شرکای ناسا در ماموریت بازگشت به ماه کدام شرکت‌ها هستند؟

ناسا یک برنامه ۹۰ میلیارد دلاری اعزام انسان به ماه را با پرتاب “آرتمیس۱”(Artemis 1) آغاز می‌کند که یک ماموریت بدون سرنشین با هدف نهایی حضور دائمی انسان در سطح ماه است.

انتظار می‌رود که نخستین پرتاب‌های آرتمیس که طی چند سال آینده صورت می‌گیرند، هیچ پرسنلی را با خود نبرند و بیش از چهار میلیارد دلار هزینه داشته باشند. ناسا گفته است که به سه دلیل اصلی به ماه باز می‌گردد؛ اکتشاف، الهام گرفتن برای نسل بعدی و فرصت اقتصادی. اگر برنامه آرتمیس چیزی شبیه به ماموریت “آپولو”(Apollo) باشد که ناسا آن را در اوایل دهه ۱۹۷۰ و پس از استقرار ۱۲ فضانورد روی ماه متوقف کرد، نتایج سودمندی به دست خواهد آمد. ماموریت آپولو، فناوری بنیادین GPS، ماهواره‌های مخابراتی، جراحی لیزیک چشم، کمک‌فنر ساختمان‌ها، هدست‌های بی‌سیم، سی‌تی‌اسکن و تصفیه‌کننده هوا را ایجاد کرد.

“مارشال اسمیت”(Marshall Smith)، یکی از مقامات بلندپایه سابق ناسا باور دارد که این ماموریت، امکان زندگی انسان را نه تنها در ماه، بلکه در مریخ مورد بررسی قرار می‌دهد و بشریت را یک قدم به هدف تبدیل شدن به یک گونه‌ چند سیاره‌ای نزدیک‌تر می‌کند.

اسمیت گفت: دلایل زیادی وجود دارند که نشان می‌دهند چرا ادامه دادن این سفر به فضا منطقی است. ما این پول را صرف علم و فناوری می‌کنیم و نیروی کار خود را توسعه می‌دهیم تا بتوانیم سیستم‌های پیچیده را بسازیم.

ناسا به تنهایی نمی‌تواند این کار را انجام دهد. این آژانس فضایی با دهها شرکت خصوصی و موسسه غیرانتفاعی همکاری می‌کند تا بازگشت به ماه را به واقعیت تبدیل سازد. در این گزارش، نمونه‌ای از نحوه ورود چند کارآفرین، استارتاپ و سایر نوآوران آورده شده است.

وسایل نقلیه‌ای برای حرکت کردن روی ماه

طی سه ماموریت آخر آپولو، فضانوردان روی ماه فقط راه نمی‌رفتند، بلکه رانندگی می‌کردند. ناسا این برنامه را برای آرتمیس نیز در نظر دارد و چندین شرکت سخت در تلاش هستند تا وسایل نقلیه رویایی یک فضانورد بسازند. این افراد امیدوار در حال رقابت یا همکاری با پیمانکاران بزرگی مانند “نورثروپ گرومن”(Northrop Grumman) و “لاکهید مارتین”(Lockheed Martin) هستند؛ اگرچه مریخ نوردها تا سال ۲۰۲۵ مورد استفاده قرار نخواهند گرفت و سال‌ها زمان خواهد برد تا این کار به درستی انجام شود.

یکی از مشارکت‌کنندگان، شرکت “سیرا اسپیس”(Sierra Space) در کلرادو است که در ماه آوریل، برنامه‌هایی را برای ساخت یک ماه‌نورد آرتمیس فاش کرد. سیرا اسپیس امیدوار است که در همکاری با شرکت خودروسازی “نیسان”(Nissan) و شرکت “تله‌داین براون”(Teledyne Brown)، به ساخت نرم‌افزارهای ارتباطی و پرواز کمک کند. این شرکت که به توسعه فضاپیما برای رساندن محموله به ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز مشغول است، پیش از وارد شدن به این همکاری هم روی ماه‌نوردها کار می‌کرد. سیرا اسپیس می‌گوید که بیش از ۴۰۰۰ سیستم و مولفه فضایی را برای حدود ۵۰۰ ماموریت ابداع کرده است.

شرکت دیگری که روی یک ماه‌نورد جدید کار می‌کند، استارتاپ مستقر در کالیفرنیا موسوم به “استرولب”(Astrolab) است که در سال ۲۰۲۰ تأسیس شد و در حال ساخت یک “ماه‌نورد اکتشافی لجستیک انعطاف‌پذیر”(FLEX) است که برای حمل بار و انسان طراحی شده است. آنچه FLEX را از سایر ماه‌نوردها متمایز می‌کند، قابلیت بارگذاری مدولار آن است. این ماه‌نورد می‌تواند به محموله‌ها و ادوات مختلف متصل شود؛ در حالی که مریخ‌نوردهای قدیمی‌تر مانند “کنجکاوی”(Curiosity) و “استقامت”(Perseverance) بار ثابتی داشتند.

“جارت متیوز”(Jaret Matthews)، بنیانگذار و مدیرعامل استرولب گفت: من فکر می‌کنم آنچه گروه ما را منحصربه‌فرد می‌سازد، این است که ما با ارائه FLEX، یک طراحی جدید و خلاقانه داریم. این ماه‌نورد، امکان انتقال محموله به صورت فوق‌العاده تطبیق‌پذیر را فراهم می‌کند و ما باور داریم که برای انجام دادن کارها، خواه زمانی که فضانوردان آنجا هستند و خواه زمانی که آنجا نیستند، لازم است.

غبار ماه

وقتی فضانوردان به ماه بازگردند، فقط در وسایل نقلیه جدید خود نمی‌نشینند. آنها کارهای علمی را برای انجام دادن خواهند داشت. بازیابی سنگ‌های ماه، بخش مهمی از ماموریت آرتمیس است زیرا هدف ناسا در مورد ایجاد یک جامعه قابل زندگی در ماه، به کار کردن با آن چه روی سطح ماه در دسترس است و عملی کردن کارهایی مانند کشاورزی بستگی دارد. همچنین، به آن چه که ممکن است روی مریخ، سیارک‌ها یا سایر اجرام آسمانی کارآیی داشته باشد، توجه شده است.

عبارت “ارزان به اندازه خاک” در مورد ماه صدق نمی‌کند. در سال ۲۰۰۲، پس از این که سه کارآموز ناسا، سنگ‌های ماه را از آزمایشگاه “مرکز فضایی جانسون”(Johnson Space Center) در هیوستون دزدیدند، ارزش آن سنگ‌ها حدود ۱.۱ میلیارد دلار تخمین زده شد. کارآموزها پس از این اتفاق دستگیر شدند.

ناسا برای جمع‌آوری گرد و غبار ماه، به سه شرکت اعتماد کرده است؛ “ماستن اسپیس سیستمز”(Masten Space Systems)، “آی‌اسپیس”(ispace) و “لونار اوتپوست”(Lunar Outpost). مبلغ پرداختی ناسا که این سه شرکت در آن سهیم خواهند شد، به طرز خنده‌آوری ۲۵ هزار و یک دلار است. چرا این مقدار ناچیز؟ ناسا از روشی استفاده کرد که از آن به عنوان روشی کم‌هزینه و از نظر فنی قابل قبول یاد می‌کند.

بخش‌های ژاپنی و اروپایی آی‌اسپیس، هر کدام قراردادهایی به ارزش ۵۰۰۰ دلار با ناسا بسته‌اند تا به فرآیند بازیابی خاک کمک کنند. آنها قصد دارند نمونه‌های خاک ماه را جمع‌آوری کنند و آنها را به ناسا بفروشند. این یک لحظه تاریخی خواهد بود زیرا نخستین معامله تجاری مواد به دست آمده از ماه را در فضا رقم خواهد زد. گروه ژاپنی آی‌اسپیس، فرودگر خود را روی موشک “فالکون۹” (Falcon 9) شرکت “اسپیس ایکس”(SpaceX) قرار خواهد داد تا به سمت شمال شرقی ماه برود و نمونه‌ها را زودتر از نوامبر جمع‌آوری کند. پروژه “آی‌اسپیس یوروپ”(Ispace Europe) در سال ۲۰۲۳ به فضا می‌رود تا با استفاده از کاوشگر کوچک خود در قطب جنوب ماه روی سنگ‌ها تمرکز کند.

سیستم فضایی شرکت ماستن قرار است در سال ۲۰۲۳ در قطب جنوب قمری به آی‌اسپیس یوروپ بپیوندد. شرکت “موهاوی”(Mojave) مستقر در کالیفرنیا که در سال ۲۰۰۴ تأسیس شد، با قراردادی به ارزش ۱۵ هزار دلار، بزرگترین قرارداد را بین چهار استخراج‌کننده سنگ دارد. همچنین این شرکت، یک قرارداد ۸۱ میلیون دلاری با ناسا برای ساخت یک فرودگر قمری رباتیک دارد. ماستن قصد دارد نمونه‌های ماه را با روشی به نام “سیستم حفاری موشک”(Rocket Mining System) که موتور موشک را برای حفاری در سطح به کار می‌برد، بازیابی کند.

وضعیت مالی کنونی ماستن ممکن است به این معنی باشد که هرگز این اتفاق نمی‌افتد. این شرکت در ماه جاری، پس از یک تابستان مرخصی و اخراج کارمندان، در حالی که سعی داشت به خواسته‌های قرارداد خود با ناسا عمل کند، اعلام ورشکستگی کرد. ناسا در بیانیه‌ای اعلام کرد که اگر ماستن نتواند دستور کار خود را انجام دهد، این آژانس فضایی برنامه‌های اضطراری را در پیش خواهد گرفت.

ماهواره‌هایی به اندازه جعبه غلات

ماهواره‌های تحقیقاتی کوچک موسوم به “کیوب‌ست”(CubeSats) سال‌ها برای اکتشافات فضایی مورد استفاده قرار گرفته‌اند و به دانشمندان، فضانوردان و محققان کمک کرده‌اند تا آنچه را در جهان ناشناخته می‌گذرد، بررسی کنند. این ماهواره‌ها، امکان دسترسی نسبتا ارزان به فضا را برای ناسا فراهم می‌کنند و مؤسسه تحقیقاتی “ساوت‌وست ریسرچ”(Southwest Research) می‌خواهد این اقدام را انجام دهد.

ساوت‌وست ریسرچ، یک موسسه پیشرو است که روی کیوب‌ست‌ها برای بررسی ذرات خورشیدی کار می‌کند. “CuSP” یک نانوماهواره ایستگاه هواشناسی به اندازه جعبه غلات است که یکی از ۱۰ کیوب‌ستی خواهد بود که در ماموریت آرتمیس۱ حضور خواهند داشت. اگرچه ماموریت آرتمیس روی ماه متمرکز است اما این ماهواره کوچک روی خورشید تمرکز خواهد داشت و بادهای خورشیدی را بررسی می‌کند. این دستگاه دارای سه سیستم است که به بررسی آب و هوای فضا کمک می‌کنند. به گفته “میهیر دسای”(Mihir Desai)، مدیر بخش تحقیقات فضایی، علوم و مهندسی فضایی ساوت‌وست ریسرچ، در سال ۲۰۱۴ گفت که این موسسه، قراردادی به ارزش تقریبی ۸.۷ میلیون دلار برای مشارکت در پروژه CuSP با ناسا امضا کرده است.

هدف این مؤسسه برای ماهواره‌های خود، ساختن سیستمی است که بتواند آب و هوای بد خورشیدی را پیش‌بینی کند که پتانسیل آسیب رساندن به ارتباطات و سیستم‌های الکتریکی روی زمین را دارد.

دسای گفت: کاری که ما می‌خواهیم در بلندمدت انجام دهیم، این است که بتوانیم شبکه‌ای از سیستم‌های بررسی آب و هوای فضایی را ایجاد کنیم. برای پیش‌بینی دقیق رویدادهای خورشیدی که می‌توانند به زمین آسیب وارد کنند، به شبکه‌ای نیاز داریم که به صورت راهبردی در فضای میان‌سیاره‌ای توزیع شده باشد.