ناسا در نظر دارد دانشمندان “فوق تخصص” را به ایستگاه فضایی بین المللی بفرستد تا در کنار فضانوردان حرفهای به کار و فعالیت بپردازند.
به نقل از اسپیس، اگرچه این ایده به هیچ عنوان جدید نیست و ناسا در اوایل دهه ۱۹۸۰ از “متخصصان محموله” (payload specialists) که برای همراهی محمولههای آزمایشهای شاتل فضایی خاصی منصوب شده بودند، کمک میگرفت، اما زمانی که فاجعه پرتاب چلنجر در سال ۱۹۸۶ منجر به کشته شدن هفت خدمه و تغییر دستورالعملهای ایمنی ناسا شد، الزام حضور متخصص محموله تغییر کرد.
شاتل فضایی چلنجر در سال ۱۹۸۶/۱۳۶۵ به فضا پرتاب شد. در این سفر هفت سرنشین حضور داشتند که دو نفر زن و پنج مرد بودند. این شاتل فضایی تنها ۷۳ ثانیه پس از پرتاب منفجر شد و تمامی هفت مسافر آن جان خود را از دست دادند.
کمسیون تحقیق ریاست جمهوری، موسوم به کمسیون راجرز، علت حادثه را اتصال نامناسب بخشهای سوخت جامد پیشران موشک (Solid Rocket Booster) اعلام کردند.
ناسا اکنون در حال بررسی مجدد این دستورالعملها است. طبق گزارش اسپیس نیوز این آژانس در نظر دارد تا در سال مالی ۲۰۲۳، که از ماه اکتبر آغاز میشود، برای برنامه جدیدی که دانشمندان را در کنار فضانوردان به ایستگاه فضایی بین المللی میفرستد، بودجه اختصاص دهد.
سال مالی (Fiscal year) سال مالی دورهایست که برای محاسبهٔ وضع مالی سالیانه در تجارت و سازمانهای گوناگون کاربرد دارد.
کریگ کندرو (Craig Kundrot)، مدیر بخش علوم زیستی و فیزیکی ناسا، در جلسه کمیته میگوید: ما به دنبال بازگرداندن دانشمندان به فضا هستیم. این کمیته برای برنامهریزی یک کاوش ده ساله تشکیل شد تا اولویتهای جامعه که تحقیقات آینده را هدایت میکنند مشخص شود.
به طور همزمان، ناسا در حال کار بر روی تجاریسازی تحقیقات در ایستگاه فضایی از جمله مواردی برای ورود فضانوردان غیر حرفهای به مجموعه است.
چشم انداز فضا از سال ۱۹۸۶ به طور قابل توجهی تغییر کرده است و ناسا در حال حاضر دربهای ایستگاه فضایی بینالمللی را به روی فضانوردان غیر حرفهای باز کرده است. شرکت فضایی اکسیوم اسپیس (Axiom Space) در سال ۲۰۲۲ در اولین ماموریت خود موسوم به Ax-۱ که توسط فضانورد سابق ناسا مایکل لوپز-الگریا فرماندهی میشد، با موفقیت یک فضاپیما را به ایستگاه فضایی بینالمللی رساند.
ناسا همچنین اقداماتی برای تجاریسازی ایستگاه فضایی به طور کلی انجام میدهد، که از جمله آنها میتوان به تأمین مالی ایستگاههای فضایی خصوصی در مراحل اولیه در سال ۲۰۲۱ و پذیرش ماژولهای تجاری ایستگاه فضایی بینالمللی آینده از شرکت اکسیوم اشاره کرد. یک قفل هوابند تجاری نیز در سال ۲۰۲۰ به ایستگاه فضایی اضافه شد.
کندرو مدیر بخش علوم زیستی و فیزیکی ناسا میگوید: در این دنیای تجاری نوظهور و در حال توسعه که قابلیت انجام مأموریتهای فضایی خصوصی وجود دارد، ما نسخه متفاوتی از ماموریتهای فضایی را متصور هستیم. ما به دنبال استفاده از این موقعیت برای ارسال دانشمندان فوق تخصص به فضا برای انجام تحقیقات در مدار پایین زمین هستیم. ماموریتهایی که انجام آنها حتی برای آموزشدیدهترین فضانوردان آن زمینه نیز بسیار سخت است.
با فرض اینکه بودجه انجام این کار توسط ناسا تایید شود، این آژانس دو مورد درخواست اطلاعات (RFI) از شرکتها خواهد داشت. مورد اول این است که شرکتها میخواهند چه تحقیقاتی را در مدار پایین زمین انجام دهند، و مورد دوم درباره چگونگی مشارکت دانشمندان به طور خاص خواهد بود.
دستورالعملهای ناسا برای ماموریتهای خصوصی فضانوردان در حال حاضر امکان انجام دو ماموریت در سال را فراهم میکند. شرکت اکسیوم اسپیس برای انجام سه ماموریت خصوصی دیگر مورد تأیید قرار گرفته است. ماموریت Ax-۲ بین پاییز ۲۰۲۲ و بهار ۲۰۲۳ پرتاب خواهد شد، در حالی که Ax-۳ و Ax-۴ هنوز برنامه ریزی نشدهاند. پس از دریافت تاییدیه، اولین فرصت انجام این دو ماموریت سال ۲۰۲۳ خواهد بود.
به گفته کندرو، پس از رسیدن سرنشینان ماموریتهای فضایی خصوصی به مدار، بخشی وظایف تحقیقات آنها به تدریج قبل از پایان ماموریت خصوصی به فضانوردان ناسا محول میشود. او افزود، این احتمال وجود دارد که یک فضانورد در کنار یک دانشمند در ایستگاه فضایی بینالمللی کار کند تا پیش از بازگشت دانشمند، نحوه انجام این علم را در ریزگرانش بیاموزد.
برای اطمینان، فضانوردان ناسا پیش از این تحقیقات پیچیدهای از جمله توالی یابی و ترمیم دیانای DNA در فضا انجام دادهاند. با این حال، افراد بسیار کمی با پیشرفتهترین مراحل و سیستمها و روشهای مورد نیاز برای برخی آزمایشها آشنا هستند.
همانطور که ناسا به کار بر روی انجام آزمایشهای علمی بیشتر در ایستگاه فضایی بین المللی ادامه میدهد، کندرو پیش بینی میکند که برخی از رشتهها می توانند ۱۰ تا ۱۰۰ برابر افزایش سرعت در تحقیق را تجربه کنند. او گفت علت این است که در صورت ارسال دانشمندان به فضا دیگر نیازی به ماهها انتظار برای بازگشت مواد به زمین نیست.
به گفتهی کندرو، اگر این برنامه پیشنهادی پابرجا بماند، آژانس فضایی ناسا در نظر دارد تا ماموریتها را در سال ۲۰۲۶ آغاز کند. بودجه سال ۲۰۲۳ کمتر از ۱۰ میلیون دلار خواهد بود که تا سال ۲۰۲۸ تا ۲۵ میلیون دلار افزایش مییابد.
