یک سیاهچاله قبل از اینکه جت از خود ساطع کند، یک تاج بزرگ ایجاد می‌کند. یک تیم بین‌المللی از اخترشناسان این رویداد را با نمودار ضربان قلب یک سیاهچاله و ستاره‌ای که به دور یکدیگر می‌چرخند نمایش دادند. این تیم به سرپرستی “ماریانو مندز” از دانشگاه خرونینگن(هلند) نتایج خود را بتازگی منتشر کردند.
درست همانطور که خون در قلب انسان نمی‌تواند به طور همزمان در دهلیز و بطن‌ها باشد، سیاهچاله نیز به نظر ابتدا مواد را جمع‌آوری کرده و در تاج خود حرارت می‌دهد و سپس به صورت جت‌هایی به اطراف پرتاب می‌کند. “ماریانو مندز” پژوهشگر ارشد موسسه کپتین می‌گوید: «این موضوع منطقی به نظر می‌رسد، اما ۲۰ سال است بر سر این مسئله بحث است که آیا “تاج” و “جت” یک چیز یکسان هستند یا خیر. اکنون مشاهده می‌کنیم که آنها یکی پس از دیگری وارد عمل می‌شوند و “جت” پس از “تاج” پرتاب می‌شود.»
«اثبات این ماهیت پی در پی کاری چالش‌برانگیز بود. ما باید سال‌ها داده‌ها را با چند ثانیه داده و همچنین داده‌های انرژی‌های بسیار بالا را با داده‌های انرژی‌های بسیار پایین مقایسه می‌کردیم.»
پانزده سال داده
پژوهشگران ۱۵ سال داده را از تلسکوپ‌های مختلف جمع‌آوری کردند. آنها کاوشگر زمان‌سنج پرتو ایکس روسی را تقریباً هر سه روز یک بار از فضا به سمت سیاهچاله‌ی GRS 1915+105 نشانه رفتند و تابش پرتو ایکس پرانرژی از تاج را جمع‌آوری کردند. اخترشناسان داده‌های پرتو ایکس را با داده‌های رادیویی تلسکوپ رایل در انگلیس ترکیب کردند. این تلسکوپ رادیویی هر روز تشعشعات رادیویی کم انرژی را از جت سیاهچاله جمع‌آوری کرد.
سیاهچاله‌ی GRS 1915+105 یک سیاهچالۀ مجزا نیست، بلکه یک منظومه‌ی دوتایی متشکل از یک “سیاهچاله” و یک “ستاره معمولی” است که به دور یکدیگر می‌چرخند. این منظومه‌ی دوتایی حدود ۳۶ هزار سال نوری از زمین فاصله دارد و صورت فلکی عقاب قرار دارد. وزن این سیاهچاله حدود ۱۲ برابر خورشید است، این موضوع آن را به یکی از سنگین‌ترین سیاهچاله‌های ستاره‌وار شناخته شده تبدیل می‌کند.
اکنون که محققان این توالی را اثبات کردند، هنوز هم پرسش‌های زیادی وجود دارد. مثلاً تابش پرتو ایکس که تلسکوپ‌ها از تاج سیاهچاله جمع‌آوری می‌کنند حاوی انرژی بیشتری نسبت به چیزی است که دمای تاج به تنهایی نشان می‌دهد. پژوهشگران گمان می‌کنند که وجود یک میدان مغناطیسی، انرژی بیشتری فراهم می‌کند. همچنین این میدان مغناطیسی و انرژی آن می‌توانند توضیح دهند که چرا جت‌های سیاهچاله تشکیل می‌شوند.
اگر میدان مغناطیسی پر هرج و مرج باشد، حرارت تاج افزایش می‌یابد. سپس اگر هرج و مرج میدان مغناطیسی کاهش یابد، ماده از طریق خطوط این میدان بصورت جت فرار می‌کند. به گفتۀ دانشمندان، این اصل احتمالا برای سیاهچاله‌های سنگین‌تر، مثلاً سیاهچاله‌ی کلان جرم در مرکز کهکشان راه شیری، نیز اعمال شود. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Nature Astronomy منتشر شده است.
