«تیبا» اولین خودروی ملی شرکت سایپاست که سال ۱۳۸۷ از آن رونمایی شد. ابتدا نام «مینیاتور» برای آن انتخاب شده بود که بعدها نام تیبا نهایی و با این نام روانه بازار شد. گفته می‌شود که سایپا در طراحی از طراحان اروپایی بسیاری مشاوره گرفته است. تیبا را نمی‌توان خودرویی دانست که به هیچ یک از محصولات قبلی سایپا مرتبط نباشد؛ زیرا رگه‌هایی از ریو و پراید را می‌توان در این محصول به وضوح مشاهده کرد. این خودرو در اصل توسعه یافته پلتفرم S81 سایپاست که به گفته‌ی مسئولان وقت طراحی و نهایی‌سازی تولید آن رقم هنگفتی را به شرکت تحمیل کرده است. کار روی طراحی این خودرو در سال ۱۳۷۵ و با نام پروژه‌ی S81 در سایپا شروع شد. این پروژه پس از پیشرفت‌هایی که در آن به کمک طراحان اروپایی صورت گرفت، در سال ۱۳۸۳ متوقف شد و پس از آن مجددا ادامه پیدا کرد تا در نهایت در سال ۱۳۸۷ به ثمر رسید. انتقادهای بسیاری به طراحی این خودرو وارد است و عده‌ای آن را فاقد جذابیت‌های مورد انتظار می‌دانند و از آنجایی که قضاوت در مورد طراحی ظاهری امری سلیقه‌ای است نمی‌توان به‌صورت محض در مورد زیبایی این خودرو نظر داد، اما آنچه روشن است این است که تیبا خودروی زشتی نیست، اگرچه جا داشت طراحان در طراحی فضای داخل کابین حوصله‌ی بیشتری به خرج دهند.در بحث قوای فنی، تیبا دارای یک پیشرانه‌ی چهار سیلندر خطی به حجم دقیق ۱۵۰۳ سی‌سی است که در دور ۵۳۰۰، توانایی تولید ۸۷ اسب‌بخار قدرت را دارد. حداکثر میزان گشتاور تولیدی این موتور به رقم ۱۲۷ نیوتن‌متر در دور ۴۰۰۰ می‌رسد. سیستم انتقال قدرت این مدل از نوع پنج سرعته‌ی دستی بوده که با هماهنگی خود با پیشرانه‌ی مصرف سوخت ۶.۹۵لیتری در هر یکصد کیلومتر، سیکل ترکیبی را برای تیبا به ارمغان آورده است. تجهیزات رفاهی این مدل براساس تیپ‌‌ها و آپشن‌های گوناگون می‌تواند متفاوت باشد، اما اولین محصول ملی سایپا در بالاترین رده‌ی تجهیزاتی می‌تواند تجهیزات رفاهی و ایمنی نظیر کیسه هوای راننده و سرنشین جلو، شیشه بالابرهای برقی، چراغ‌های مه‌شکن، گرمکن شیشه‌ی عقب، تنظیم ارتفاع صندلی راننده، سیستم ترمز ضد‌قفل ABS، بازکن در صندوق از داخل اتاق و… اشاره کرد.
- مصرف سوخت پایین
- کیفیت ساخت پایین
- ایمنی پایین
خودروی تیبا در سال ۱۳۸۷ از سوی گروه خودروسازی سایپا به عنوان نخستین خودروی ملی سایپا معرفی شد. تیبا در حقیقت به یک طرح بسیار قدیمی در سال ۱۳۷۵ برای طراحی پلتفرم ملی بر می‌گردد که با نام S81 شناخته می‌شد؛ اما سرانجام این طرح در سال ۱۳۸۷ یعنی ۱۲ سال بعد از شکل‌گیری اولیه به نتیجه رسید! شاید یکی از دلایل به درازا کشیدن این طرح در ورود و موفقیت خودروهای پراید و تولید آن‌ها از سال ۲۰۰۱ میلادی توسط شرکت سایپا باشد که نیاز مبرم برای تولید یک خودروی تازه را کاهش داد. در طراحی خودروی تیبا از قطعات و طراحی‌های پراید، ریو و تندر ۹۰ استفاده شده است؛ این خودرو چه از نظر عملکردی و چه از حیث طراحی تفاوت زیادی با خودروی پراید ندارد و این امر سبب شده که خریداران دائماً این دو خودرو را با یکدیگر مقایسه کنند.
مقدمه
شاید عنوان نخستین خودروی «ملی» را بتوان یکی از بزرگترین پارادوکس‌های صنعت خودروسازی داخلی دانست. البته گوش مشتریان داخلی به چنین عناوینی عادت کرده و هر از چند گاهی یک طرح تازه‌ی به ظاهر «ملی» کلید می‌خورد و در نهایت، نتیجه‌ی آن کاملاً داخلی نامیده می‌شود، اتفاق مشابهی که در تولید پیشرانه‌ی ملی EF7 هم رخ داد. البته نباید از زحمات شرکت‌ها، مهندسین و طراحان داخلی هم صرفنظر کرد که بدون شک بخش زیادی از این طرح‌ها را به سرانجام رساندند، اما همکاری‌های شرکت‌های خارجی خودروسازی یا کمپانی‌های مربوط به طراحی قطعات خودرو را هم نباید در این حین نادیده گرفت. به هر حال، خودروی تیبا هر چه که باشد، اتفاق مثبتی برای صنعت خودروسازی در جهت طراحی و تولید مدل‌های داخلی بود، هر چند که این مسئله به زودی به فراموشی سپرده شد و روند تازه‌ای به نام واردات و فروش خودروهای چینی جای آن را گرفت.
زیبای ایرانی؟!
شاید صحبت‌کردن در رابطه با ظاهر یک خودرو از آنجایی که موضوعی کاملاً سلیقه‌ای است چندان کار راحتی نباشد اما جای این نکته هم خالی نماند که اگر چه خودروی تیبا را از نظر ظاهری نمی‌توان زشت توصیف کرد اما از آنچه که ما به عنوان یک خودروی به واقع زیبا انتظار داریم همچنان فاصله دارد. نمای جلوی خودرو تاحدودی نمایانگر حس بلاتکلیفی طراحان بوده و مشخص نیست که هدف خلق ظاهری تهاجمی بوده یا یک طراحی ساده و در عین حال مدرن!
خطوط روی کاپوت و جلوی پنجره‌ی خودرو تا حدود ما را به یک خودروی تهاجمی نزدیک می‌کنند اما به محضی که چراغ‌های جلو وارد کار می‌شوند، همه‌ی ذهنیت ما به هم می‌ریزد! با این تفاسیر نمای جانبی خودرو و نمای عقب آن طراحی ساده و قابل قبولی را به نمایش می‌گذارند. باز هم تأکید بر این مسئله لازم است که قضاوت در رابطه با ظاهر یک خودرو تا حدود بسیار زیادی وابسته به نظر و سلیقه‌ی خریدار است اما ظاهر خودروی تیبا را در مجموع نه می‌توان زشت خطاب کرد و نه می‌توان آن را «زیبای ایرانی» دانست!
طراحی داخلی
خودروی تیبا در داخل بسیار بیشتر ما را به یاد خودروی قدیمی پراید می‌اندازد، هر چند قسمت‌هایی از آن طراحی مدرن‌تری دارند. پشت آمپر خودرو و طراحی فرمان بسیار مشابه پراید بوده ولی طراحی داشبورد و کنسول میانی تازگی دارند. فضای داخلی تیبا را می‌توان برای چهار سرنشین مناسب دانست و در صورت اضافه‌شدن یک سرنشین، ممکن است فضای قسمت عقب کمی تنگ به نظر برسد، به خصوص فضای پای سرنشین عقب که توسط تونل انتقال قدرت که از وسط کابین عبور می‌کند به کلی اشغال شده است. کیفیت پوشش‌ها و مواد داخلی هم چندان مناسب نیست و استفاده از قسمت‌های پلاستیکی بی‌کیفیت در تمام قسمت‌های کابین خودرو به چشم می‌خورد. صندلی‌های خودرو همچنین راحت هستند ولی در سفرهای طولانی ممکن است چندان کارآمد نباشند.
خودروی تیبا از امکانات و تجهیزات رفاهی استانداردی از جمله سیستم تهویه‌ی مطبوع (کولر) دستی، سیستم صوتی با قابلیت پخش CD و MP3، جالیوانی روی کنسول و قابلیت تنظیم ارتفاع صندلی راننده بهره می‌برد. همچنین امکاناتی مثل آینه‌های جانبی برقی، شیشه بالابر برقی عقب و سیستم تهویه‌ی مطبوع اتوماتیک بر روی این مدل قابل انتخاب هستند.
عملکرد و پیشرانه‌ی خودرو
تیبا در واقع همان پیشرانه‌ی پراید را با تغییراتی در دل خود جای داده که باعث افزایش قدرت و گشتاوری این پیشرانه شده است. در طراحی این پیشرانه، کمپانی آلمانی FEV که توسط رئیس انستیتوی ترمودینامیک کاربردی دانشگاه فنی آخن پایه‌گذاری شده، به کمک شرکت داخلی مگاموتور آمده و با افزایش حجم پیشرانه‌ی پراید (یا به اصطلاح Scale کردن آن) از ۱.۳ لیتر به ۱.۵ لیتر، ضریب تراکم این پیشرانه را از مقدار تقریبی ۸.۵ به ۹.۷ رسانده تا قدرت تولیدی آن بیشتر از گذشته شود.
پیشرانه‌ی جدید که از سوی شرکت مگاموتور M15GS-EU IV نام گرفته است، می‌تواند حداکثر توان ۸۲ اسب بخار را در دور موتور ۵۲۰۰ دور بر دقیقه تولید کند که نزدیک به ۲۷% نسبت به گذشته افزایش داشته است؛ همچنین حداکثر گشتاور خودرو با ۱۸% بهبود به ۱۲۷ نیوتن متر در دور موتور ۴۰۰۰ دور بر دقیقه رسیده است. این تغییر در قوای محرکه‌ی خودروی تیبا تغییرات دیگری را هم در سایر بخش‌ها از جمله گیربکس خودرو به دنبال داشته است تا سازگاری بین این پیشرانه و بقیه‌ی اجزا از جمله سیستم انتقال قدرت به نحو بهتری انجام پذیرد.
عملکرد تیبا اما در مقایسه با خودروی پراید (سایپا ۱۳۱) با وجود پیشرانه‌ی قوی‌تر تغییر عمده‌ای نداشته و تنها شتاب‌گیری آن اندکی بهتر از پراید است؛ علت اصلی این موضوع را می‌توان وزن بیشتر خودروی تیبا علی‌رغم استفاده از پیشرانه‌ی قوی‌تر آن دانست تا جایی که اثر وزن خودرو تا حدودی عملکرد بهتری پیشرانه را پایین کشیده و توازنی که از تأثیر این دو عامل حاصل شده، باعث تغییر اندک این مدل در مقایسه با پراید است. البته به طور کلی نمی‌توان عملکرد تیبا را در نوع خود بد توصیف کرد؛ این خودرو می‌تواند صفر تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت را در ۱۳.۵ ثانیه سپری کند و به حداکثر سرعت ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد. البته عده‌ای با این اعداد و ارقام رسمی موافق نیستند، ولی با فرض صحت این اعداد، عملکرد تیبا قابل رقابت با خودروهای سدان پژو است.
ایمنی خودرو
خودروی تیبا اگر چه همچنان به سطح قابل قبولی از ایمنی دست پیدا نکرده است اما نسبت سایر خودروهای تولیدی سایپا از جمله مدل‌های پلتفرم X100 به مراتب ایمنی بهتری را ارائه می‌کند. یکی از دلایل این موضوع استحکام بالاتر ستون‌های میانی (B-pillar) تیبا در مقایسه با پراید است که باعث شده در تصادفات جانبی، خودروی تیبا عملکرد بسیار بهتری را به نمایش بگذارد. شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در آخرین گزارش خود که اسفندماه ۱۳۹۵ منتشر شده است، خودروی تیبا را در کلاس قیمتی پایین‌تر از ۲۵۰ میلیون ریال با یک ستاره‌ی کیفی در جایگاه اول از بین پنج خودروی موجود در ارزیابی قرار داده است. این در حالی است که سایر خودروهای همین شرکت از جمله سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۳۲ و سایپا ۱۱۱ به ترتیب در جایگاه‌های بعدی هستند.
امکانات و تجهیزات ایمنی استاندارد خودروی تیبا عبارتند از سیستم ترمز ضد قفل (ABS)، سیستم ضد سرقت (Immobilizer)، کمربند‌های ایمنی جلو با قابلیت تنظیم ارتفاع و دو عدد کیسه‌ی هوای ایمنی برای راننده و سرنشین جلو.
جمع‌بندی
خودروی تیبا در بازه‌ی قیمت خود گزینه‌ی دشواری برای انتخاب به نظر می‌رسد. از طرفی ابعاد بزرگ خودرو کاربری شهری ایده‌آل را از آن گرفته و از طرف دیگر عملکرد رانندگی نه چندان قدرتمند آن قابلیت رقابت زیادی با خودروهای سدان موجود در بازار ندارد. اما با این وجود شاید تازگی طراحی آن، فضای بیشتر و مصرف سوخت بهینه بتواند از مزیت‌های آن به شمار آید. در نهایت، پیشنهاد خرید این خودرو تا حدودی مشکل است اما می‌تواند به عنوان گزینه‌ای در بین سایر خودروهای این کلاس در نظر گرفته شود.
مشخصات کلی
-
طول
۴۱۰۵ میلی‌متر
-
عرض
۱۶۴۱ میلی‌متر
-
ارتفاع
۱۴۸۴ میلی‌متر
-
وزن
۱۰۰۰ کیلوگرم
-
فاصله دو محور
۲۴۱۵ میلی‌متر
-
حجم مخزن سوخت
۴۱ لیتر
نوع و کلاس خودرو
-
کلاس خودرو
سدان (صندوق دار)
-
تعداد سرنشین
پنج نفر
-
اندازه رینگ
۱۳ اینچ
پیشرانه
-
تعداد سیلندر
چهار سیلندر
-
تعداد سوپاپ
۸ سوپاپ
-
حجم
۱۵۰۳ سی سی
-
حداکثر توان
۸۷ اسب بخار
-
حداکثر گشتاور
۱۲۷ نیوتن متر
-
استاندارد آلایندگی
یورو ۴
-
نوع تنفس موتور
طبیعی
-
نوع سوخت
بنزینی
جعبه دنده و سیستم انتقال نیرو
-
نوع جعبه دنده (گیربکس)
دستی
-
تعداد دنده
پنج دنده
-
محور محرک (دیفرانسیل)
جلو
امکانات
-
نوع استارت
سوئیچی
ترمزها
-
نوع ترمزهای جلو و عقب
دیسکی/کاسه‌ای
-
سامانه ضد قفل (ABS)
دارد
چراغ ها
-
قابلیت چراغ‌های جلو
تنظیم ارتفاع نور چراغ های جلو
,چراغ مه شکن جلو
-
سایر چراغ‌ها
چراغ مه شکن عقب
,چراغ ترمز عقب
فضای داخلی
-
نوع فرمان
هیدرولیک
-
تعداد صندلی
پنج عدد
-
تعداد کیسه‌های هوا
دو عدد
-
جنس پوشش صندلی
پارچه
-
نحوه تنظیم زاویه پشتی صندلی
دستی
-
نحوه حرکت به جلو و عقب
دستی
-
قابلیت تنظیم صندلی راننده در ۸ جهت
ندارد
-
گرم کن صندلی
ندارد
-
سرد کن صندلی
ندارد
-
شیشه بالابر برقی (شیشه‌های جلو)
دارد
-
شیشه بالابر برقی (شیشه‌های عقب)
ندارد
-
تعداد درها
چهار عدد
-
قفل مرکزی
دارد
-
تنظیم برقی آینه‌ها
ندارد
-
سانروف
ندارد
سیستم صوتی و تصویری
-
نوع پخش کننده
MP3
-
درگاه USB
دارد
-
مانیتور جلو
ندارد
-
مانیتور عقب
ندارد
سیستم هشدار دهنده
-
سنسور دنده عقب
ندارد
-
سیستم هشدار صوتی باز بودن کمربند
ندارد
-
سیستم مسیریاب (نویگیشن)
ندارد
-
سیستم خودکار پارک خودرو
ندارد
-
سیستم ضد سرقت خودرو
دارد
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.