دو محور
۲۳۴۵ میلی‌متر
-
حجم مخزن سوخت
۳۷ لیتر
-
حجم صندوق بار
– لیتر
نوع و کلاس خودرو
-
کلاس خودرو
سدان (صندوق دار)
-
تعداد سرنشین
پنج نفر
-
اندازه رینگ
۱۳ اینچ
-
جنس رینگ
آلومینیوم
پیشرانه
-
تعداد سیلندر
چهار سیلندر
-
تعداد سوپاپ
۸ سوپاپ
-
حجم
۱۳۲۳ سی سی
-
حداکثر توان
۶۹ اسب بخار
-
حداکثر گشتاور
۱۰۶ نیوتن متر
-
استاندارد آلایندگی
یورو ۴
-
نوع تنفس موتور
طبیعی
-
نوع سوخت
بنزینی
جعبه دنده و سیستم انتقال نیرو
-
نوع جعبه دنده (گیربکس)
دستی
-
تعداد دنده
پنج دنده
-
محور محرک (دیفرانسیل)
جلو
ترمزها
-
نوع ترمزهای جلو و عقب
دیسکی/کاسه‌ای
-
سامانه ضد قفل (ABS)
دارد
چراغ ها
-
قابلیت چراغ‌های جلو
تنظیم ارتفاع نور چراغ های جلو
,چراغ مه شکن جلو
-
سایر چراغ‌ها
چراغ مه شکن عقب
,چراغ ترمز عقب
فضای داخلی
-
نوع فرمان
هیدرولیک
-
تعداد صندلی
پنج عدد
-
تعداد کیسه‌های هوا
دو عدد
-
جنس پوشش صندلی
پارچه
-
نحوه تنظیم زاویه پشتی صندلی
دستی
-
نحوه حرکت به جلو و عقب
دستی
-
قابلیت تنظیم صندلی راننده در ۸ جهت
ندارد
-
گرم کن صندلی
ندارد
-
سرد کن صندلی
ندارد
-
شیشه بالابر برقی (شیشه‌های جلو)
دارد
-
شیشه بالابر برقی (شیشه‌های عقب)
ندارد
-
تعداد درها
چهار عدد
-
قفل مرکزی
دارد
-
تنظیم برقی آینه‌ها
ندارد
-
سانروف
ندارد
سیستم صوتی و تصویری
-
نوع پخش کننده
MP3
-
درگاه USB
ندارد
-
مانیتور جلو
ندارد
-
مانیتور عقب
ندارد
سیستم هشدار دهنده
-
سنسور دنده عقب
ندارد
-
سیستم هشدار صوتی باز بودن کمربند
ندارد
-
سیستم مسیریاب (نویگیشن)
ندارد
-
سیستم خودکار پارک خودرو
ندارد
-
سیستم ضد سرقت خودرو
دارد
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.