در یک تحقیق جدید که توسط محققانی از کشور سوئد انجام شده است، واکسنی برای مقابله با نوعی باکتری مهم ساخته شده که قادر است در مقابل بیماری های مربوط به آن مصونیت ایجاد نماید.
محققان موسسه کارولینسکای سوئد واکسن جدیدی را برای مقابله با باکتری پنوموکوکسی که می تواند باعث ذات الریه، سپسیس و مننژیت شود، شناسایی کرده اند. مولکول‌های واکسن شامل کیسه ها یا اصطلاحا وزیکول‌های غشایی با اندازه نانومتری هستند که توسط باکتری‌ها تولید می‌شوند و از سلول ها محافظت می‌کنند.
باکتری پنوموکوک که به استرپتوکوک پنومونیه نیز شناخته می شود، شایع ترین علت عفونت گوش و سینوس ها است، اما این باکتری همچنین عامل اصلی بیماری های شدیدتری مانند پنومونی یا ذات الریه، سپسیس (مسمومیت خون) و مننژیت است.
عفونت‌های پنوموکوکی عمدتاً کودکان زیر دو سال و افراد مسن را تحت تأثیر قرار می‌دهند و سالانه جان دو میلیون نفر را در سراسر جهان می‌گیرند.
واکسن پنوموکوک از سال ۲۰۰۹ در برنامه واکسیناسیون کودکان برخی کشورها گنجانده شده است.این واکسن برای محافظت در برابر عفونت های شدید در کودکان ساخته شده است، اما تنها کسری از نزدیک به یک صد نوع مختلف از باکتری های پنوموکوکی را که تاکنون شرح داده شده اند هدف قرار می دهد.
از زمانی که واکسیناسیون مخصوص این باکتری برای دوران کودکی معرفی شد، بروز عفونت های شدید پنوموکوکی در نوزادان کاهش یافته است، اما چنین اثری در بزرگسالان مشاهده نشد.
محققان موسسه کارولینسکای سوئد می گویند: در حال حاضر، نیاز فوری به استراتژی‌های واکسن جدید برای محافظت از سالمندان در برابر عفونت‌های پنوموکوکی وجود دارد.
طبق بررسی ها، تعداد عفونت های شدید پنوموکوکی در بزرگسالان کاهش خاصی پیدا نکرده است و اکثر عفونت ها در حال حاضر توسط باکتری هایی ایجاد می شوند که واکسن های فعلی از آن ها محافظت نمی کنند.
حالا در مطالعه جدید، این محققان امکان ساخت واکسنی را بر اساس وزیکول‌های غشایی در اندازه نانو که باکتری‌های پنوموکوک، خودشان به طور طبیعی از غشای سلولی خود تولید می‌کنند تا با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کرده و سلول‌های دیگر را تحت تأثیر قرار دهند، بررسی کرده اند.
این وزیکول ها در واقع حاوی پروتئین هایی هستند که به باکتری ها کمک می کند تا از سیستم ایمنی میزبان فرار کنند.
آن ها وزیکول های فوق را از باکتری های پنوموکوک کشت شده جدا کردند و طی آزمایش هایی دریافتند که ایمن سازی با این وزیکول های غشایی، می تواند موش ها را از ابتلا به عفونت های شدید با پنوموکوک محافظت کند.
علاوه بر این، موش ها نه تنها در برابر سویه پنوموکوکی که ذرات از آن جدا شده بودند، بلکه در برابر سایر انواع پنوموکوک نیز محافظت شدند.
محققان فوق دو پروتئین MalX و PrsA را در ذرات غشاء شناسایی کردند که هر دو برای اثر محافظتی اصلی ضروری هستند.
آن ها اظهار داشته اند: واکسنی که ما از ذرات غشایی باکتری تولید کرده ایم، بدون توجه به نوع پنوموکوک از جانور مدل محافظت می کند.این ذرات غشایی می توانند به عنوان بستری مناسب برای تولید واکسن علیه عفونت های پنوموکوکی و شاید سایر عفونت های باکتریایی مورد استفاده قرار گیرند.
شایان ذکر است این یافته های علمی ارزشمند در نشریه معتبر و جهانی PNAS منتشر شده اند.
