تحقیقات جدید توسط دانشمندان دانشگاه آدلاید استرالیا، نشان داده است که چرا اکلوژیتها در مراحل اولیهی توسعهی زمین به طرز مرموزی ناپدید شدهاند. اکلوژیتها سنگهای دگرگونی هستند که دانههای معدنی را درون خود دارند و معمولاً از گارنیت و پیروکسن تشکیل شدهاند.
حدود ۱.۲ تا ۱.۸ میلیارد سال پیش اکلوژیتهای سرد به طرز مرموزی از سنگهای روی زمین ناپدید شدهاند. پس از این زمان، مجدداً این سنگها بر روی زمین پدیدار شدهاند. این سنگها از اهمیت بالایی برخوردار هستند، زیرا حساسیت بالایی به دما در قسمتهای بالایی جبه دارند و شواهد مربوط به سنگهایی که به سرعت وارد مناطق زیر سطح زمین شدهاند را در خود حفظ میکنند.
این سنگها همچنین ایرادات زمینشناسی که در حین برخورد صفحات تکتونیکی با یکدیگر ایجاد میشوند را نیز در خود ثبت میکنند. دانشمندان این تصور را دارند که اکلوژیتهای سرد فقط زمانی امکان حفظ شدن را دارند که اَبَرقارهها با یکدیگر ادغام شدهاند. با این حال، در طول ۷۰۰ میلیون سال گذشته که دو اَبَرقاره شکل گرفته و از یکدیگر جدا شدهاند، شواهد کمی از وجود این نوع سنگها وجود دارد.
علاوه بر اینکه شواهد اکلوژیتهای سرد در این دورهی تاریخی کمیاب است، غلظت برخی از عناصر در سنگهای روی پوستهی زمین نیز دچار تغییر شده است و به نظر میرسد همهی اینها اشاره دارند که در زیر قارههای شکل گرفته بر روی زمین گرمای متفاوتی وجود داشته است. عناصر کمیاب در برخی از مواد معدنی خاص یافت میشوند. این مواد معدنی برای اقتصادی رو به رشد جهانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند.
بررسیهای دانشمندان نشان داده است که حدود ۲ میلیارد سال پیش زیر قارههای زمین گرمایی در مقیاس بزرگ وجود داشته است. این گرما با شکلگیری اَبَرقارهی «نونا» نیز همزمان بوده است. شکلگیری این قاره حدود ۱.۶ میلیارد سال پیش به اتمام رسیده است.
زمین از زمانی که شکل گرفته در حال سرد شدن بوده است، ولی اَبَرقارهی نونا تاثیر ویژهای بر روی جبهی زمین داشته است و مانند یک پتوی ضخیم عمل کرده است و باعث شده دما در زیر قارهها به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند. این افزایش دما باعث شده سنگهای اکلوژیت حفظ نشوند و ترکیبات شیمیایی گرانیتها نیز تغییر کنند.
تغییراتی که به واسطهی گرمایش جبهی زمین رخ داده است، میتواند کمک کند تا دانشمندان بتوانند مواد معدنی خاص را با شناسایی سنگهایی که قبل و بعد از این گرمایش شکلگرفتهاند ردیابی کنند. نتایج این مطالعه در مجلهی Geology منتشر شده است.