مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا اخیرا یک تصویر متفاوت و زیبا از پنجقلوی استفان منتشر کرد.
به نقل از ایسنا، مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا با انتشار این تصاویر نوشت: اولین تصویر در این مجموعه، تصویر پنجقلوی استفان از نگاه دوربین فروسرخ نزدیک (NIRCam)جیمزوب که یکی از چهار ابزار علمی تلسکوپ فضایی جیمزوب است، میباشد.
دوربین فروسرخ نزدیک، تصویرگر اصلی وب است و محدوده طول موج فروسرخ ۰.۶ تا پنج میکرون را پوشش میدهد، از میان غبار عبور میکند و ستارگان قرمز سردتر را آشکار میکند. دوربین فروسرخ نزدیک نور حاصل از اولین ستارگان و کهکشانهای در مرحله شکلگیری، جمعیت ستارگان در کهکشانهای نزدیک و همچنین ستارههای جوان کهکشان راه شیری و کمربند کویپر را تشخیص میدهد.
در کهکشان NGC ۷۳۲۰ که در سمت چپ تصویر قرار دارد و نزدیکترین کهکشان موجود در این تصویر به زمین است، دوربین فروسرخ نزدیک به طور قابل توجهی قادر به تشخیص ستارههای تکی و حتی مرکز درخشان این کهکشان بوده است. دوربین فروسرخ نزدیک توسط گروهی از محققان دانشگاه آریزونا و مرکز فناوری پیشرفته لاکهید مارتین ساخته شده است.
تصویر دوم یک تصویر ترکیبی است که نمای کهکشان پنچ قلوی استفان از نگاه دوربین فروسرخ نزدیک و ابزار مادون قرمز میانی(MIRI) را نشان میدهد. از همه مهمتر، ابزار مادون قرمز میانی وب، امواج ضربهای عظیم را هنگامی که یکی از کهکشانها به نام NGC ۷۳۱۸B، از میان این خوشه کهکشانی میگذرد را ثبت میکند. نواحی اطراف این جفت کهکشانها به رنگهای قرمز و طلایی نشان داده شدهاند.
تصویر دوم پنجقلوی استفان(Stephan’s Quintet)
در این تصویر ترکیبی، از دو فیلتر از مجموع سه فیلتر ابزار مادون قرمز میانی استفاده شده تا غبار داغ و ساختار این کهکشان به بهترین شکل نشان داده شود و تفاوت آنها قابل مشاهده باشد. ابزار مادون قرمز میانی، تفاوت رنگ مشخصی را بین غبار موجود در این کهکشانها و امواج ضربهای بین کهکشانهای متقابل مشاهده میکند. متخصصان پردازش تصویر موسسه علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور تصمیم گرفتند تفاوت عملکرد این دو ابزار را با افزودن برخی رنگها به تصویر نشان دهند. برای مثال آنها دادههای ابزار مادون قرمز میانی را با رنگهای زرد و نارنجی نشان دادند زیرا این رنگها با رنگهای آبی و سفید اختصاص داده شده به ستارگان در طول موج دوربین فروسرخ نزدیک متفاوت است و همین امر تفاوت را نشان میدهد.
این مجموعه کهکشانی فشرده، در صورت فلکی اسب بالدار واقع شده و متشکل از پنج کهکشان است که چهار مورد از آنها به هم نزدیک هستند و انتظار میرود با یکدیگر ادغام شوند. در تصویری که “جیمز وب” از “پنج قلوی استفان” گرفته است، پنج کهکشان را میبینیم که چهار مورد آنها با هم در تعامل هستند.
گفتنی است که کهکشان سمت چپ نسبت به چهار کهکشان دیگر، در تصویر جلوتر است.
“جیمز وب” با انتشار این عکس، دانش ما را در مورد شکلگیری ستارهها و فعل و انفعالات گازی در این کهکشانها متحول خواهد کرد.
کهکشانها در “پنج قلوی استفان” با هم برخورد میکنند و در یک کش و قوس گرانشی، یکدیگر را میکشند و هُل میدهند.
در نمای ابزار مادون قرمز میانی در اینجا، میبینیم که چگونه “جیمز وب” از میان گرد و غبار نفوذ میکند و بینش جدیدی در مورد اینکه چگونه فعل و انفعالاتی مانند اینها ممکن است موجب تکامل کهکشانها در جهان اولیه شده باشد، بدست میدهد.
این تصویر، بزرگترین تصویر از این مجموعه کهکشانی تا به امروز است که مساحتی از آسمان به اندازه یک پنجم قطر ماه را آنطور که از زمین دیده میشود، پوشش میدهد. این یعنی اینکه این تصویر شامل بیش از ۱۵۰ میلیون پیکسل است و از حدود ۱۰۰۰ فایل تصویری ساخته شده است.
این تصویر همچنین جریانهای خروجی را نشان میدهد که توسط یک سیاهچاله در “پنج قلوی استفان” با سطحی از جزئیات که تاکنون دیده نشده بود، جریان مییابند.
گروههای کهکشانی فشرده مانند این ممکن است در جهان اولیه زمانی که بسیار داغ میشدند، رایجتر بوده باشند و همچنین ممکن است موادی که در حال سقوط بودهاند، سیاهچالههای بسیار پرانرژی را تحریک کرده باشند.
اگرچه این مجموعه کهکشانی “پنج قلو” نامیده میشود، اما در واقع تنها چهار کهکشان در آن واقعاً به هم نزدیک هستند و در یک کش و قوس گرانشی گرفتار شدهاند.
پنجمین کهکشان سمت چپ در این تصویر به نام “NGC ۷۳۲۰” در مقایسه با چهار کهکشان دیگر جلوتر است. این کهکشان در فاصله ۴۰ میلیون سال نوری از زمین قرار دارد، در حالی که چهار کهکشان دیگر به نامهای “NGC ۷۳۱۷”، “NGC ۷۳۱۸A”، “NGC ۷۳۱۸B” و “NGC ۷۳۱۹” حدود ۲۹۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارند. این در مقایسه با کهکشانهای دورتر که میلیاردها سال نوری از ما فاصله دارند، هنوز از نظر کیهانی بسیار نزدیک است.
مطالعه چنین کهکشانهای نسبتا نزدیکی به دانشمندان کمک میکند ساختارهایی را که در جهان بسیار دورتر دیده میشوند، بهتر درک کنند. انتشار تصاویر ثبت شده توسط تلسکوپ قدرتمند جیمزوب آغاز دورهای جدید در عصر نجوم است، زیرا جهان برای اولین بار به قابلیتهای کامل تلسکوپ فضایی جیمز وب پی برده است. اولین مشاهدات وب داستان جهان پنهان در هر مرحله از تاریخ کیهانی از سیارات فراخورشیدی همسایه گرفته تا دورترین کهکشانهای قابل مشاهده در اوایل کیهان را بازگو میکند.