دعای جوش کبیر را جبرئیل به پیامبر اسلام(ص) در یکی از جنگ‌ها برای در امان بودن از آسیب‌های جنگ آموزش داده است. امروزه این دعا در ایران معمولا یکی از بخش‌های ثابت مراسم شب‌های قدر در ماه رمضان است. عده‌ای نیز به سفارش روایات، این دعا را بر روی کفن خود می‌نویسند.
شرح‌هایی بر دعای جوشن کبیر نوشته شده که مشهورترین آنها شرح ملا هادی سبزواری به نام شرح الاسماء است. سبزواری براساس بندهای دعا، به اشعار فارسی و عربی استشهاد کرده و به اقتضای بحث، مباحث فلسفی، عرفانی و کلامی را طرح کرده است.
مشخصات
- ابعاد
۱۲x8x1 سانتی‌متر
- تعداد صفحات
هشت
- سایر مشخصات
امام سجاد(ع) از امام حسین(ع) و او از امام علی(ع) نقل کرده است که در یکی از جنگ‌ها، پیامبر(ص) زرهی سنگین پوشیده بود و آن زره جسمش را اذیت می‌کرد. جبرئیل نازل شد و ضمن رساندن سلام خدا بر پیامبر(ص) گفت: «این زره را از بدنت بیرون بیاور و به جای آن این دعا را بخوان که برای تو و امت تو امان است».[۱] علت نام‌گذاری این دعا به جوشن کبیر (به معنای زره بزرگ) نیز همین است.البته این ماجرا در منابع تاریخی نقل نشده است.
دعای جوشن کبیر را کفعمی در المصباح[۲] و البلد الامین[۳] نقل کرده است.
این دعا ۱۰۰ بند دارد و هر بند حاوی ۱۰ اسم از اسم‌های خداست، به جز بند ۵۵ که یازده اسم خداوند در آن آمده است ؛ بنابراین، در مجموع، این دعا حاوی ۱۰۰۱ اسم خداوند است.[۴] در پایان هر بند، این عبارت خوانده می‌شود: «سُبْحَانَک یا لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ خَلِّصْنَا مِنَ النَّارِ یا رَبِّ». در کتاب بلد الامین آمده که در ابتدای هر بند «بسم الله» و در پایان هر بند «سُبْحَانَک یا لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ خَلِّصْنَا مِنَ النَّارِ یا رَبِّ یا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکرَامِ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ» گفته شود.
در کتاب زاد المعاد در ابتدای هر فصل، خاصیتی برای آن بیان شده است، مثلاً برای بند ۳ گفته: «لطلب النصره و سعه الرزق» و برای بند ۲۴: «لتنویر القلب و اقاله العثرات» و برای بند ۳۹: «لرفع الفقر».
در این دعا، بیشتر نام‌های خدا و تعبیرات دیگر از قرآن گرفته شده است و آنها به گونه‌ای در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند که علاوه بر مُسَجَّع و موزون بودن، در بیشتر موارد، اسماء و صفات از لحاظ حروف پایانی نیز یک شکل و مشابه‌اند.[۵]
بنا بر روایت، هر کس این دعا را هنگام خروج از خانه بخواند، خدا او را حفظ می‌کند و ثواب بسیار به او می‌دهد و هرکس آن را بر کفنش بنویسد از عذاب قبر مصون می‌ماند و هرکس آن را اول ماه رمضان بخواند، خدا به او درک فضیلت شب قدر را روزی می‌دهد و هر کس آن را سه‌بار در این ماه بخواند، در طول زندگی‌اش در امان خدا قرار می‌گیرد.[۶]
جوشن کبیر از دعاهای رایجی است که شیعیان ایران در شب‌های قدر به صورت گروهی و فردی می‌خوانند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.