بیشتر افراد به طور عادی به فرایند خرید کردن علاقه مند بوده با خرید کردن احساس خوبی پیدا می کنند. در این گزارش، موضوع فوق از نظر علمی مورد بررسی قرار گرفته و جنبه های مختلف آن بررسی می شود.
بسیاری از مردم به دلیل مشکلات ناشی از زندگی شخصی و اجتماعی خود احساس تنهایی می کنند. این گروه عموما شامل کسانی می شوند که دوست دارند دایره دوستی وسیع تری داشته باشند اما به دلایلی مانند اعتماد به نفس کم، کمبود وقت، ترس از طرد شدن، درون گرایی یا خجالتی بودن و … موفق به رسیدن به هدف خود نمی شوند.
در این میان بسیاری از مردم به طور ناخودآگاه با پیروی از برخی الگوهای رفتاری سعی می کنند بر مشکل تنهایی خود غلبه کنند.
مطالعات اخیر دکتر فوماگالی و همکارانش نشان می دهد در برخی موارد این افراد از طریق رفتارهایی مانند خرید محصولات و بازارگردی بر مشکل خود غلبه می کنند. در حقیقت یکی از دلایل علاقه انسان ها به خرید کردن، غلبه بر تنهایی است.
تنهایی چیست؟تنهایی به تجربه ذهنی کمبود ها در روابط اجتماعی فرد اشاره دارد، این احساس که روابط فرد فاقد کیفیت بوده یا از جنبه های مهم رضایت بخش نیستند، باعث ایجاد حس تنها بودن می شود.
همانطور که این تعریف نشان می دهد، بین تنهایی و انزوای عینی اجتماعی تفاوت وجود دارد. ممکن است یک فرد علیرغم حضور در جمع یا داشتن دوستان زیاد، احساس تنهایی کند. به گزارش سیناپرس، در مقابل، فرد دیگری که از نظر اجتماعی منزوی است، ممکن است از داشتن ارتباطات اجتماعی محدود یا گذراندن مدت زمان طولانی در تنهایی احساس رضایت کند.
تحقیقات نشان می دهد که تنهایی با انواع رفتارهای ناسالم، از جمله راهبردهای تنظیم هیجانی ناسازگار یا دشواری در انجام خود کنترلی مرتبط بوده و پیش بینی کننده قوی بسیاری از پیامدهای منفی مانند اضطراب و افسردگی بیشتر، افزایش درد است.
از منظر روانی یکی از راه های مقابله با تنهایی، تجربه مصرف گرایی یا مصرف جبرانی است. از نظر روان شناسی، مصرف جبرانی به استفاده از محصولات برای ارضای نیاز روانی اشاره دارد. به عنوان مثال، فردی که از طرد شدن توسط دیگران می ترسد، ممکن است تمایل بیشتری به خرید محصولی داشته باشد که از آن متنفر است.
البته باید در نظر داشت تجارب مصرف جبرانی می تواند خنثی یا حتی مثبت باشد (به عنوان مثال، کمک به سازمان های خیریه) از سوی دیگر این رفتارهامی توانند مضر باشند، مانند زمانی که فرد مایل به مصرف بیش از حد مشروبات الکلی یا سوء مصرف مواد مخدر است تا بتواند بر احساس تنهایی خود سرپوش بگذارد .
در این میان ممکن است تصور شود رسانه های اجتماعی که به طور خاص برای ایجاد ارتباط بین مردم طراحی شده اند برای افراد تنها مفید بوده و به آنها اجازه دهند دوباره با دوستان خود ارتباط برقرار کنند. متاسفانه یافته های علمی نشان می دهد این فناوری نتوانسته است تنهایی را کاهش دهد. در واقع، استفاده از رسانه های اجتماعی با افزایش تنهایی همراه است.
خرید کردن برای کاهش احساس تنهایی
مطالعات روان شناسان نشان می دهد: برخی از محصولات ارتباط غیرمستقیم یا نمادینی را با دیگران ایجاد می کنند. به عنوان مثال خرید اقلام دست دوم (مانند کتاب مصور، بازی یا ساعت) استفاده شده یا خرید محصولات نوستالژیک مانند ماشین های کلاسیک می تواند به نوعی ذهن را در مورد تنها بودن فریب دهد.
در واقع، تحقیقات نشان می دهد که افراد طرد شده یا تنها ترجیح بیشتری برای خرید محصولات نشان می دهند. این رفتار می تواند به شکل جمع آوری دارایی و مادی گرایی بیشتر باشد و تحقیقات نشان می دهد که مادی گرایی تأثیر منفی بر شادی و رفاه دارد.
در واقع این رفتار ذهنی باعث بدتر شدن شرایط افراد افسرده و تنها شده و مادی گرایی به منظور کاهش تنهایی می تواند به طور قابل توجهی منجر به افزایش تنهایی شود، زیرا در این چرخه رفتاری، خرید کردن و جمع اوری دارایی ها، جایگزین تعاملات اجتماعی می شوند.
پژوهشگران خاطرنشان می کنند، افراد تنها در مقایسه با مصرف کنندگان عادی، ترجیحات کمتری برای خدمات مرتبط با مصرف کننده مانند ماساژ، کلاس های ورزش و رقص و مراکز خدماتی نشان می دهند.
در حقیقت عوامل مختلف فردی و اجتماعی مانند خجالتی بودن، درونگرایی، قلدری و طرد شدن، تجربه جنسیت گرایی یا نژادپرستی، نوع ارتباط اجتماعی، پذیرش و تعلق افراد را تهدید و به طور جدی خطر تنهایی را افزایش می دهند.
در خاتمه باید خاطر نشان کرد: خرید کردن و تمایل به حضور در بازارها برای همه افراد خوشایند است اما این عادت برای افراد تنها و افسرده بیشتر بوده و اگرچه به طور موقت حال آن ها را خوب می کند اما در نهایت باعث بدتر شدن شرایط شده و این افراد را در چرخه تنهایی بیشتری فرو می برد.
شرح کامل این پژوهش در نسخه در دست چاپ مجله تخصصی Current Opinion in Psychology که در تابستان پیش رو منتشر می شود، ارائه خواهد شد.
