ناپیوستگی ابری ناهید در ۴ ژوئن ۲۰۲۲ در شرایط دید خوب. این عکسها با فاصلهی حدود ۲۰ دقیقه از هم گرفته شدهاند و یک همبستگی خوب را برای این ناپیوستگی در ساختار ابر میانی را نشان میدهند
دیوار بلندی از ابرهای اسیدی در جو ناهید (زهره) در گردش است. لوییجی مورونه از اَجِرولای ایتالیا این ابر را در روز ۴ ژوئن به تصویر کشید.
مورونه که بخشی از یک شبکهی بینالمللی اخترشناسان آماتور که ردگیر این ساختار غولپیکر بودهاند است میگوید: «این به نام “ناپیوستگی ابری ناهید” شناخته میشود.»«من به کمک دوربین سلسترون ۱۴ اینچیام در ۲۰ دقیقه دو بار از این ناپیوستگی عکس گرفتم.»
ناپیوستگی ابری ناهید یک یافتهی به نسبت تازه است که فضاپیمای مدارگرد ناهیدی آکاتسوکی ژاپن آن را در سال ۲۰۱۶ به تصویر کشید و نخستین بار دانشمند جاکسا، خاویر پرالتا آن را دید. این ساختار غولپیکر که به طور عمودی از روی استوای ناهید گذشته و درازای یک سر تا سر دیگرش به حدود ۸۰۰۰ کیلومتر (۵۰۰۰ مایل) میرسد، با سرعت بیش از ۳۲۱ کیلومتر (۲۰۰ مایل) بر ساعت دور سیاره میچرخد، یعنی تقریبا هر ۵ روزِ زمینی یک دور سیاره را درمینوردد.
پژوهشگرانی که این یافته را پیگیری میگردند به زودی با شگفتی دیگری روبرو شدند. تصویرهای قدیمیترِ ناهید هم این ساختار را نشان میدادند. این دانشمندان در شمارهی ماه می نشریهی جئوفیزیکال ریسرچ لتر نوشتند: «[ناپیوستگی ابری] یک پدیدهی بازآینده (تکرارشونده) است که دستکم از سال ۱۹۸۳ به آن توجهی نشده بوده.»
چیز به این بزرگی چگونه نادیده مانده بود؟ از نظر دیداری، “ناپیوستگی ابری” زیر ابرهای مات ناهید پنهان است. برای دیدنش باید یک فیلتر فروسرخ داشته باشیم که روان شدن گرما از پایین به بالا را نشان دهد. در واقع آماتورها این آشفتگی را این گونه که مورونه میگوید دنبال میکنند: «من یک فیلتر فورسرخ-نزدیکِ ۸۲۰-۹۲۰ نانومتریِ Baader SLOAN را به کار بردم.»
موجهای پشت ناپیوستگی ابری ناهید در ۱۵ آوریل ۲۰۱۶
پژوهشگران هنوز به درستی نمیدانند که ناپیوستی ابری چیست. پرالتا میگوید: «این آشفتگی جوی یک پدیدهی هواشناختی تازه است که روی سیارههای دیگر دیده نشده. از همین رو یک برداشت فیزیکی مطمئن از آن دشوار است.» شبیهسازیهای عددی میگویند این میتواند گونهای “موج کلوین غیرخطی” نامعمول باشد؛ پرونده هنوز باز است.
این ساختار هر چه که باشد، میتواند در گرهگشایی از یک راز دیرپا کمک کند: چرا هوای ناهید بسیار سریعتر از خود سیاره میچرخد؟ هوای داغ و مرگبار ناهید تقریبا ۶۰ برابر سریعتر از سطح آن میچرخد، پدیدهآی که به نام “اَبَر-چرخش” شناخته میشود. شاید ناپیوستگی ابری ناهید با ترابردِ (انتقالِ) تکانهی زاویهای از ژرفای جو این سیاره به قلهی ابرهای آن به این چرخش سریع کمک کند.
ستارهشناسان آماتور، اگر شما هم میخواهید این پدیده را دیدبانی کنید، سری به یپشچاپِ پژوهشنامهی “رصدگران آماتور بینندهی بازگشتِ ناپیوستگی ابری ناهید هستند” بزنید که دربارهی ترفندهای رصدی گفتگو میکند. ناهید در آسمان بامدادی چشم به راهتان است.
منبع: 1star7sky.com