بررسی جدید پژوهشگران آمریکایی نشان میدهد که پادتنهای به دست آمده از تخم مرغهای ایمنسازیشده میتوانند به خنثیسازی کروناویروس کمک کنند.
به نقل از نیوز مدیکال نت، “کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲”(SARS-CoV-2) برای نخستین بار در اواخر دسامبر ۲۰۱۹ در ووهان چین گزارش شد و عامل بیماری همهگیر کووید-۱۹ به شمار میرود. این ویروس تا به امروز، بیش از ۵۵۷ میلیون نفر را مبتلا کرده و بیش از ۶.۳۵ میلیون نفر را در سراسر جهان قربانی کرده است.
چندین واکسن و درمان موثر کووید-۱۹ با موفقیت ابداع شدهاند و نشان داده شده است که میتوانند از افراد در برابر کروناویروس محافظت کنند. با وجود این، ظهور مداوم گونههای جدید کروناویروس، اثربخشی این درمانها را کاهش داده است زیرا واکسنهای کنونی کووید-۱۹ عمدتا براساس پروتئین خوشهای سویه اصلی کروناویروس ابداع شدهاند. در نتیجه، دانشمندان به دنبال توسعه داروهای ضد ویروسی، واکسنها و درمانهای جدید مبتنی بر پادتن هستند که میتوانند از افراد در برابر ابتلا به کووید-۱۹ محافظت کنند.
کروناویروس سندروم حاد تنفسی ۲، یک “بتاکروناویروس”(betacoronavirus) است که یک ژنوم آرانای تکرشتهای را در بر دارد. علاوه بر بتاکروناویروسها، سایر انواع کروناویروس از جمله “آلفاکروناویروسها”(alphacoronaviruses)، “گاماکروناویروسها”(gammacoronaviruses) و “دلتاکروناویروسها”(deltacoronaviruses) میتوانند طیف وسیعی از گونهها مانند پستانداران و پرندگان را آلوده کنند و به بروز بیماریهای تنفسی و گوارشی منجر شوند. برای مثال، بیشتر مرغهای تجاری، در برابر “ویروس برونشیت عفونی”(IBV) ایمنسازی شدهاند که یک گاماکروناویروس است.
پروتئین خوشهای کروناویروس، واسطه تهاجم ویروس به میزبان است. طی عفونت ویروسی، زیرواحد S1 پروتئین خوشهای که حاوی دامنه اتصال گیرنده است، به گیرنده موسوم به “ACE2” روی سلولهای میزبان متصل میشود. این در حالی است که دامنه S2 به ادغام غشاها منجر میشود. پس از آن، ژنوم آرانای ویروسی به سلول میزبان وارد میشود. دامنه اتصال گیرنده در کروناویروسها، آنتیژنیکترین محل دامنه S1 است و در نتیجه، به عنوان هدف در واکسنهای کنونی کووید-۱۹ و بیشتر درمانها استفاده میشود. دامنه S1 پروتئین به تولید پادتنهای خنثیکننده میانجامد.
یکی از درمانهای جدید کووید-۱۹ که اخیرا برای استفاده اضطراری توسط “سازمان غذا و داروی آمریکا”(FDA) تأیید شده، پلاسمای افراد بهبودیافته است. این درمان شامل تجویز پادتنهای اختصاصی کروناویروس است که از بیماران بهبودیافته کووید-۱۹ به دست میآیند و به بیماران تازه مبتلا شده تزریق میشوند. همچنین پژوهشگران، پادتنهای اختصاصی کروناویروس را در حیوانات تولید کردهاند تا به ایمنسازی انسانها در برابر کروناویروس بپردازند.
پژوهشی که پیشتر انجام شد، مدل جالبی را برای گرفتن پادتن از تخممرغهای به دست آمده از مرغهای ایمنسازیشده در برابر پروتئین خوشهای کروناویروس گزارش کرد. برخی از مزایای این راهبرد شامل مقیاسپذیری، مقرونبهصرفه بودن و راحتی آن هستند. نکته قابل توجه این است که جوجهها، ایمونوگلوبولینY” یا (IgY) را تولید میکنند که مشابه “ایمونوگلوبولین جی”(IgG) در پستانداران است.
پژوهشها نشان دادهاند که زرده تخممرغ معمولا ۵۰ تا ۱۰۰ میلی گرم ایمونوگلوبولینY تولید میکند که حاوی دو تا ۱۰ درصد از پادتنهای خاص است. با وجود این، مقدار ایمونوگلوبولینY اختصاصی آنتیژن تولیدشده توسط مرغ ایمنسازیشده، به سن مرغ، دوز، آنتیژنیسیته، وزن مولکولی آنتیژن و مسیر تجویز بستگی دارد.
پژوهش جدیدی که در “دانشگاه کالیفرنیا، دیویس”(UC Davis) انجام شده است، تولید پادتنهای خنثیکننده کروناویروس را در مرغهای ایمنیسازیشده گزارش میدهد.
هر گروه درمانی در این پژوهش، براساس دوزهای مختلف، به چندین زیر گروه تقسیم شدند. نمونههای خون، ۲۱ روز پس از ایمنسازی دوم و در پایان آزمایش که شش هفته پس از دوز دوم بود، جمعآوری شدند.
یک ماه پس از ایمنسازی دوم، تخممرغها برای استخراج ایمونوگلوبولینY جمعآوری شدند. نمونهها برای خنثیسازی پادتن، با استفاده از روش “خنثیسازی کاهش پلاک”(PRNA) و “سنجش ایمنی متصل به آنزیم”(ELISA) آزمایش شدند.
مرغهای تخمگذار که در برابر سه پروتئین خوشهای مختلف کروناویروس ایمنسازیشده بودند، پادتنهای خاصی را در سرم تولید کردند. علاوه بر این، سطوح پایین ایمونوگلوبولینY خاص کروناویروس، در زرده تخممرغ تولید شد. این در حالی بود که سطح قابل توجهی از پادتنها در سرم مشاهده شد.
نکته مهم این است که خنثیسازی ویروس، در مرغهای واکسینهشده در برابر ویروس برونشیت عفونی مشاهده نشد؛ بنابراین هیچ واکنش متقابلی بین پادتنهای ویروس برونشیت عفونی و کروناویروس وجود ندارد.
دوز و نوع آنتیژن، دو عامل مهمی بودند که بر تعداد پادتنهای تولیدشده تأثیر گذاشتند. پژوهشگران بر این باورند که پادتنهای موجود در زرده تخممرغ به دست آمده از مرغهای ایمنسازیشده میتوانند به طور مؤثر برای مصونسازی در انسان استفاده شوند.
این پژوهش، در مجله “Viruses” به چاپ رسید.