اخیراً شهاب سنگ مریخی عجیبی در زمین پیدا شده است که رازهایی را درباره شکل‌گیری سیاره مریخ برای ما فاش می‌کند.یکی از مهم‌ترین علل ارزشمند بودن شهاب سنگ‌ها این است که می‌توانند درباره منشا منظومه شمسی، ساختار شیمیایی و فرایند ساخت سیاره‌ها اطلاعات مفیدی در اختیار ما بگذارند. آنالیز جدیدی از شهاب سنگی به نام چاسنی (chassigny) که در سال ۱۸۱۵ به زمین افتاد رازهایی را درباره شکل‌گیری مریخ فاش می‌کند که با اطلاعات فعلی دانشمندان در تضاد است.
بر اساس اطلاعات فعلی می‌دانیم که سیارات از باقی‌مانده ستاره‌ها و ستاره‌ها از ابر سحابی غبار و گاز تشکیل می‌شوند. هنگامی که سحابی تحت تاثیر گرانش فرو می‌ریزد؛ می‌چرخد و هنگام چرخش، مواد بیشتری از ابر‌های اطراف خود جذب می‌کند. در‌نهایت این‌ماده یک دیسک را تشکیل می‌دهد که به دور ستاره جدید می‌چرخد. در درون آن‌دیسک، گرد و غبار و گاز با هم جمع می‌شوند تا در طی فرایندی یک خرده سیاره رشد کند.
شواهد نشان می‌دهد منظومه شمسی خودمان به همین طریق در حدود ۴.۶ میلیارد سال پیش شکل گرفته‌است؛ بااینحال پی‌بردن به اینکه چگونه و چه زمانی عناصر خاص در سیارات ترکیب‌شده‌اند مشکل است.
بر‌اساس مدل‌های فعلی می‌دانیم که گازهای فرار از سحابی خورشیدی تشکیل می‌شوند و توسط یک سیاره مذاب، جذب می‌شوند. به علت اینکه سیاره در این‌مرحله بسیار داغ و لطیف و است، گازهای فرار قبل از اینکه گوشته سرد شود و تا حدی به جو خارج شوند؛ به داخل اقیانوس ماگمای جهانی که سیاره شکل‌دهنده است، فرو می‌روند. بعدها هنگام برخورد شهاب سنگ‌های کربنی (کندریت) به زمین، گازهای فراری که به آن‌‌ها متصل بودند آزاد می‌شوند. بنابراین درون یک سیاره باید ترکیب سحابی خورشیدی را منعکس کند؛ اما جو بیرونی آن باید بیشتر منعکس کننده سهم فرار شهاب سنگ‌ها باشد.
راز شکل گیری مریخ در شهاب سنگ چاسنی
ازآنجا که مریخ در حدود ۴ میلیون سال نسبتاً سریع شکل گرفت و جامد شد، در مقایسه با ۱۰۰ میلیون سال برای زمین، رکورد خوبی برای مراحل اولیه فرایند تشکیل سیاره است.
ساندرین پرون، ژئوشیمیدان سابق از دانشگاه کالیفرنیا دیویس، اکنون در موسسه فناوری فدرال زوریخ گفت:
ما می‌توانیم تاریخ تحویل گازهای فرار را در چند میلیون سال آغازین منظومه شمسی بازسازی کنیم.
جالب است بدانید که شهاب سنگ عجیب چاسنی اطلاعات موردنظر را در اختیار ما قرار می‌دهد و مانند هدیه ای از فضا است. ترکیب گاز نجیب این شهاب سنگ با جو مریخ متفاوت است و نشان می‌دهد که از گوشته جدا شده و درواقع نماینده فضای درون سیاره و سحابی خورشیدی است.
برای تشخیص تفاوت بین درون و جو سیاره کافی است نسبت ایزوتوپ‌های گازهای نجیب به ویژه کریپتون در شهاب سنگ بررسی شود. البته اندازه گیری کریپتون بسیار دشوار است؛ بااینحال پرون و همکارش موخوپادحیای از دانشگاه کالیفرنیا دیویس از روش جدیدی با استفاده از آزمایشگاه گاز نجیب US Davis برای اندازه‌گیری کریپتون در شهاب سنگ چاسنی استفاده کردند.
بعد از اندازه‌گیری، اطلاعات عجیبی به‌دست‌آمد. نسبت ایزوتوپ کریپتون در این شهاب سنگ به طور قابل ملاحظه ای به کندریت‌ها نزدیک‌تر است. پرون گفت:
ترکیب درونی مریخ برای کریپتون تقریباً کاملاً کندریتی است؛ اما جو آن خورشیدی است که این بسیار متمایز است.
این پدیده نشان می‌دهد که شهاب سنگ‌ها بسیار زودتر از آنچه دانشمندان قبلاً تصور می‌کردند مواد فرار را به مریخ رسانده‌اند؛ یعنی قبل از اینکه سحابی خورشیدی توسط تشعشعات خورشیدی پراکنده شود. بنابراین ترتیب رویدادها به این‌‌صورت است که مریخ پس از سرد شدن اقیانوس ماگمای جهانی، جوی از سحابی خورشیدی به دست‌‌آورده‌‌است. درغیر‌این‌صورت گازهای کندریتی و گازهای سحابی بسیار بیشتر از آنچه که گروه تحقیقات مشاهده کردند، مخلوط می‌شدند.
این ترتیب رویدادها معمای دیگری را بوجود می‌آورد؛ هنگامی که تابش خورشید در نهایت بقایای سحابی را سوزاند، باید جو سحابی مریخ را نیز می‌سوزاند که نشان می‌دهد کریپتون موجود در جو باید در جایی مثل کلاهک های یخی قطبی حفظ شده باشد.
موخوپادهای در توضیح این نظریه می‌گوید:
این نظریه مستلزم آن است که مریخ بلافاصله پس از انباشتگی خود سرد شده‌‌باشد. مطالعه ما به وضوح به گازهای کندریتی در داخل مریخ اشاره می‌کند؛ اما سوالات جالبی را نیز در مورد منشاء و ترکیب جو اولیه مریخ ایجاد می‌کند.
