جیمز وب در تصویر تازهاش، غبارهای درون یک کهکشان دوردست را به چرخهای بنفش تبدیل میکند!
تصویر زیبایی از کهکشان مارپیچی انجیسی ۶۲۸ (ام۷۴) که با بهره از دادههای تلسکوپ فضایی جیمز وب پدید آمده، میتواند بینشهایی دربارهی چگونگی رفتار غبار در فضا به ما بدهد.
تصویر فروسرخ-میانه از مرکز کهکشان انجیسی ۶۲۸، بر پایهی دادههای به دست آمده از تلسکوپ فضایی جیمز وب در ۱۷ ژوییه
تصویر خیرهکنندهای که تلسکوپ فضایی جیمز وب (جیدبلیواستی) از مرکز کهکشان مارپیچی انجیسی ۶۲۸ گرفته، دستمایهی همسنجیهایی با یک گرداب یا پیچهی دکتر هو شده، ولی میتواند سرنخهایی مهم را دربارهی چگونگی رفتار غبار در کهکشانها آشکار میکند.
این تصویر از پیوند سه دسته داده در طول موجهای گوناگونیست که گروه ابزار فروسرخ میانهی تلسکوپ جیمز وب گرفتهاند. گابریل برامر از دانشگاه کپنهاگ در دانمارک، که وابسته به این گروه نیست، این دادهها را بارگیری (دانلود) کرد و هر یک از طول موجهای فروسرخ را به رنگهای سرخ، سبز و آبی برگرداند (ترجمه کرد) و سپس همهی آنها را برای آفریدن یک تصویر به هم پیوند داد.
انجیسی ۶۲۸ در گذشته توسط تلسکوپهای دیگر، از جمله هابل، در نور دیدنی (مریی) تصویربرداری شده بود و کهکشانیست همانند راه شیری خودمان، اگر از بالای صفحهی کهکشانی دیده شود. ولی توانایی جیمز وب در رصد نور فروسرخ با واگشود (وضوح) بالا یک ساختار پنهان را آشکار کرده. برامر میگوید: «اگر چشمان ما میتوانست در این طول موجهای فروسرخ-میانه ببیند، آسمان شب برایمان بسیار همانند این تصویر میبود، که به نظر من دیدنی و شاید کمی ترسناک میشد.»
مایکل مریفیلد از دانشگاه ناتینگهام در بریتانیا میگوید نمای بنفش ویژهی تصویر برامر به دلیل همنهش شیمیایی بیمانندِ ابرهای غبار انجیسی ۶۲۸ است که عمدتا از مولکولهای بزرگی به نام هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای درست شدهاند.
این مولکولها تنها طول موجهای ویژهای از نور را میگسیلند، بنابراین زمانی که برامر سه طول موج را به سرخ، سبز و آبی برگرداند، سبز بسیار کمی وجود داشت. گسیلشهای سرخ و آبیِ به جا مانده هم هنگامی که به هم پیوستند، یک رنگ صورتی-بنفش ساختند.
تصویر تلسکوپ فضایی هابل از کهکشان انجیسی ۶۲۸ (ام۷۴) که از پیوند دادههای به دست آمده از پشت فیلترهای نور دیدنی (مریی)، آبی و فروسرخ، به همراه گسیلشهای هیدروژن یونیده درست شده
این دادهها تنها در روز یکشنبه، ساعت ۱۲ بعد از ظهر به ساعت تابستانی توسط جیمز وب گردآوری شدند، بنابراین اخترشناسان هنوز شانس غور و بررسی در آنها را نیافتهاند. با این همه، برخی از دانشمندان پیشاپیش در نوشتارهای برامر دربارهی این تصویر در رسانههای همگانی یادداشت گذاشتهاند که مرکزِ تهی [کهکشان؟] با آنچه در تصاویر مریی این کهکشان دیده میشود متفاوت است و میتواند نشانگرِ فرآیندهای فیزیکی جالبی باشد.
مریفیلد میگوید این دادهها همچنین میتوانند دربارهی چگونگی ساخته شدن غبار و بازپراکنده شدنِ آن در کهکشانها بگوید. ولی وی میافزاید، یک مسالهی ما با این دادهها اینست که بزرگنمایی (زوم) و واگشود آنها برای نتیجهگیری دربارهی شیوهی پیدایش و فرگشت کل کهکشان بیش از اندازه بالاست: «به گونهای اطلاعات بیش از اندازه است، چرا که ما به جای دیدن اقلیم، داریم آب و هوا را میبینیم.»
برامر میگوید فرآیند واقعی ساخت این تصویر “به گونهی شگفتآوری ساده” بود و یک برتریِ کمتر گفته شدهی جیمز وب نسبت به هابل را نمایش میداد. وی میگوید: «همان اندازه که تلسکوپ سرچشمهی (منبعِ) بزرگیست، ما هم پیشرفتهای همانندی را در فناوری پردازش دادهها، به گونهای که هر کسی، از اخترشناسان گرفته تا غیرکارشناسها بتوانند دادههایی از این دست را بکاوند داشتهایم.»