سه نفر از محققان دانشگاه «ویرجینیا کامنولث» در پژوهشی به یک دسته‌بندی پنج بخشی از روزهای محل کار رسیده‌اند که بر عملکرد خلاقانه کارمندان تاثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث ایجاد تجربه‌های کاری متفاوت بین آن‌ها شود.
به گزارش سایت فیز، مقاله «یک روز دیگر، یک فرصت دیگر: تجربیات روزانه در محل کار و تاثیر آن‌ها بر خلاقیت» که در ژورنال مدیریت نوآوری محصول توسط «الکساندر اس. مک‌کی»، استادیار مدیریت و کارآفرینی و «مایور موهان»، دانشیار بازاریابی و «کریستوفر اس.رینا»، دانشیار مدیریت و کارآفرینی منتشر شده، ۵ نوع تجربه روزانه در محل کار را شناسایی کرده که می‌تواند بر عملکرد خلاقانه کارمندان تاثیر بگذارند.
محققان بیش از ۱۱ هزار نظرسنجی را مورد بررسی قرار دادند که در آن، کارمندان تجربیات روزمره محل کار خود را به اشتراک گذاشته‌اند. مشارکت‌کنندگان در این مطالعه روزهای کاری خود را بر اساس چندین عامل کلیدی که خلاقیت را شکوفا می‌کند یا مانع آن می‌شود، تقسیم‌بندی کردند.
مک‌کی در اینباره می‌گوید: «ما در اصل بررسی کردیم که محیط کار و خلاقیت کارمندان در گذر زمان چگونه تغییر می‌کند و نشان دادیم که چگونه افراد می‌توانند ۵ تجربه متمایز روزانه را در محل کار تجربه کنند که روی پتانسیل خلاقیت آن‌ها تاثیر دارد.». تجربیات روزمره محل کار که برای مثال «هیجان‌انگیز» یا «کسل‌کننده» توصیف می‌شوند، می‌توانند نقشی موثر بر عملکرد کارکنان ایفا کنند.
۵ تقسیم‌بندی روزهای کاری
محققان در پژوهش خود به این موضوع پی بردند که عوامل مختلف در نهایت منجر به شکل‌گیری ۵ تجربه منحصر به‌فرد روزانه در محل کار می‌شود که به شرح زیر هستند:
روزهای سمی: در این روزها، عوامل محرک مانند آزادی و حمایت سازمانی کم به چشم می‌خورند اما آکنده از عوامل بازدارنده مانند فشار زمانی و نگرش محافظه‌کارانه هستند. تعارض‌های منفی، نقش پررنگی در این روزها ایفا می‌کنند. خبر خوب اینکه این روزها، تنها ۸ درصد از کل روزها را تشکیل می‌دهند.
روزهای انفعال: هم عوامل محرک و هم عناصر بازدارنده در آن‌ها، به ندرت به چشم می‌خورند. به سادگی، مردم در این ایام که نزدیک به ۱۰ درصد از کل روزها را تشکیل می‌دهند، چک می‌شوند.
روزهای معمولی: همانطور که از نام‌شان به ذهن می‌رسد، سطح متوسط عوامل محرک و بازدارنده، نقطه مهم این روزهاست. می‌شود انتظار داشت که این شایع‌ترین بخش تقسیم‌بندی روزها بین کارمندان باشد. ۳۴ درصد از کل زمان‌های کاری به این روزها اختصاص دارد.
روزهای ایده‌آل: طبعا در این روزها، عناصر محرک زیاد و مسائلی که در فرایند کار بازدارنده هستند، بخش بسیار کمی را به خود اختصاص می‌دهند. این روزها دقیقا در نقطه مقابل روزهای سمی هستند و ۳۰ درصد از کل روزهای کاری را شامل می‌شوند.
روزهای بحرانی: این روزها از حیث وجود دلایل محرک و بازدارنده، بی‌نظیر بودند. به سادگی ترکیبی از روزهای ایده‌آل و سمی وجود داشت و ۱۹ درصد از تمامی روزها به این شرایط نسبت داده می‌شد. به نظر می‌رسد که در این روزها، تعارض‌های سازنده، نقش مهمی را ایفا می‌کنند؛ جایی که کارمندان مرتب در حال بحث و گفتگو هستند و برای حل مشکلات کلیدی کار خود، دست و پنجه نرم می‌کنند.
تاثیر روزها روی عملکرد خلاقانه کارمندان
اما این روزها چطور با عملکرد خلاقانه کارمندان مرتبط می‌شوند؟ افراد در روزهای ایده‌آل نسبت به روزهای دیگر عملکرد خلاقانه‌تری داشتند؛ درحالی که عنصر خلاقیت در روزهای سمی و غیرفعال، به شکل معناداری کاهش پیدا می‌کرد. به احتمال زیاد، وجود محرک‌های خلاق با ایجاد یک محیط مثبت در افراد به آن‌ها کمک می‌کنند تا بتوانند خلاقیت خود را شکوفاتر کنند.
موهان می‌گوید: «برای بهبود عملکرد خلاقانه کارکنان، درک و مدیریت این تجربیات روزانه در محل کار نقش مهمی را ایفا می‌کند.» همانطور که بسیاری از سازمان‌های فعلی تایید می‌کنند، این زمینه‌ای است که برای شرکت‌ها، در ایجاد مزیت رقابتی، اهمیتی فزاینده‌ای پیدا می‌کند.
جالب اینجاست که افراد، عملکرد خلاقانه خود را در روزهای بحرانی بالا می‌دانستند- حتی به اندازه روزهای ایده‌آل- اما عملکرد خلاق واقعی آن‌ها اغلب با این تصویر مطابقت نداشت. به سادگی، روزهای بحرانی ممکن است نقش منحصربه‌فردتری در کمک به پیشبرد پروژه‌ها هنگامی که تیم‌ها به موانع برخورد می‌کنند، ایفا کنند اما این یافته‌ها نشان می‌دهند که چگونگی فکر کردن ما به عملکرد خلاقیت خود، ممکن است نیاز به کمی دقیق‌تر شدن داشته باشد.
مک‌کی در همینجا تاکید می‌کند که وجود روزهای بحرانی اجتناب‌ناپذیر است و این موضوع اصلاً چیز بدی نیست: «با این حال، اطمینان از اینکه به روزهای ایده‌آل باز می‌گردیم- و نه به روزهای سمی یا انفعال- عنصری کلیدی است».
چرا تجربیات افراد در یک روز خاص اینقدر مهم است؟ محققان دریافتند که افراد، اغلب از روزی به روز دیگر تجربه مشابهی دارند. به عبارت دیگر، افراد می‌توانند در یک محل کاری که عنصری از حمایتگری را همراه خود حس می‌کنند، به آرامی در دریایی از آرامش به حرکت خود ادامه دهند و از ایده‌های خلاقانه‌شان در بازه‌های زمانی طولانی، سود ببرند.
رینا بر این باور است که: «اگر چه افراد می‌توانند انواع روزهای مختلف را به طور همزمان تجربه کنند، اما مردم اغلب روزهای مشابهی را پشت سر هم تجربه می‌کنند».
این مطالعه، ماهیت بسیار پیچیده، چندوجهی و پویایی محل کار را نشان می‌دهد. به گفته پژوهشگران، از نظر عملی، مدیران باید مراقب باشند که چگونه محیط کاری تیم‌شان به تجربیات روزانه کارمندان کمک می‌کند. با توجه به اینکه، این موضوع به عملکرد خلاقانه آن‌ها مرتبط می‌شود، بررسی این موضوع و تعیین روش‌هایی که یک تیم می‌تواند دیگران را از روزهای سمی و انفعال دورکند، بسیار مهم به نظر می‌رسد.
