محققان انگلیسی در آزمایش های خود، به منبعی شیمیایی و باستانی از اکسیژن در پوسته زمین برخورده اند که احتمالا در شکل گیری حیات اولیه روی این کره خاکی نقش داشته است.
دانشمندان دانشگاه نیوکاسل انگلستان، منبعی از اکسیژن را کشف کرده اند که ممکن است قبل از ظهور فتوسنتز بر تکامل حیات روی کره زمین تأثیر گذاشته باشد.
این پروژه تحقیقاتی پیشگام که به رهبری دانشکده علوم طبیعی و محیطی دانشگاه نیوکاسل انجام شده است، مکانیسمی را کشف کرده که می تواند در طول حرکت گسل های زمین شناسی، پراکسید هیدروژن را از سنگ ها تولید کند.
در حالی که پراکسید هیدروژن در غلظت های بالا می تواند برای زندگی مضر باشد، اما در عین حال می تواند به عنوان منبع مفیدی از اکسیژن برای میکروب ها مطرح گردد. این منبع اضافی اکسیژن ممکن است بر تکامل اولیه اثر گذاشته و حتی به عنوان منشأ حیات در محیطهای گرم روی زمین و مدت ها قبل از تکامل فتوسنتز تأثیراتی گذاشته باشد.
در مناطق فعال تکتونیکی کره زمین، حرکت پوسته زمین نه تنها باعث ایجاد زلزله می شود، بلکه سطوح زیرزمینی را با شکاف ها و شکستگی های پوشیده از سطوح سنگی بسیار واکنش پذیر روبرو می کند.سپس آب می تواند درون این شکاف های سنگی، فیلتر شده و با سنگ های تازه شکسته، واکنش نشان دهد.
پژوهشگران در تحقیق آزمایشگاهی خود، چنین شرایطی را با خرد کردن گرانیت، بازالت و پریدوتیت یعنی انواع سنگهایی که در پوسته اولیه زمین وجود داشتند، شبیهسازی کرده اند. آن ها سپس این خرده سنگ ها را تحت شرایط کنترل شده بدون اکسیژن و در دماهای مختلف به آب اضافه کرده و نتایج را مشاهده نمودند.
نتایج بررسی های فوق نشان داد که مقادیر قابل توجهی پراکسید هیدروژن و در نتیجه، اکسیژن بالقوه، در دمای نزدیک به نقطه جوش آب تولید میشود.
نکته مهم در این جا، آن است که دمای تشکیل پراکسید هیدروژن با دامنه رشد برخی از گرما دوستترین میکروبهای روی زمین به نام هایپرترموفیلها، از جمله میکروبهای باستانی تکاملی مصرفکننده اکسیژن در نزدیکی ریشه درخت جهانی زندگی، همپوشانی دارد.
به گفته متخصصان فوق، در حالی که تحقیقات قبلی نشان داده اند که مقادیر کمی پراکسید هیدروژن و سایر اکسیدانها میتوانند با فشار یا خرد کردن سنگها در غیاب اکسیژن تشکیل شوند، این اولین مطالعه ای است که اهمیت حیاتی دماهای گرم را در به حداکثر رساندن تولید پراکسید هیدروژن نشان می دهد. این یافته های جالب توجه که به حضور و تاثیرات اکسیژن در پوسته زمین برای شکل گیری حیات تاکید دارند، در نشریه معتبر Nature Communications منتشر شده اند.