مریخ‌نورد استقامت در حال حاضر در حال کاوش در لبه غربی دهانه «جزرو (Jezero)» است – جایی که یک رودخانه احتمالاً پس از گذر از ذخایر غنی خاک و سنگ در مسیر خود، به دریاچه می‌ریخت. محققان امیدوارند با مطالعه داده‌های به‌دست‌آمده بتوانند تاریخ پیچیده این قسمت از سیاره سرخ را مشخص کنند.
در مقاله‌ای که امروز در «Science Advances» به چاپ رسید، یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه «UCLA» و دانشگاه «اسلو» نشان دادند که لایه‌های سنگی در قسمت زیرین کف دهانه که توسط ابزار رادار نفوذگر زمینی مریخ‌نورد استقامت (RIMFAX) مشاهده شده‌اند، به طرز عجیبی شیب دارند. شیب، ضخامت و شکل ظاهری نشان می‌دهد این لایه‌های سنگی یا توسط گدازه‌ای که به‌آرامی سرد شده تشکیل شده‌اند و یا به‌عنوان رسوبات در دریاچه روی‌هم انباشته شده‌اند.
RIMFAX با ارسال امواج راداری به زیرسطح که توسط لایه‌های سنگی و سایر موانع منعکس می‌شوند، تصویری از نواحی زیرزمینی به دست آورده است. شکل‌ها، تراکم، ضخامت و زوایای ترکیب اشیا بر نحوه بازگشت امواج رادار تأثیر می‌گذارد و تصویر بصری از آنچه در زیر آن نهفته شده است، ایجاد می‌کند.
در طول طی‌کردن مسافت سه کیلومتری توسط مریخ‌نورد استقامت، این ابزار یک تصویر راداری پیوسته به دست آورد که خواص الکترومغناطیسی و آرایش لایه‌های سنگی کف دهانه جزرو را تا عمق ۱۵ متری نشان می‌دهد. این تصویر وجود لایه‌های سنگی در سراسر ناحیه را نشان می‌دهد – از جمله آن‌هایی که تا ۱۵ درجه متمایل هستند.
«دیوید پیج» پروفسور زمین، سیاره و علوم فضایی UCLA گفت: «ما از یافتن سنگ‌هایی که به‌صورت زاویه‌دار (شیب‌دار) روی‌هم انباشته شده‌اند، بسیار متعجب شدیم. ما انتظار داشتیم سنگ‌ها بدون زاویه و به‌صورت تخت روی‌هم قرار گرفته باشند. رادار زیرزمینی مریخ‌نورد استقامت نشان داد این سنگ‌ها احتمالاً در زمان سرد شدن گدازه‌ها کم‌کم شیب‌دار شده‌اند. البته وجود یک دلتای قدیمی در کف دهانه نیز وجود دارد.»
شواهد بیشتر از منشأ آذرین یا مذاب سنگ‌ها خبر می‌دهند، بااین‌حال این داده‌ها آن‌قدر قابل‌اتکا نیستند که به‌صورت قطعی بتوان گفت لایه‌های شیب‌دار چگونه تشکیل شده‌اند.
پیش از فرود مریخ‌نورد استقامت، فرضیه‌های زیادی در مورد ماهیت و منشأ مواد کف دهانه وجود داشت. اما حالا این احتمالات محدود شده است. داده‌های جمع‌آوری شده که درنهایت به زمین بازگردانده می‌شوند، زمینه ارزشمندی را برای مطالعه سنگ‌های مریخی فراهم می‌کنند.
