اکسیژن یکی از بهترین نشانههای حیات است، ولی تشخیص این عنصر توسط تلسکوپ فضایی فوق پیشرفتهی جیمز وب نیز مشکل است. اگرچه مطالعات متعددی در گذشته بر روی متان بهعنوان نشانهی حیات انجام شده است، ولی این تحقیقات بهروز نشده و ارزیابی دقیقی از وضعیت سیارهها برای اینکه متان در آنها نشانهی حیات شناخته شود نیز تا کنون انجام نشده است.
محققین در یک مطالعهی جدید تصمیم گرفتهاند چارچوبی برای تفسیر رصدهای آینده داشته باشند. به این صورت که اگر یک سیارهی سنگی پیدا کردند که دارای متان است، رصدهای بیشتری انجام دهند؛ شاید بتوانند نشانههای جدیتری از حیات در این سیاره پیدا کنند. محققین در این مطالعه منابع غیرزیستی متان را مورد بررسی قرار دادند و پتانسیل این منابع در حفظ اتمسفرهای غنی از متان در سیارهها را ارزیابی کردند.
آتشفشانها، واکنشهایی که در مرکز اقیانوسها انجام میشوند، خروج گازهای گرم مرطوب از سطح سیاره و جابهجاییهای تکتونیکی و همچنین برخورد سیارکها و شهابسنگها از منابع مهم غیرزیستی تولید متان شناخته میشوند.
بنابراین اگر بر روی یک سیاره مقادیر بسیار زیادی متان کشف شود، باید منبع مهمی برای تولید این میزان متان وجود داشته باشد. بر روی زمین فعالیتهای زیستی مقادیر زیادی متان تولید میکنند و به احتمال قوی این تولید متان از زمانهای اولیهی شکلگیری زمین نیز وجود داشته است، زیرا از لحاظ شیمیایی تولید متان واکنش سادهای محسوب میشود.
محققین نشان دادهاند که منابع غیرزیستی که شواهد قابل رصد از آنها وجود نداشته باشد، نمیتوانند متان خیلی زیادی تولید کنند. بهعنوان مثال، گازهای خروجی از آتشفشانها همزمان متان و مونواکسیدکربن به اتمسفر آزاد میکنند؛ در صورتی که فعالیتهای زیستی مونواکسیدکربن تولیدی را مصرف میکنند.
محققین دریافتهاند که فرآیندهای غیرزیستی نمیتوانند به سادگی اتمسفرهای قابل سکونت تولید کنند که هم متان بالایی داشته باشد و هم دیاکسیدکربن در آن بالا باشد و در عین حال مونواکسیدکربن کمی در آن وجود داشته باشد. بنابراین برای اینکه مشخص شود متان بر روی یک سیاره نشاندهندهی وجود حیات است، باید کلیت سیاره مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد.
نتیجهگیری نهایی محققین این است که اگر یک سیارهی سنگی در اطراف یک ستارهی مشابه خورشید وجود داشته باشد، وجود متان در اتمسفر آن در صورتی نشانهی حیات است که دیاکسیدکربن نیز در اتمسفر این سیاره وجود داشته باشد، ولی موجودی متان بیشتر از دیاکسیدکربن باشد.
نتایج این مطالعه در کنفرانس آکادمی ملی علوم آمریکا ارائه شده است.