یک شناساگر نوآورانه و منحصربه‌فرد در آزمایشگاه لارنس برکلی آمریکا برای شناسایی ماده‌ی تاریک ساخته شده است که می‌توان آن‌را حساس‌ترین شناساگر ماده‌ی تاریک دانست. این شناساگر در زیر تپه‌های بلک هیلز داکوتای جنوبی قرار گرفته است و اکنون وارد فاز بهره‌برداری شده و اولین نتایج را به‌دست داده است.
دانشمندان آزمایشگاه برکلی نتایج اولین آزمایش خود را به‌نام «آزمایش LZ» در وبسایت آزمایشگاه منتشر کرده‌اند و اعلام کرده‌اند که برنامه دارند در سال‌های آینده ۲۰ برابر آزمایش اول داده در این زمینه جمع‌آوری کنند.
آزمایش اول LZ سه و نیم ماه به طول انجامیده و طی این مدت همه‌ی جنبه‌های عملکردی شناساگر مورد بررسی دقیق قرار گرفته است.
ماده‌ی تاریک قابل مشاهده نیست، چون نور را جذب، ساطع و یا منعکس نمی‌کند و وجود آن‌ها تنها از طریق کشش گرانشی ایجاد شده توسط آن‌ها اثبات شده است و اکنون طبق مدل استاندارد کیهان یکی از اصول بنیادین درک بشر از کیهان است. دانشمندان تخمین می‌زنند که این ماده‌ی مرموز ۸۵ درصد از جرم کیهان را به خود اختصاص داده باشد. به اعتقاد دانشمندان، این ماده تعیین‌کننده‌ی شکل و حرکت کهکشان‌ها است و ساختار کیهان در مقیاس بزرگ و حتی نرخ انبساط کیهان توسط این ماده تعیین می‌شود.
شناساگر LZ دارای دو مخزن ۱۰ تُنی حاوی زنون مایع خالص است. این مخازن می‌توانند ذرات مشابه ماده‌ی تاریک را طی یک سیستم بسیار پیچیده شناسایی کنند.
ساخت شناساگر LZ با همکاری ۲۵۰ دانشمند از ۳۵ دانشگاه و موسسه‌ی آمریکایی، انگلیسی، پرتقالی و کره‌ای ممکن شده است. محققین امیدوارند به کمک این شناساگر بتوانند شواهد وجود ماده‌ی تاریک را کشف کنند.
شناساگر LZ در عمق یک و نیم کیلومتری زمین قرار داده شده است تا شاید بتواند ماده‌ی تاریک را به‌صورت برهمکنش بسیار ضعیف ذرات دارای جرم شناسایی کند. قرار دادن شناساگر در اعماق زمین به این خاطر است که از برخورد تشعشعات کیهانی در امان باشد.
برخورد ذرات درون زنون مایع می‌تواند پرتوهای نوری ایجاد کند. برخورد ذرات باعث می‌شود الکترون‌هایی نیز از اتم‌های زنون جدا شوند و به این ترتیب، پرتوهای دیگری نیز تولید شوند. این پرتوها کمک می‌کنند تا نوع ذرات برخورد کرده با یکدیگر شناسایی شوند.
اولین آزمایش LZ نشان داده است که تجهیزات شناساگر به نحو مناسبی آماده به کار هستند و ممکن است بتوانند در زودترین زمان ممکن وجود ماده‌ی تاریک را به‌صورت عملی اثبات کنند.
