با وجودی که جهان هنوز بر ویروس کرونا غلبه نکرده، محققان درباره شیوع جدید ویروس زیکا با یک جهش محتمل هشدار دادهاند که میتواند بسیاری از کشورها را درگیر کند.
در سال ۲۰۱۶، این ویروس باعث ایجاد یک موقعیت پزشکی اورژانسی در سطح جهان شد و هزاران نوزاد پس از ابتلای مادرانشان در دوران بارداری دچار آسیب مغزی شدند. حالا دانشمندان آمریکایی هشدار میدهند که جهان باید آمادگی لازم را برای شناسایی و مدیریت جهشهای جدید این ویروس داشته باشد، زیرا تحقیقات آنها نشان داده که ویروس زیکا میتواند به راحتی تغییر کرده و گونههای جدیدی ایجاد کند.
گروهی از محققان موسسه ایمونولوژی لاجولا (La Jolla) توضیح میدهند که گونههای جدید ممکن است حتی در کشورهایی که در گذشته تحت تاثیر زیکا قرار نگرفتهاند نیز به راحتی منتقل شوند. یافتههای دانشمندان، نشان میدهد که ویروسهای دیگری به جز کرونا نیز میتواند جامعه جهانی را تهدید کند.
نحوه پیدایش و تاثیر ویروس زیکا
ویروس زیکا از طریق نیش پشههای آلوده Aedes منتقل میشود که در سراسر قاره آمریکا (به جز کانادا و شیلی که بسیار سرد هستند) و در سراسر آسیا یافت میشوند.
هرچند این ویروس باعث بیماری بسیار خفیف اکثر مردم میشود و عوارض ماندگاری در آن وجود ندارد، اما برای نوزادان در رحم میتواند بسیار خطرناک باشد. اگر مادر در دوران بارداری به ویروس مبتلا شود، جنین در حال رشد او ممکن است آسیب پیدا کند و باعث میکروسفالی (سر کوچک غیر معمول) یا آسیب به بافت مغز شود.
محققان در آزمایشهای خود با استفاده از سلولها و موشهای آزمایشگاهی، موفق شدهاند تا نحوه انتقال ویروس به پشهها و انسانها را شبیهسازی کنند. طبق مشاهدات آنها، زمانی که ویروس زیکا به موش منتقل میشود، تغییرات ژنتیکی کوچکی در آن رخ میدهد و حتی این تغییر در موشهایی که قبلا تحت تاثیر ویروس قرار گرفته بودند نیز مشاهده شده است. پروفسور «سوجان شرستا» محقق اصلی این پژوهش میگوید:
گونه ویروسی که ما شناسایی کرده بودیم تا جایی تکامل یافته بود که ایمنی ناشی از عفونت قبلی موشها دیگر تاثیری روی آن نداشت. متاسفانه، اگر این گونه رایج شود، ممکن است در زندگی ما نیز همین مشکلات به وجود بیاید.
دکتر «کلیر تیلور» از انجمن میکروبیولوژی کاربردی در این رابطه میگوید:
هرچند این یافتهها در تستها آزمایشگاهی دیده شده و بنابراین دارای محدودیتهایی هستند، اما نشان میدهد که نگرانیهای زیادی در طول چرخه عادی انتقال زیکا وجود دارد و این موضوع به ما یادآوری میکند که بررسی دقیق ویروسها در زمان تکامل آنها امری بسیار مهم است.
در ادامه او توضیح داد که ممکن است در آینده محققان بتوانند پیشبینی کنند که کدام گونهها مشکلات مهمی ایجاد خواهند کرد.