گردبادهایی کوچک به نام “تنورههای دیو” که در جو تنُک سیارهی بهرام در چرخشند، سطح این سیاره را با نقشهای ضربدری آراستهاند. رد این گردبادها را میتوانید در این تصویر خیرهکنندهی فروسرخ که فضاپیمای مدارگرد گازهای ناچیز اگزومارس گرفته ببینید.
این چشمانداز فریبنده یکی از تازهترین عکسها از سطح بهرام (مریخ) است که فضاپیمای مدارگرد گازهای ناچیز اگزومارس (تیجیاو) با “سامانهی تصویرگر سطحی رنگی و استریو”ی خود (کسیس، CaSSIS) گرفته. این مدارگرد بخشی از برنامهی اگزومارس است که یک همکاری میان سازمان فضایی اروپا وسازمان فضایی روسیه ( روسکاسموس) است.
این تکه از سطح بهرام نزدیک دهانهی هوک در بلندیهای جنوبی این سیاره است و نمایی همانند آشفتهزمینها (مناطقی از سطح سیاره که ویژگیهایی مانند شکافها، تخته سنگها و دشتها در هم آمیختهاند) دارد، هر چند که هنوز با چنین عنوانی ردهبندی نشده است.
رشتههای آبیرنگی که میبینید ردهاییست که در اثر گذشتن گردبادهایی کوچک به نام تنورههای دیو که در هوای تنُک سیارهی سرخ پیچ و تاب میخورند پدید آمدهاند. تنورههای دیو زمانی رخ میدهند که هوای گرم از میان هوای خنکتر بالا میرود.
این تصویر پویا (gif) از پیوند نماهایی درست شده که خودروی اسپیریت از یک تنورهی دیو گرفته بود. در پسزمینه دو تنورهی دیو دیگر هم دیده میشود. اندازهی بزرگ تر (۴.۲ مگ)
ولی این ردها واقعا آبی نیستند. رنگآمیزی این تصویر به گونهی ویژهای آن جهانی به نظر میرسد؛ یک دلیلش اینست که یک تصویر فروسرخ است و دلیل دیگر این که چندین فیلتر به هم افزوده شدهاند تا حسمندیشان نسبت به تغییرات کانیهای سطح که تنورههای دیو آنها را بالا میبرند و پشت سر خود به جا میگذارند بسیار افزایش یابد.
یکی از هدفهای برنامهی اگزومارس جستجوی نشانههای زندگی گذشته و اکنونِ سیارهی بهرامست. برای دستیابی به این هدف، فضاپیمای تیجیاو به جز عکس گرفتن از بهرام، به دنبال نشانههایی از گازهایی مانند متان در جو سیاره، که میتوانند فعالیت زیستی را نشان دهند میگردد و نیز، از مناطق آبدارِ سیاره هم نقشه برمیدارد.
منبع: 1star7sky.com