بیشتر تپاخترها هر چند ثانیه یک بار دور خود میچرخند، ولی این یکی تپاختر هر دور چرخش را در ۷۶ ثانیه کامل میکند. این تپاختر با چنین چرخش کُندی، پرسشهایی را دربارهی مدت زمانی که این پسماندهای ستارهای میتوانند فعال باشند پیش آورده است.
هنگامی که یک ستارهی غولپیکر در یک رویداد ابرنواختری منفجر میشود، میتواند یک هستهی چگال به شکل یک ستارهی نوترونی از خود به جا بگذارد. اگر این هسته به شدت مغناطیده باشد و به سرعت بچرخد، میتواند تپهایی منظم از پرتوهای رادیویی بفرستد و اینجاست که به نام تپاختر شناخته میشود.
مانیشا کالب از دانشگاه منچستر در انگلیس به همراه همکارانش تپاختر شگفتانگیزی به نام پیاسآر جی۰۹۰۱-۴۰۴۶ را با بهره از دادههای رادیوتلسکوپ میرکت در آفریقای جنوبی شناسایی کردهاند.
این تپاختر که در فاصلهی ۱۰۰۰ سال نوری زمین است، بسیار آهستهتر از هر تپاختر فعال شناخته شدهی دیگر میچرخد و در هر ۷۶ ثانیه یک بار تپ منظمی به درازای ۳۰۰ هزارم ثانیه میگسیلد.
کالب میگوید: «این یک گونهی بسیار نامعمول از ستارگان نوترونیِ گسیلندهی پرتوهای رادیویی است.»«این جرم در چیزی که آن را به نام “گورستان ستارگان نوترونی” میخوانیم جای دارد، جایی که انتظار نداریم تپهایی از آن گسیلیده شود. این مانند یک ستارهی زامبی است.»
وی در ادامه میگوید: «شگفتی اینجاست که ما گسیلش رادیویی از این چشمه را تنها برای ۰.۵ درصد از دورهی چرخشش ردیابی کردیم. این بدین معناست که از خوششانسی بسیار بود که باریکهی رادیویی آن از روی زمین میگذشت.»
«بنابراین چه بسا شمار بسیار بیشتری از این ستارگان بسیار کُند-چرخان در کهکشان هست که پیامد مهمی برای شناخت ما از چگونگی تولد و پیری ستارگان نوترونی دارد. بیشتر پیمایشهای تپاختری به جستجوی دورههای چرخشی به این اندازه بلند نمیپردازند، بنابراین هیچ برداشتی از این که چه شماری از این ستارگان میتوانند وجود داشته باشند نداریم.»»
تپاخترها به طور معمول هر ۰.۲۵ تا ۲ ثانیه یک بار میچرخند ولی با افزایش سنشان، انرژی از دست میدهند و چرخششان کندتر میشود. آنها سرانجام از گسیل تپ بازمیایستند و در یک گورستان ستارهای، به یک ستارهی نوترونی معمولی تبدیل میشوند. مرزی که چنین چیزی در آن رخ میدهد به نام “خط مرگ” شناخته میشود.»
این کشف، رکورد پیشین برای کندترین تپاختر چرخان را که هر چرخشش ۲۳ ثانیه زمان میبرد بیش از دو برابر میکند. بنابراین به گفتهی کالب، شناخت ما از جایی که “خط مرگ” آغاز میشود “شاید نیاز به بازبینی داشته باشد. چشمههای موجود در گورستان ستارگان نوترونی هنوز میتوانند بگسیلند.”
به گفتهی کول میلر از دانشگاه مریلند در کالج پارک، این حقیقت این ستاره هنوز یک تپاختر است برخی از مدلهای نظری را به چالش میکشد.
یافتههای این دانشمندان در نیچر آسترونومی منتشر شده است.
توضیح تصویر: رادیوتلسکوپ میرکت از تپاختر پیاسآر جی۰۹۰۱-۴۰۴۶ و فضای پیرامونش دربسامد ۱.۲۸ گیگاهرتز
منبع: ۱star7sky.com
