6 نکته مهم که موقع خرید سنتور باید به آن ها توجه کنید.

یکی دیگر از سازهای زهی ضربه ای (مضرابی) اصیل ایرانی سنتور می باشد. این ساز داری شکل هندسی ذوزنقه ای است. سنتور یکی از خوش صدا ترین سازهای سنتی ایرانی می باشد، که علاقه‌مندان زیادی دارد. این ساز قدمت بسیار زیادی دارد و به احتمال خیلی قوی از ایران به کشور های دیگر راه پیدا کرده است. این ساز در کشور های مختلف نام های مختلفی دارد به طوری که در کشور چین یان کین، در انگلستان باتر فلای، در کامبوج فی، در آمریکا زیتر، در آسیای شرقی به آن دالسی مر، و در کشورهای المان و اتریش به ان مک پر می گویند.

کوک کردن این ساز خیلی زمان بر است و نیاز به تخصص زیادی دارد. اگر به نحوه نواختن ساز توسط یک شخص دقت کنید به نظر خیلی ساده است در صورتی که این طور نیست و نیاز به تمرین و آموزش فراوان دارد. اگر شما هم به هر علت قصد دارید یک سنتور بخرید و به آموختن آن بپردازید نیاز به یک سری اطلاعات در مورد این ساز دارید که ما در این مطلب اطلاعات کاملی در مورد این ساز در اختیار شما قرار می دهیم.

سنتور چیست؟

یک ساز اصیل و سنتی ایرانی است، که شکل هندسی آن ها ذوزنقه است. همچنین در فرهنگ لغت دهخدا از کلمه سنتور به عنوان یک ساز ایرانی ذوزنقه ای شکل که سیم های فراوانی دارد و به وسیله دو عدد زخمه چوبی نواخته می شود نام برده شده است. این ساز در ایران طرفداران زیادی دارد به همین علت در این مقاله قصد داریم اجزای مختلف سنتور را به شما معرفی کرده و به شما نکات مهم هنگام خرید این ساز را آموزش دهیم.

قسمت های مختلف ساز سنتور:

• جعبه یا رِزُنانس: جعبه ای است که شامل کفه، کلاف و صفحه می باشد. این قسمت ها به وسیله چسب به هم متصل می شوند و جعبه یا رزنانس سنتور را تشکیل می دهند. سازنده ساز برای مقاومت بیشتر جعبه، درون آن تعدادی پل که تعداد آن ها حدود ۳ تا ۷ عدد می باشد قرار می دهد. این پل ها تاثیر زیادی بر خوش صدایی ساز دارند و بیشتر تعمیرکاران با این پل ها متوجه عیوب این ساز ها می شوند.
• جنس چوب جعبه: در ساخت این ساز از چوب های رز وود، آزاد، فوفل، راش و گردو استفاده می شود که گردو بهترین نوع آن ها می باشد. البته منطقه آب و هوایی که درخت در آن می روید روی کیفیت چوب تاثیر بسزایی دارد، بیشتر سازندگان ساز معتقدند چوب درخت گرو در مناطق سرد سیر مانند کردستان و سنندج از کیفیت بالاتری برخوردار است.
• گل سنتور: روی چوب جعبه سنتور دو سوراخ وجود دارد که شباهت زیادی به‌گل دارند به همین علت به این اسم نامگذاری شده اند. علاوه بر ایجاد زیبایی در ساز به ایجاد رزنانس داخل جعبه هم کمک می کند.
• ضخامت صفحه و کف: خیلی از اساتید بزرگ معتقد هستند که فقط نوع پل بر صدای ساز تاثیر گذار نیست بلکه ضخامت صفحه و کف هم نقش مهمی در صدای ساز ایفا می کند. بهترین اندازه برای کف سنتور ۷ تا ۹ میلی متر و برای صفحه آن چیزی حدود ۵.۵ تا ۷.۵ میلی متر می باشد.
• شیطانک سنتور: دو میله استیل به قطر تقریبا ۲ میلی متر برای روی دو ساقه ذوزنقه سنتور که تقریبا برآمده است قرار دارد که به آن شیطانک می گویند. تمامی سیم های ساز روی شیطانک قرار می گیرند اندازه شیطانک نقش مهمی در صدای ساز ایفا می کند.
• سیم گیر و گوشی: گوشی در قسمت سمت راست سنتور بر روی کلاف قرار گرفته است. این گوشی ها وظیفه تنظیم و کوک کردن ساز را دارند. نوع سوراخ کاری این گوشی ها نقش مهمی در خوش ص ایی و نحوه تنظیم ساز دارد. در گوشه سمت چپ ساز هم سیم گیر قرار دارد که نوع گره در ان بسیار مهم می باشد.
• جنس سیم سنتور: در کل در ساخت سنتور از دو جنس سیم استفاده می شود سیم سفید و سیم قرمز یا زرد. جنس سیم سفید از فلز فولاد می باشد و جنس سیم زرد هم ترکیبی از آلیاژ فلز های کروم، فولاد و مس است.

معرفی انواع مدل های ساز سنتور:

به طور کلی دو نمونه ساز سنتور در ایران وجود دارد که بسیار رایج هستند. البته مدل های دیگری هم وجود دارند که کم تر از آن ها استفاده می شود اما در این قسمت انواع سنتور را به شما معرفی می کنیم.

• سنتور سُل کوک: این مدل یکی از مدل های رایج ساز سنتور در ایران می باشد که مدرسین سنتور آن را به کار آموز های خود معرفی می کنند. این سنتور دارای ۹ عدد خرک است و مناسب گروه‌های هم نوازی و نواختن در گروه می‌باشد. منظور از سنتور سل کوک این است که سومین سیمی را که کوک می‌کنند نت سل می‌باشد.
• سنتور لا کوک: بعد از سنتور سُل کوک یکی از رایج ترین مدل های سنتور لا کوک می باشد که خیلی از مدرسین ایرانی آن را به کار آموز های خود معرفی می کنند. سنتور بیشتر برای تک نوازی و بداهه نوازی به کار می رود. در واقع نت لا روی خرک سوم سنتور قرار می‌گیرد.
• سنتور سی کوک: این ساز ابعاد خیلی کوچکی دارد و می توان گفت که از لا کوک هم کوچکتر هستند. از نظر فنی هم روی سومین خرک آن نت سی کوک می‌شود.
• سنتور کروماتیک: نوعی از سنتور است که معمولا در کارگاه های ارکستری کاربرد دارند، دارای صدایی بلندتر از نمونه‌های قبلی هستند زیرا نباید صدای آن‌ها میان سازهای دیگر گم شود.

بعد از این دو نمونه رایج سنتور، نمونه های دیگری هم از این ساز تولید می شود که از نظر تعداد کلاف، خرک و اندازه با دو نوع قبلی خود تفاوت دارند. که به توصیح ان ها می پردازیم. مدل های ۱۰، ۱۱ و۱۲ خرک نمونه هایی از این ساز می باشند. در سنتور ۱۲ خرک در هر قسمت زرد و سفید تعداد ۱۲ خرک وجود دارد. که در مجموع تعداد خرک در این ساز ۲۴ عدد می باشد. طریقه کوک کردن ساز های ۱۲ خرک با ساز های ۹ خرک کاملا متفاوت است. سه اکتاو و نیم هستند، تفاوتی که با نمونه های قبلی دارد این است که تمام سیم های خرک های آن سه تایی است به غیر از هشت خرک سمت راست آن که سیم های زرد زنگ هستند.

نکات مهم و کاربردی که هنگام خرید ساز سنتور باید به آن ها توجه کنید:

• کیفیت ساز: به دنبال خرید ساز های بروید که دارای جنس با کیفیت هستند، به گفته خیلی از اساتید سنتور سازهایی که از چوب گردوی تیره و راه راه ساخته می شوند از کیفیت بالایی برخوردار هستند چه بهتر که این چوب مربوط به قسمت کردستان و سنندج باشد. نوع رنگ آمیزی هم نقش مهمی در کیفیت ساز دارد. ساز حتما باید به وسیله سیلر، شاپان یا لاک رنگ آمیزی شده باشد. طبق تجربه سازهایی که به وسیله لاک رنگ آمیزی شده اند نسبت به سیلر از کیفیت بالاتری برخوردار هستند زیرا سیلر منافظ داخل چوب را پر می کند و تاثیر زیادی روی صدای ساز می گذارد.
• صدای ساز: مهم ترین چیزی که موقع خرید ساز باید به آن توجه کنید صدای آن می باشد. یکی از ویژگی های یک ساز خوب و خوش صدا این است که صدای زیبا و یکدستی داشته باشد. نباید صدای تقه در آن شنیده شود. انتخاب یک ساز خوش صدا تنها به وسیله تجربه بدست می آید پس حتما به وسیله یک فرد با تجربه نسبت به خرید ساز اقدام کنید.
• قیمت ساز: همیشه به دنبال خرید یک ساز با کیفیت با قیمت مناسب بروید همیشه گران بودن دلیل بر داشتن کیفیت زیاد محصول نمی باشد. پیشنهاد می کنم به دنبال خرید سازهای خیلی ارزان نروید زیرا ممکن است. سازی با چوب های کم کیفیت را به عنوان چوب گردو به شما بفروشند که بعد ها قوس برمی دارند و کارایی لازم را نخواهند داشت. بعضی از ساز ها به دلیل مشکل در ساخت به خوبی کوک نمی شوند.
• مشاوره قبل از خرید: همیشه قبل از خرید سنتور با یک فرد که در این زمینه تخصص لازم را دارد مشورت کنید. این فرد می تواند به شما کمک کند تا بهترین نوع ساز را برای خود خریداری کنید.
• هرگز از معرف استفاده نکنید: همیشه به حرف شخصی که به شما فروشگاه خاصی را خرید به قیمت ارزان تر پیشنهاد می کند، برای خرید ساز اقدام نکنید این اشخاص به احتمال زیاد از فروشنده درصد می گیرند و جنس را به شما گران تر از قیمت واقعی می دهند.
• با یک فرد با تجربه اقدام به خرید کنید: یک فرد با تجربه خیلی از مسائل را در مورد ساز می داند. از او بخواهید چند قطعه موسیقی با آن اجرا کند تا پی به نوع صدای ساز ببرید. فروشنده هم می داند که شما اطلاعات کافی را در این مورد دارید و کمتر کلاه سرتان می رود.

روش نگهداری از ساز سنتور:

1. در صورت امکان بعد از پایان نواختن ساز را درون هارد کیس مخصوص نگهداری کنید زیرا گرد و خاک به ساز شما آسیب می‌زند. در صورتی که امکان برداشتن آن وجود ندارد. روی ساز را با پارچه یا کاور مخصوص بپوشانید.
2. ساز را در مکان‌های مرطوب نگهداری نکنید. رطوبت هوا می‌توند باعث زنگ زدگی قسمت‌های فلزی ساز شود. همچنین چوب که بیشترین قسمت ساز را تشکیل می‌دهد پوسیده می‌شود.
3. اگر قصد دارید ساز را برای مدت طولانی کنار بگذارید بهتر است سیم‌های آن را از کوک خارج کرده و شل‌تر کنید. این کار فشار سیم روی بدنه ساز را حذف می‌کند.
4. پیشنهاد می‌کنم حتما برای تمیز کردن گرد و غبار از روی ساز از پارچه خیس استفاده نکنید. بهترین کار این است که به وسیله یا دستگاه دمنده یا مکنده این کار را با دقت انجام دهید.

با توجه به نکاتی که گفته شد، می توانید ساز سنتور مورد نظر خود را خریداری نمایید. ما برای سهولت کار شما، لیستی از ۳۰ نمونه ساز سنتور ارزان، باکیفیت و پرفروش موجود در بازار را جمع آوری کرده ایم. با کلیک روی هر تصویر یا زدن دکمه ی زیر هر آیتم، اطلاعات بیشتری از هر محصول را دریافت کنید.

امیدواریم این مطلب اطلاعات کافی را برای خرید ساز سنتور در اختیار شما قرار دهد. سوالات خود را می توانید از طریق فرم ارسال دیدگاه ها با ما در میان ‌بگذارید.