پژوهشگران در جدیدترین تحقیقات خود دریافتند پیوند سلول های پانکراس در کنار یک میکروژل آزاد کننده پروتئین، کنترل دیابت را بدون اینکه سلول های پیوندی رد شوند، در میمون ها بهبود بخشید. آنها در حال ادامه تحقیقات هستند تا این کار را روی انسان انجام دهند.
افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ باید برای تنظیم قند خون خود انسولین تزریق کنند، زیرا سیستم ایمنی آنها به اشتباه به سلول های بتا در لوزالمعده حمله می کند که به طور معمول هورمون کاهش دهنده قند خون انسولین را تولید می کنند.
پیوند سلول های بتا از اهداکنندگان متوفی می تواند افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ را قادر سازد تا انسولین مورد نیاز بدن خود را تولید کنند، اما دریافت کنندگان به داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی به طور مادام العمر برای جلوگیری از رد سلول های ذکر شده نیاز دارند. این داروها سیستم ایمنی آنها را ضعیف می کند و آنها را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های دیگر قرار می دهد.
جی لی از دانشکده پزشکی هاروارد و همکارانش در جستجوی یک درمان جایگزین، یک عامل طبیعی به نام استرپتوزوتوسین را که سلول های بتا را از بین برده و باعث ایجاد دیابت نوع ۱ می شود، به هفت میمون تزریق کردند.
دوازده روز بعد، دانشمندان سلول هایی از جزایر بتا را از میمون های سالم گرفتند و آنها را با میکروژل ها مخلوط کرده و سپس سلول ها و میکروژل های مخلوط شده را به لایه بافتی در شکم میمون ها پیوند زدند.
در این مطالعه، چهار میمون میکروژل های پر شده با فس لیگاند (Fas ligand)، یک پروتئین طبیعی که سلول های بیش فعال ایمنی را از بین می برد و همچنین پروتئینی به نام استرپتاویدین (streptavidin)، که فس لیگاند را به میکروژل چسباند، دریافت کردند. مخلوط کردن ژل با سلول های بتا از قبل، این میکروژل را قادر می سازد تا یک بار به آرامی پروتئین فس لیگاند را روی سلول های پیوندی در بدن آزاد و از پس زدن آنها جلوگیری کند.
سه میمون باقیمانده پیوند سلولی را در کنار یک میکروژل تنها، بدون پروتئین فس لیگاند یا پروتئین استرپتاویدین دریافت کردند. هر هفت میمون در ۲۸ روز اول انسولین مکمل و همچنین یک دوره سه ماهه داروی ضد رد سلول های خارجی اپامایسین دریافت کردند.
به گفته محققان، طی شش ماه پس از این پیوند، میمون‌هایی که میکروژل حاوی پروتئین فس لیگاند و پروتئین استرپتاویدین دریافت کردند، انسولین را در همان سطحی که پیش از ابتلا به دیابت داشتند، حداقل با معده خالی تولید کردند. تولید انسولین پس از غذا در میمون ها ۸۰ تا ۹۰ درصد طبیعی بود، بنابراین آنها فقط گاهی به مکمل های انسولین جزئی نیاز داشتند. این میمون‌ها از عملکرد طبیعی کبد و کلیه برخوردار بودند که نشان می دهد درمان فوق بی خطر است و هیچ نشانه ای از رد پیوند وجود ندارد.
میمون هایی که میکروژل را بدون پروتئین فس لیگاند و پروتئین استرپتاویدین دریافت کردند، پیوند جزایر خود را در عرض چند هفته پس از عمل رد کردند.
جی لی در این رابطه توضیح داد: در درمان دیابت نوع یک، معمولاً باید از درمان های بسیار تهاجمی و داروهای متعدد استفاده کنیم، اما در این پیوند جدید چنین کاری را نمی کنیم. هاوال شیروان (Haval Shirwan)، یکی از محققان دانشگاه میسوری تاکید کرد هدف این است که روزی به بیمارستان ها یک نوع فناوری آماده ارائه شود تا جراحان بتوانند به آسانی میکروژل را در کنار پیوند جزایر کاشت کنند.
شرح کامل این پژوهش ها و نتایج حاصل از آن در آخرین شماره مجله پیشرفت های علم (Science Advances) منتشر شده و قابل دسترس است.
